Wetenschappers hebben 29 bijkomende risicofactoren beschreven voor de ziekte MS.
Multiple sclerose (MS) is een aandoening van het zenuwstelsel die wereldwijd 2,5 miljoen mensen treft. De ziekte is een gevolg van schade aan de zenuwen en de beschermingslaag die eromheen ligt. Ze kan leiden tot een veelheid aan symptomen in alledaagse activiteiten, zoals wandelen, denken en naar het toilet gaan.
De ziekte wordt mee bepaald door erfelijke risicofactoren. MS-experte An Goris van de Katholieke Universiteit Leuven beschrijft met een aantal collega’s nieuwe inzichten ter zake in het wetenschappelijke topvakblad Nature. Er waren eerder al 23 risicofactoren beschreven, daar komen er met de nieuwe publicatie nog eens 29 bij.
Vele van de betrokken genen sturen het afweersysteem, zoals het functioneren van de T-cellen die onder meer een rol spelen in ziektes waarbij lichaamseigen cellen worden aangevallen. Ook MS is een probleem veroorzaakt door een foutief viseren van eigen cellen door de afweer. Een derde van de ontdekte genetische risico’s blijkt ook van belang bij andere zogenaamde auto-immuunziekten, als diabetes type 1 en de ziekte van Crohn.
De genetische risicoprofielen zijn zo divers dat ze amper bruikbaar zijn in het voorspellen van wie de ziekte zal krijgen. Ze kunnen wel meer inzicht in het ziektebeeld verschaffen.
Reumatoïde artritis
Ook reumatoïde artritis (RA) is een auto-immuunziekte, die in dit geval pijnlijke gewrichten veroorzaakt. Ze treft veel mensen – alleen in ons land al meer dan honderdduizend. Rudi Beyaert van de Gentse tak aan het Vlaams Instituut voor Biotechnologie beschrijft met zijn collega’s in Nature Genetics dat een fout in de manier waarop het gen A20 tot uiting wordt gebracht, alvast bij muizen het ontstaan van de ziekte in de hand werkt.
Het eiwit dat het gen in kwestie maakt, helpt bij het remmen van een andere factor die het ontstaan van ontstekingen stimuleert. Ontstekingen kunnen nuttig zijn, maar moeten op de juiste plaats uitgelokt worden en mogen niet te lang aanslepen. Als er chronische ontsteking van lichaamseigen cellen komt, kunnen hardnekkige problemen als reumatoïde artritis de kop opsteken.
Het spreekt voor zich dat nu wordt onderzocht of het gen en zijn eiwit mogelijkheden bieden om deze vorm van artritis te bestrijden. (DD)
