Stemcoaching: hoe klink je authentiek en aangenaam?

Hoe kun je meer impact hebben en andere mensen meenemen in je verhaal, louter met je stem?

Op 2 oktober vorig jaar sprak Jan Jambon (N-VA) als kersvers minister-president het Vlaams Parlement toe. Hij riep op om het negativisme te laten varen en samen een positief verhaal te schrijven, over alle verschillen heen.

Toen stemcoach Katrien Van Geystelen (www.sparklinvoice.be) een fragment van zijn beleidsverklaring op de radio hoorde, fronste ze de wenkbrauwen. ‘Normaal gezien heeft Jambon een krachtige, resonerende stem’, vertelt ze. ‘Maar die dag haperde er iets. Hij zette te veel druk op zijn stem, waardoor het niet als een warme uitnodiging klonk maar als een verplichting: we moéten samenwerken. De inhoud van zijn woorden correleerde niet met zijn stem. Uiteraard kunnen daar heel plausibele redenen voor zijn: misschien was hij zenuwachtig of had hij slecht geslapen, of misschien had zijn speechschrijver hem woorden in de mond gelegd die niet echt van hem waren. Maar het is een feit dat hij minder geloofwaardig overkwam. Je stem zegt iets over wie je bent. Breng je een boodschap die niet resoneert met je identiteit, dan kun je andere mensen niet beroeren en meenemen in je verhaal. Je stem liegt niet.’

Het lichaam als klankkast

Als stemtherapeute leert Van Geystelen mensen met een resonerende stem spreken, waardoor ze rustiger en zelfverzekerder overkomen. Ze coacht vooral ondernemers en zakenlui die vaak moeten spreken voor groepen, die financiers moeten overtuigen of die hun punt moeten maken op meetings. ‘De meeste mensen gebruiken alleen hun mondresonantie, het stempotentieel dat zich situeert tussen hun gehemelte en hun keel. Ik laat zien dat ze hun hele lichaam kunnen inzetten als klankkast, van hun schedel tot hun onderbuik. Je stem wordt op die manier aangenamer om naar te luisteren. Je voegt er frequenties aan toe, inclusief boven- en ondertonen. Je stembereik wordt groter, en je klank wordt groter, rijker en voller – louter door middel van je ademhaling, dus zonder je stem te verheffen of druk op de stembanden te zetten.’

Vooral het borstregister is belangrijk als je je stem meer impact wilt geven. Van Geystelen beschrijft een oefening die iedereen voor zichzelf kan doen. ‘Spreek hardop en leg je hand op je borstbeen. Wanneer trilt het, wanneer niet? Hoe meer je stem in je borst resoneert, hoe meer rust en zelfvertrouwen je uitstraalt.’

En ook al staat een nasale stem niet bepaald bekend als aangenaam, het is toch een aanrader om je stem ook in je neus te laten resoneren. ‘Stemgebruik is taal- en cultuurgebonden. Denk aan Amerikanen en Nederlanders, die behoorlijk luid spreken omdat ze respectievelijk meer door hun neus en achteraan in hun keel spreken. Wij Vlamingen spreken vooral vooraan in onze mond en daardoor stiller. Er mag gerust een tikje meer neus bij, om ons wat meer te laten horen.’

Pure magie

Van Geystelen werkt met de Lichtenberger-methode, die vooral inzet op sensorische stimulatie. Door te focussen op de zintuigelijke waarneming en de stemklank te ervaren, laat je de klank zichzelf ontwikkelen. ‘Ik mik ook niet specifiek op een hoge of een lage stem, maar op een natuurlijke stem: je natuurlijke toonhoogte, maar dan met extra lagen naar boven en naar beneden. Alles wat je nodig hebt voor een krachtiger stemgeluid zit al in jou. Het enige wat ik als stemcoach doe, is er mijn licht op laten schijnen: je bewust doen luisteren naar je stem en daar je ademhaling aan koppelen.’

Werken aan je stem is tegelijk werken aan je persoonlijkheid, benadrukt Van Geystelen. Ze haalt het voorbeeld aan van een vrouwelijke klant die in een groot bedrijf werkte en daar was opgeklommen tot leidinggevende. “

‘Ze was uiterst gedreven en bekwaam. Maar als ze haar mond opendeed, hoorde je niet de stem van een sterke vrouw, maar die van een klein meisje. Door met haar aan de slag te gaan, heb ik haar in de eerste plaats getoond hoe haar stem aan kracht kon winnen. Maar ze leerde ook hoe ze er als persoon meer kon staan en haar plaats kon innemen.’

Van Geystelen ziet mensen soms in enkele sessies boven zichzelf uitstijgen. ‘Het moment waarop ik een stem hoor veranderen, waarop ik merk dat de stem opener, vrijer en persoonlijker wordt: dat is elke keer opnieuw pure magie.’