Er is een zoveelste gen gevonden dat aanleg tot zwaarlijvigheid stimuleert.
Overgewicht (of obesitas) is gedeeltelijk een gevolg van genen. Er zijn al minstens dertig genen gevonden die in meer of mindere mate een rol spelen in het sturen van zwaarlijvigheid. Niet iedereen is er even gevoelig voor, maar toch lijkt het erop dat het aantal dikmakende genvarianten in een lichaam sowieso een beduidend verschil in gewicht kan betekenen – een verschil dat tot tien kilogram kan oplopen.
De lijst is duidelijk niet af. Een publicatie in het wetenschappelijke topvakblad Nature voegt een extra-gen toe. De complexiteit van het genetisch onderzoek naar zwaarlijvigheid blijkt uit het feit dat er bijna vijftig auteurs meewerkten aan het artikel, onder wie Wim Van Hul en Luc Van Gaal van de Universiteit Antwerpen. Het gen (GPR120) stuurt de aanmaak van een ankerplaats voor onverzadigde vetzuren op cellen, en speelt zo een rol in het evalueren van de aanwezigheid van vetten in een lichaam. Het bepaalt mee in welke mate er al dan niet extra vetten worden opgeslagen.
Diabetes
Muizen zonder werkzaam GPR120-gen worden snel zwaarlijvig, en mede op basis van een gegevensbank van patiënten uit het UZ Antwerpen kon worden nagegaan dat het gen in het vetweefsel van zwaarlijvige mensen actiever is dan bij magere controlepersonen. Waarschijnlijk omdat er een stuk uit verdwenen is, zodat de signaalfunctie gehinderd wordt. Of die kennis ooit benut zal kunnen worden in de strijd tegen zwaarlijvigheid is nog niet duidelijk. De genetische component is slechts één aspect van het verhaal, naast kenmerken gebonden aan de levensstijl, zoals voeding en beweging.
Zwaarlijvigheid is dikwijls gelinkt aan diabetes. Decio Eizirik en zijn collega’s van het Laboratorium voor Experimentele Geneeskunde aan de Université Libre de Bruxelles presenteren in de Public Library of Science Genetics een catalogus van meer dan 15.000 genen die tot uiting komen in de beta-cellen van de pancreas, waar diabetes (type 1) begint. Dat is een massa genen, gezien het feit dat een mens er maar een stuk of 20.000 zou hebben. De activiteit van een aantal genen wordt al vanaf het begin van de ziekte gewijzigd, wat zou kunnen impliceren dat de wijzigingen een rol spelen in het verergeren van de situatie. (DD)
