Geen seks kan soms héél succesvol zijn

© Science Photo Library
Dirk Draulans
Dirk Draulans Bioloog en redacteur bij Knack.

Seks – in de betekenis van geslachtelijke voortplanting – wordt in het algemeen als nuttig beschouwd, omdat het de overlevingskansen van een soort bevordert. Maar zoals altijd zijn er uitzonderingen.

Seks – in de betekenis van geslachtelijke voortplanting – wordt in het algemeen als nuttig beschouwd, omdat het de overlevingskansen van een soort bevordert.

De constante vermenging van genen garandeert meer aanpassingsmogelijkheden in wisselende omstandigheden, of meer weerstand tegen opduikende ziektes. Maar zoals altijd zijn er uitzonderingen.

Al tientallen miljoenen jaren geen seks meer

Raderdiertjes, bijvoorbeeld, zijn eenvoudige wezentjes die in extreme omstandigheden kunnen overleven, maar ze hebben al tientallen miljoenen jaren geen seks meer. De vrouwtjes – er zijn geen mannetjes – planten zich ongeslachtelijk voort: hun eitjes komen uit zonder dat er een bevruchting aan te pas kwam.

Sommigen veronderstelden dat de diertjes af en toe, als het écht moeilijk wordt, weleens seks hebben, maar volgens onderzoek van de ploeg rond biologe Karine Van Doninck van de Universiteit Namen, gepubliceerd in Nature, zijn er geen aanwijzingen dat raderdiertjes ooit seks hebben.

Ze slaagde erin het genetisch materiaal van de diertjes in kaart te brengen. Die lijken niet in staat tot de complexe celdeling die nodig is voor het vormen van geslachtscellen. Daarvoor zijn de chromosomen die in elke cel in paartjes aan elkaar gekoppeld zijn, te verschillend van elkaar.

Genen van bacteriën of schimmels
Toch is er genetische variatie in het spel, want acht procent van de genen in de diertjes bleek afkomstig van bacteriën of schimmels. Dat is uitzonderlijk veel. De raderdiertjes vangen de gevolgen van hun gebrek aan seks dus gedeeltelijk op door genen van andere organismen te ‘stelen’. (DD)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content