Goudvissen maken alcohol aan om vrieskou te overleven

© EPA
Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

Hoe komt het dat goudvissen kunnen overleven in bevroren meren? Wetenschappers hebben het mechanisme achter het fenomeen ontrafeld.

Wie al eens de opmerking krijgt ‘water is voor vissen’ wanneer hij of zij een Spa Rood bestelt op café, kan zijn gesprekspartner voortaan van een gepast antwoord voorzien. Uit onderzoek blijkt namelijk dat sommige goudvissen een alcoholgehalte hebben die aanzienlijk boven de wettelijke limiet ligt van sommige landen.

Niets nieuws onder de zon, maar onderzoekers van de universiteiten van Oslo en Liverpool hebben nu ook ontdekt hoe de goudvissen en hun wilde verwanten, de kroeskarpers, erin slagen om melkzuur in hun lichaam om te zetten in alcohol en waarom ze dat doen. Het voor gewervelde dieren unieke proces werd zopas gedocumenteerd in het wetenschappelijke vakblad Scientific Reports.

Terwijl de mens niet kan leven zonder zuurstof, zijn deze vissen in staat om maandenlang in bevroren vijvers en meren in het noorden van Europa te overleven, zo meldt de BBC. De vissen kunnen melkzuur omzetten in ethanol, dat vervolgens via de kieuwen verdampt in het omringende water waardoor een fatale ophoping van het melkzuur in het lichaam wordt verhinderd.

Hoe ze dat doen? De spieren van de goudvissen en de kroeskarpers bevatten niet de gebruikelijke één, maar twee soorten proteïnen om koolhydraten naar de mitochondriën, de zogenaamde energiefabriekjes, van de cellen te vervoeren om daar vervolgens verwerkt te worden. Die tweede groep proteïnen is noodzakelijk als er een gebrek aan zuurstof is, om zo het melkzuur af te te breken dat ontstaat bij de consumptie van koolhydraten in een zuurstofloze omgeving. Het is dus slechts in dat laatste geval dat de tweede groep proteïnen wordt geactiveerd.

Hoe langer de vissen zich in bevroren, zuurstofloze omstandigheden bevinden, hoe hoger het alcoholgehalte in de vissen, soms tot wel meer dan 50 mg per 100 ml. Dat is in veel landen de limiet voor het besturen van een wagen.

Wanneer jouw goudvis dus wat scheef begint te zwemmen in zijn bokaal, wordt het misschien tijd om het water te verversen. De studie verklaart alvast waarom een goudvis een van de meest veerkrachtige menselijke huisdieren is.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content