Verloren gewaand kniebotje maakt comeback

© Imperial College London

Een overbodig botje achteraan de knie, dat in het kader van de natuurlijke selectie verdwenen leek, komt steeds meer opnieuw voor bij de mens.

De fabella is een sesambeen, achteraan de knie, dat zich bevindt in het verloop van een pees van een spier. De knieschijf is het grootste sesambeen in het menselijke lichaam. Wetenschappers dachten lange tijd dat de fabella doorheen de evolutie verloren was gegaan. Je kan immers perfect leven zonder, maar nu blijkt het kleine kniebotje een comeback te maken. Vooral bij mensen die lijden aan artrose lijkt de fabella meer voor te komen, zo blijkt uit een onderzoek van het Imperial College London in het Journal of Anatomy.

De onderzoekers bekeken de medische literatuur van meer dan 20.000 knieën over een periode van 150 jaar in 27 landen. Aangenomen wordt dat de fabella nu drie keer meer voorkomt dan 100 jaar geleden. Uit de analyse blijkt dat de fabella in 1918 in 11 procent van de wereldbevolking aanwezig was, in 2018 was dat al in 39 procent.

Waar het botje voor dient, weet niemand, aangezien het nog nooit onderzocht werd. Maar nu het teruggekeerd is, lijkt het voor problemen te zorgen, zegt Michael Berthaume van het Imperial College aan de BBC. Mensen met artrose aan de knie hebben twee keer meer kans om het beentje te hebben, maar er is geen bewijs dat dat ook effectief de oorzaak van het probleem is en hoe dat dan zou komen. De fabella kan ook op zichzelf pijn en ongemak veroorzaken en in de weg zitten tijdens een knieoperatie.

‘De appendix van het skelet’

De wetenschappers nemen aan dat de terugkeer van de fabella toe te schrijven is aan onze voeding. Betere voeding zorgt ervoor dat de gemiddelde mens groter en zwaarder wordt met langere scheenbenen en grotere kuitspieren tot gevolg. Deze veranderingen zetten de knie meer onder druk. Sesambenen, zoals de fabella, ontwikkelen zich op basis van de bewegingen die ze maken en de krachten die erop worden uitgeoefend. Dat zou dus een mogelijke verklaring kunnen zijn voor het feit dat ze nu meer voorkomen dan vroeger.

Berthaume: ‘We hebben altijd geleerd dat het menselijke skelet 206 botten bevat, maar onze studie trekt dit in twijfel. De fabella is een bot dat geen functie lijkt te hebben en bij sommigen pijn en ongemak veroorzaakt en daardoor mogelijk verwijderd moet worden. Misschien staat de fabella binnenkort bekend als de appendix van het skelet.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content