10 uitvindingen die we te danken hebben aan WO I

© iStock
Trui Engels
Trui Engels Journalist Knack

De Eerste Wereldoorlog bracht dood en verderf, maar volgens de BBC leverde hij ook vooruitgang op. Deze 10 uitvindingen werden succesvol dankzij de ‘Groote Oorlog’.

Maandverband

Toen de Amerikanen in 1917 hun intrede in de Eerste Wereldoorlog deden, brachten ze een sterk absorberend gaasverband mee gemaakt van ‘cellucotton’, dat vijf keer beter absorbeerde dan katoen en half zo goedkoop was in geval van massaproductie. Maar verpleegsters van het Rode Kruis die op het slagveld de soldaten moesten verzorgen, ontdekten ook nog andere voordelen van het gaasverband, namelijk die voor hun eigen persoonlijke hygiëne. Twee jaar na het einde van de oorlog kwam het maandverband op de markt onder de naam ‘Kotex’.

Papieren zakdoekjes

Kimberly-Clark, het bedrijf dat Kotex op de markt bracht, vond dat de verkoop van het maandverband niet snel genoeg ging (vrouwen stonden namelijk nogal weigerachtig om maandverband te gaan kopen bij mannelijke winkeliers) en zocht naar andere toepassingen voor het materiaal. Zo ontstond in 1924 na veel geëxperimenteer ‘Kleenex’, gezichtsdoekjes die later zouden uitgroeien tot papieren zakdoekjes.

Zonnelamp

In de winter van 1918 leed naar schatting de helft van de kinderen in Berlijn aan de Engelse ziekte, een aandoening waarbij de botten broos en vergroeid zijn. Dokter Kurt Huldschinsky merkte dat zijn patiënten heel bleek waren en zette ze onder een lamp met ultraviolet licht. Naargelang de behandeling vorderde, werden de botten van de jonge patiëntjes steeds sterker. In heel Duitsland liet men kinderen vervolgens voor lampen zitten. In Dresden werd zelfs straatverlichting ontmanteld om kinderen te behandelen.

Zomertijd

Het idee om de klokken in de lente vooruit te zetten en in de herfst terug te zetten was niet nieuw toen WO I uitbrak. Benjamin Franklin had het concept reeds voorgesteld in een brief aan The Journal of Paris in 1784. Gelijkaardige voorstellen werden gedaan in Nieuw-Zeeland (1895) en in het Verenigd Koninkrijk (1909), maar zonder concreet resultaat. Het was pas toen WO I uitbrak en er een tekort aan steenkool was, dat er verandering kwam. De Duitse autoriteiten beslisten dat de klokken op 30 april 1916 om 23 uur een uur werden vooruit gezet zodat er ’s avonds een extra uur daglicht was. Het zomeruur verspreidde zich snel naar andere landen. Groot-Brittannië voerde het in op 21 mei 1916. Wanneer de oorlog voorbij was, verdween ook de zomertijd, maar die kwam uiteindelijk terug.

Theezakjes

Een Amerikaanse theehandelaar begon in 1908 met het verzenden van thee naar zijn klanten in kleine zakjes, maar die werden pas echt een succes toen het Duitse bedrijf, Teekanne, het idee kopieerde tijdens de oorlog en de troepen bevoorraadde met gelijkaardige theezakjes, ’theebommetjes’ genoemd, die dan in zijn geheel in water konden worden gelegd.

Polshorloge

Het polshorloge werd niet specifiek uitgevonden voor WO I, maar het gebruik ervan nam wel enorm toe ten koste van het zakhorloge. Timing is immers van groot belang in een oorlog om bijvoorbeeld aanvallen te synchroniseren. Soldaten moesten bovendien de handen vrij hebben tijdens gevechten. Na de oorlog werd het polshorloge de gangbare manier om te weten hoe laat het was.

Vegetarische worsten

U had wellicht gedacht dat vegetarische worsten waren uitgevonden door een of andere hippie in Californië in de jaren 60, maar niets is minder waar. De vegetarische worsten zijn een bedenksel van Konrad Adenauer, de eerste Duitse Bondskanselier na de Tweede Wereldoorlog. Tijdens WO I was Adenauer burgemeester van Keulen, dat erg te lijden had onder hongersnood. De burgemeester kwam op de proppen met soja als ingrediënt voor de worsten. De sojaworst werd geboren en gepatenteerd door de Britse koning George V, zowaar de vijand op dat moment, op 26 juni 1918. De Duitsers weigerden een patent te verlenen omdat een worst zonder vlees volgens hen geen worst kon zijn.

Ritssluiting

Al sinds het midden van de 19e eeuw werd gezocht naar een sort ritssluiting. Het was Gideon Sundback, een Zweedse Amerikaan, die als hoofdontwerper bij Universal Fastener Company de ritssluiting ontwikkelde. Het Amerikaanse leger bracht ze aan in zijn uniformen en laarzen. Na de oorlog breidde het aantal toepassingen uit.

Roestvrij staal

Het Britse leger liet wapens uit steviger metaal maken. Dat de toevoeging van chroom ze ook roestvrij maakte, was een gelukkig toeval en dat hebben we te danken aan Harry Brearley, die met het materiaal experimenteerde. Later werd het roestvrij staal ook gebruikt in messen, vorken, lepels en ontelbare medische instrumenten voor ziekenhuizen.

Draadloze communicatie

De Britten ontwikkelden radiotechnologie voor communicatie tussen piloten en de grond, die de Duitsers niet konden afluisteren en die iets efficiënter was dan vlaggen, duiven en lampen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content