Duurt een minuut straks 59 seconden?

© getty
Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

De aarde draait steeds sneller. Voeren we voor het eerst een negatieve schrikkelseconde in?

Veel mensen hoopten dat 2020 snel voorbij zou zijn. En dat was ook letterlijk het geval. De aarde kende vorig jaar 28 van zijn snelste dagen sinds het begin van de metingen. Dat komt omdat onze planeet de laatste tijd abnormaal snel draait.

De snelheid van de rotatie van de aarde varieert voortdurend door de complexe beweging van de gesmolten kern, oceaanstromen en atmosfeer, maar ook door het effect van hemellichamen als de maan. Zelfs sneeuw op de aardse bergtoppen en het smelten ervan in de zomer heeft invloed op de rotatie. Wetenschappers van het Earth Rotation and Reference Systems Service (IERS) in Frankrijk volgen de rotatie van de aarde op de voet.

2020 zag het record uit 2005 van snelste dag 28 keer gebroken worden. 19 juli 2020 was de kortste dag sinds de metingen begonnen in de jaren 60. Toen deed de aarde er bijna anderhalve milliseconde sneller over om rond haar as te draaien dan de gewoonlijke 86,400 seconden (of 24 uur).

De tijd vliegt

Verwacht wordt dat 2021 nog seller wordt, waarbij een gemiddelde dag 0,05 milliseconden sneller zal gaan dan gewoonlijk.

Gedurende heel 2021 zouden de atoomklokken een achterstand van 19 milliseconden accumuleren. Dat is nu niet meteen iets waar de mens veel last van zou ondervinden, maar satellieten en navigatiesystemen hebben er wel alle baat bij dat de tijd consistent blijft met de positie van de zon, maan en sterren.

Het idee van een negatieve schrikkelseconde, waarbij een minuut slechts uit 59 seconden zou bestaan, duikt dan ook op. Op die manier kunnen de ultraprecieze atoomklokken, die samen de internationale atoomtijd uitmaken, gelijk blijven lopen met de aardrotatieklok, aangezien de aardrotatie zelf uiteraard niet te corrigeren valt.

Het zou de eerste keer ooit zijn dat een seconde uit de tijd wordt weggehaald. We kregen er eerder wel al seconden bij. Sinds de invoering van het systeem in 1972 hebben we al 27 positieve schrikkelseconden gekend, de laatste keer in december 2016. Tussen 1972 en 1979 werd er zelfs elk jaar een seconde toegevoegd.

Discussie

Wetenschappers zijn echter al jaren verwikkeld in een discussie over de zin van schrikkelseconden. Een seconde aan de tijd toevoegen of van de tijd weghalen doet soms meer kwaad dan goed, vooral op technologisch vlak. Servers kunnen uitvallen en betalingen en beurzen kunnen in de war lopen. Aan de andere kant kunnen we de schrikkelseconde volgens sommigen niet zomaar laten varen, want zoiets kan nooit meer hersteld worden. Het toevoegen of weghalen van een schrikkelminuut of -uur aan de tijd is namelijk haast onmogelijk.

Hoe dan ook, de verloren tik op de klok is nog niet voor meteen. De mogelijke invoering van een negatieve schrikkelseconde wordt pas beslist op het World Radiocommunication Conference in 2023.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content