Op zoek naar kreeftenlarven, botste een team wetenschappers op iets heel anders: voor de kust van het Australische Sydney werden vier enorme onderwatervulkanen ontdekt. ‘Mijn mond viel open’, reageert een onderzoeker op de vondst van de 50 miljoen jaar oude kraters.
Een team van 28 wetenschappers onder leiding van Iain Suthers – marinebioloog aan de universiteit van NSW – ging op zoek naar kreeftenlarven, maar deed daarbij een totaal andere ontdekking. Met het nieuwe Australische schip de Investigator, uitgerust met sonarapparatuur om de zeebodem op eender welke diepte in kaart te brengen, werd een cluster van vier vulkanen ontdekt die 50 miljoen jaar oud worden geschat.
De caldeira’s – of komvormige kraters die ontstaan wanneer een vulkaan uitbarst en het land errond in elkaar valt – werden gespot op zo’n 250 kilometer voor de Australische kust. Het grootste exemplaar heeft volgens Britse krant The Guardian een doorsnede van ongeveer 1,5 kilometer en stijgt 700 meter boven de zeebodem uit. De volledige cluster is 20 kilometer lang en bevindt zich op 5 kilometer diepte.
Scheiding Australië en Nieuw-Zeeland
‘Mijn mond viel open’, zegt Suthers over de ontdekking in de Australische versie van de krant. ‘Wat doen ze daar en waarom wisten we dat niet eerder?’, vroeg de professor zich af. ‘Het ondersteunt echt de bewering dat we meer weten over het maanoppervlak dan over onze zeebodem. Wie weet wat er om de hoek loert als we de zoektocht in deze zone voortzetten.’
De wetenschappers vermoeden dat de vulkanen ontstonden door een reeks verschuivingen van geologische platen die er eveneens voor zorgden dat Australië en Nieuw-Zeeland van elkaar splitsten. ‘Deze ontdekking verklaart deels het verhaal van hoe beide oppervlaktes zo’n 40 à 80 miljoen jaar geleden van elkaar gescheiden werden’, zegt petroloog en vulkaanexpert aan de Australian National University, Richard Arculus, tegen The Guardian. ‘De vondst zal wetenschappers helpen bij de toekomstige exploratie van de zeebodem om de geheimen van de aardkorst te ontrafelen.’
180 dagen
Dat kan met behulp van de Investigator die de verouderde Southern Surveyor – beperkt tot onderzoek tot op 3.000 meter diepte – vervangt. ‘Aanvankelijk dacht men dat de zone zo vlak was als een biljarttafel, maar het beter in kaart kunnen brengen ervan door het nieuwe schip maakte de ontdekking van de caldeira’s mogelijk’, aldus Suthers.
Toch zullen de ontdekkingen niet in ijltempo volgen. De Investigator wordt slechts voor 180 dagen per jaar door de Australische overheid gefinancierd. De overige tijd ligt het 94 meter lange schip stil in Hobart. ‘We moeten Canberra bedanken voor de financiering die er is, maar het blijft frustrerend’, beaamt de prof. (WB)
