‘Wat je helpt om stress te verminderen kan ook helpen tegen tinnitus’

Voor de Universiteit Van Vlaanderen staat Sarah Michiels bij de vraag of je tinnitus kan krijgen van op je tanden te bijten.

Tinnitus, of oorsuizen, is een vaak voorkomend probleem waar ongeveer 800.000 Vlamingen last van hebben. Zij horen een piep-, ruis-, sis- of fluittoon terwijl er in hun omgeving geen bron voor dit geluid te vinden is. De meest voorkomende, en ook meest bekende, oorzaak voor tinnitus is gehoorverlies. Dit kan zowel gaan om het normale leeftijdsgebonden gehoorverlies, als om gehoorverlies als gevolg van overmatige lawaaiblootstelling. Daarnaast zijn er echter nog een hele reeks andere factoren die tinnitus kunnen doen ontstaan of die een bestaande tinnitus kunnen verergeren. Eén van deze factoren is ‘op je tanden bijten’.

Dit kan je zowel letterlijk als figuurlijk nemen. In periodes van stress zeggen mensen vaak dat je ‘maar even op je tanden moet bijten’ en moet doorzetten. Tijdens zo’n periode van figuurlijk ‘op je tanden bijten’ ervaren mensen vaak langdurig stress. Wanneer deze periode te lang duurt en het niet meer lukt om op een goede manier met deze stress om te gaan kan stress tinnitus doen ontstaan of kan een bestaande tinnitus plots veel luider worden.

Dit komt doordat stress gepaard gaat met een vecht-of-vluchtreactie. Deze reactie zorgt ervoor dat onze hersenen veel sterker reageren op allerlei prikkels. Ook spontane prikkels in het gehoorcentrum van de hersenen, waar we ons normaal niet bewust van zijn, kunnen op zo’n moment plots gehoord worden. Op die manier kan het zijn dat mensen tijdens een stressvolle periode plots een piep of een suis beginnen te horen die ze voordien niet hoorden. Maar ook bij mensen die al tinnitus hebben heeft stress een effect. Deze mensen zullen meestal merken dat hun tinnitus plots luider wordt.

(Lees verder onder de video)

Gelukkig blijven stressvolle periodes meestal niet duren en verdwijnt met de stress vaak ook het effect op de tinnitus. Dit wil zeggen dat alles wat je kan doen tijdens zo’n stressvolle periode om stress te verminderen of beter met stress om te gaan, mogelijk kan helpen bij het verminderen van je tinnitusklachten. Wat dat dan precies is, is vaak heel verschillend van persoon tot persoon. Voor de ene persoon kan dat gaan om een behandeling bij een psycholoog, voor de andere om mindfulness- of yogaoefeningen of stevig sporten.

Maar je kan ook tinnitus krijgen door letterlijk op je tanden te bijten, bijvoorbeeld wanneer je tandenknarst of je tanden vaak op elkaar bijt als je heel geconcentreerd met iets bezig bent. Het is namelijk zo dat de kauwspieren in de hersenen rechtstreeks in verbinding staan met het gehoor. Normaal gezien gaat het aan- en ontspannen van de kauwspieren ervoor zorgen dat binnenkomende geluiden wat gedempt worden, zodat je jezelf niet hoort eten.

Die verbindingen zijn dus heel nuttig, maar bij sommige mensen worden de verbindingen tussen de kauwspieren en het gehoorsysteem ook omgekeerd gebruikt. Bij deze mensen zal spanning in de kauwspieren ervoor zorgen dat er net veel meer prikkels naar het gehoorcentrum in de hersenen worden gestuurd. Wanneer die prikkels daar toekomen zal deze persoon ze waarnemen als een piep, een ruis of een ander geluid. Op die manier kan ‘op je tanden bijten’ bij sommige mensen echt een tinnitus doen ontstaan. Bij de meeste mensen is het echter zo dat zij al een, vaak lichte, tinnitus hadden. Bij hen zal ‘op de tanden bijten’ ervoor zorgen dat hun bestaande tinnitus plots luider wordt, zoals bij stress. Maar in dit geval kan de tinnitus ook plots helemaal van toon veranderen. Een gekende hoge piep wordt bijvoorbeeld opeens een ruis of naast de gekende piep komt er plots een tweede geluid bij.

Waarom dit effect bij sommige mensen aanwezig is en bij andere niet, weten we op dit moment nog niet. Om dit uit te zoeken starten we binnenkort een nieuw onderzoeksproject dat ons hopelijk binnen enkele jaren een antwoord zal kunnen geven op deze vraag.

Wat we wel weten is dat, wanneer we de spanning in de kauwspieren kunnen verminderen, we ook de invloed op de tinnitus kunnen verminderen. Dit werkt echter alleen voor die mensen waarbij de kaakspanning ook echt een invloed heeft op de tinnitus. Daarnaast is het vaak niet makkelijk om mensen van hun knars- en klemgedrag af te helpen. Wat we kunnen doen om de behandeling van deze specifieke groep verder te verbeteren, onderzoeken we op dit moment in een andere studie.

Het antwoord op de vraag: ‘Kan je tinnitus krijgen van op je tanden te bijten?’  is dus ja. Alleen zal dit niet bij iedereen die tinnitus heeft de oorzaak of een beïnvloedende factor zijn. Tinnitus is een complex symptoom dat heel veel verschillende oorzaken kan hebben en waarop veel verschillende factoren een invloed kunnen hebben. Daarom bestaat er ook niet één behandeling voor tinnitus die voor iedereen een goed effect heeft. Elke persoon met tinnitus is anders en een goede behandeling vinden, start dan ook bij het zoeken naar welke factoren precies het meeste invloed hebben op de tinnitus van deze persoon op dit moment.

Sarah Michiels is kinesistie aan de UHasselt. Ze doet onderzoek naar hoe tinnitus erger wordt tijdens het sporten.