Iconisch Aldabra-atol plasticvrij maken ‘kost 5 miljoen dollar’

Het iconische Aldabra-atol vrijmaken van plastic zal 4,68 miljoen dollar en 18.000 arbeidsuren kosten. Dat is de ontnuchterende conclusie na een project waarbij 5 procent – of 25 ton plastic – van het zwerfvuil op de stranden werd verwijderd.

Aldabra is een wereldberoemde site, beschreven door Sir David Attenborough als ‘een van ’s werelds laatst overgebleven natuurlijke schatten.’ Het is relatief ongerept gebleven en herbergt een brede waaier aan unieke dieren. Maar het atol ligt ook bezaaid met zwerfvuil.

Teenslippers

In maart vorig jaar verwijderde een team van de Universiteit van Oxford en een lokale stichting vijf weken lang plastic zwerfvuil dat op de kust van Aldabra was aangespoeld. Daarbij werd 25 ton plastic verzameld.

Op basis van het testproject AldabraCleanUp schatten de wetenschappers dat er nog 513 ton op het eiland achterblijft. Het gaat onder meer om afval uit de visserij, zoals boeien, touwen en netten, maar naar schatting ook 360.000 teenslippers.

De schoonmaak kost zo’n 10.000 dollar per dag of 8900 dollar per ton zwerfafval. ‘Dat prijskaartje maakt de economische last duidelijk voor de kleine eilandstaten om van die ongewilde import van plastic zwerfvuil af te geraken’, zegt April Burt, die de studie leidde. ‘Het project heeft duidelijk gemaakt hoe zelfs afgelegen, sterk beschermde eilandecosystemen nu worden beïnvloed door wereldwijde vervuiling en hoe moeilijk en duur het is om dit te verhelpen.’

Link met rijke landen

Burt benadrukt de link die de vervuiling heeft met rijke landen. ‘De belangrijkste bronnen van de vervuiling op Aldabra, houden verband met de visserij die tonijn levert aan EU-landen en andere markten met een hoog inkomen over de hele wereld’, zegt ze. ‘Er moet een vergoeding zijn voor de veroorzaakte schade.’

Het onderzoek toont de oneerlijkheid en ongelijkheid aan, zegt medeauteur Lindsay Turnbull. ‘Net als bij de klimaatcrisis staan kleine eilandstaten in de frontlinie en moeten ze omgaan met de gevolgen van acties waarin ze nauwelijks een rol speelden. Het wordt tijd dat deze ongelijkheid wordt aangepakt met directe financiële hulp om deze bedreigingen recht te zetten en te verlichten.’

Ondanks de hoge kosten is het afval gewoon laten liggen geen optie meer, zeggen de onderzoekers: het afval hoopt zich steeds hoger op en een breed aantal diersoorten raakt erin verstrikt, slikt het in of verwondt zich eraan.

‘Dat is onaanvaardbaar op zo’n iconische locatie’, zegt Turnbull. ‘Alsof je dezelfde hoeveelheid plastic zou uitstorten in een van de grootste musea of kunstgalerijen ter wereld.’

Island Under Siege