De kleine zwanen die onlangs in Arendonk gevonden werden, waren niet geschoten (zie het jachtverhaal in Knack van vorige week). Wat er wel mis mee ging, is onduidelijk. Mogelijk reageerden ze gestrest op een ringactie.
Op 27 januari stuurde het Natuurhulpcentrum Oudsbergen een bericht uit: ‘Kleine Zwanen Beschoten in Arendonk’. Het centrum was gecontacteerd door de brandweer van Arendonk, omdat er op een kanaal twee gewonde zwanen gespot waren, die beide een nekring met een cijfer- en lettercode droegen. De brandweer kon één van de dieren vangen, het andere vloog weg. Op dezelfde plek werd er nog een dode kleine zwaan gevonden. Die werd opgevist.
Kleine zwanen zijn zeldzame wintervogels in Vlaanderen. Ze broeden vooral in het noorden van Rusland. Het ringwerk kadert in onderzoek naar hun wedervaren, want de soort doet het niet goed. De populatie gaat achteruit en elk jaar worden er minder jongen gespot. Populatieonderzoek moet inzicht bieden in waar het mis gaat.
In het Natuurhulpcentrum werden röntgenfoto’s van het dode en nog levende dier genomen, waaruit bleek dat ze beide hagelkorreltjes in hun lichaam hadden. De conclusie leek dus duidelijk.
Maar later werd er aan de UGent een autopsie gedaan van de dode zwaan, die drie hagelkorreltjes droeg. Die bleken in bindweefsel ingekapseld te zijn, wat betekent dat ze niet recent waren geschoten. In tegenstelling tot de eerste conclusie, die vorige week in het jachtartikel in Knack werd overgenomen, zou dus blijken dat de dieren niet recent door jagers waren geviseerd. Als ‘mogelijke’ doodsoorzaak werd verstikking door een maïskorrel vermeld.
Het blijft onduidelijk in welke mate het ringen mee verantwoordelijk is voor wat er met de zwanen gebeurde. De ringer, Didier Vangeluwe van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN), tevens hoofd van de Belgische ringdienst, ontkent ten stelligste dat er tijdens het ringwerk iets misliep. Op een akker in de buurt werd er wekenlang maïs gevoederd om de kleine zwanen die in de brede omgeving verbleven, te lokken. In totaal werden 27 zwanen gevangen in een groot net. Ze kregen allemaal een nekring om. Een deel van de dieren werd uitgerust met een satellietzender om hun verplaatsingen over lange afstand te kunnen volgen.
Vangeluwe stelt met klem dat geen enkel dier bij het loslaten zelfs maar de lichtste verwonding vertoonde en dat er geen zichtbaar effect van stress was. Hij blijft benadrukken dat het ringwerk cruciaal is voor een betere bescherming van de soort. Op het Natuurhulpcentrum merken ze wel dat de gewonde kleine zwaan die ze verzorgen, heel zenuwachtig is. Maar ook daar kan geen aanwijzing gevonden worden voor eventueel negatieve effecten van het ringen.
Mogelijk heeft het toch met stress te maken. Net als mensen en veel andere dieren kunnen ook zwanen grote individuele persoonlijkheidsverschillen vertonen, waardoor sommige individuen misschien beter bestand zijn tegen stress dan andere.
Enkele jagers waren er als de kippen bij om de beschuldiging te lanceren dat Knack wel erg snel was om de schuld weer bij de sector van de jagerij te leggen. Afgezien van het feit dat er hagelkorrels in de dieren zaten (die er misschien in het buitenland zijn ingeschoten), is die kritiek terecht.
Toen het verhaal bij de eindredactie van Knack werd afgeleverd, was de autopsie nog niet gebeurd. Excuses dus voor wie zich door de fout benadeeld voelt.
Maar uiteraard zijn er een massa jachtincidenten die nooit in de openbaarheid komen, of die niet opgelost geraken, zoals het doodschieten van een slechtvalk van de kathedraal van Ieper. Hopelijk komt er binnenkort wel juridische duidelijkheid over wie de wolvin Naya heeft doodgeschoten.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier