Nog voor we iemand bewust zien, heeft brein al oordeel klaar

Zelfs als we ons er niet van bewust zijn dat we iemands gezicht zien, zullen onze hersenen ogenblikkelijk beslissen of een persoon al dan niet betrouwbaar is. Of hoe vooroordelen onbewust ons brein binnensijpelen.

Het brein besluit meteen hoe betrouwbaar een gezicht is, nog voor we het bewust volledig hebben waargenomen. Die bevinding versterkt het idee dat we heel snel een oordeel vellen over mensen. De studie van onderzoekers van Dartmouth College en de universiteit van New York werd gepubliceerd in de Journal of Neuroscience.

Tijdens het onderzoek kregen de proefpersonen enkele foto’s voorgehouden van de gezichten van echte mensen. Daarnaast kregen ze beelden van door een computer gemaakte gelaten te zien. De gezichten uit beide reeksen moesten of betrouwbaar lijken, of net niet.

In het verleden werd al aangetoond dat we gezichten met hoge wenkbrauwen langs de binnenkant en opvallende jukbeenderen doorgaans als betrouwbaar klasseren. Tegenovergestelde gelaatstrekken worden dan weer onbetrouwbaar geacht. Dat hebben de onderzoekers in de recente studie kunnen bevestigen.

Hersenactiviteit op basis van oordelen

Het tweede deel van het experiment leverde echter nieuwe bevindingen op. Een aparte groep deelnemers kreeg dezelfde beelden uit de twee voorgaande reeksen te zien, maar dat slechts gedurende ongeveer 30 milliseconden. Terwijl ze de beelden voorgeschoteld kregen, zaten de proefpersonen in een hersenscanner.

Daarop pasten de wetenschappers het principe van ‘achterwaarts maskeren’ toe, waarbij de deelnemers vlak na het kortstondig zien van een gezicht, een irrelevant beeld te zien kregen. Die procedure maakt het onmogelijk om het gezicht te verwerken.

Hoewel de proefpersonen op die manier geen gezichten konden verwerken of herkennen, konden de hersenen dat duidelijk wel. De studie legde de nadruk op de activiteit in de amygdala, een deel van het brein dat verantwoordelijk is voor sociaal en emotioneel gedrag.

De onderzoekers concludeerden dat bepaalde gebieden in de amygdala geactiveerd werden op basis van oordelen over de betrouwbaarheid van een gezicht. Dat bewijst volgens de wetenschappers, dat onze hersenen een oordeel vellen over mensen nog voor we ook maar verwerkt hebben over wie het gaat of hoe de persoon er zelfs werkelijk uitziet.