Na twee jaar van coronabeperkingen kunnen de wereldleiders dinsdag opnieuw in normale omstandigheden de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties openen. Toch gaat de jaarlijkse diplomatieke hoogmis in New York onder een somber gesternte van start. Er is uiteraard de oorlog in Oekraïne, maar ook de energiecrisis, de stijgende voedselprijzen en klimaatverandering wegen op de debatten.
‘We komen bijeen op een moment van grote gevaren voor onze wereld’, zo blikte VN-secretaris-generaal Antonio Guterres maandag vooruit naar de opening van de 77ste zitting van de Algemene Vergadering. Hij verwees onder meer naar de vele conflicten en klimaatrampen, het wantrouwen en de verdeeldheid onder landen, de stijgende prijzen van voedsel en energie, dalende inkomens, de aanhoudende gevolgen van de coronapandemie en het gebrek aan financiering voor ontwikkelingslanden. ‘Een crisis zoals we die in een generatie niet gezien hebben’, aldus de Portugees.
Al die ontwikkelingen drijven de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) steeds verder buiten bereik, aldus Guterres. In 2015 hadden de leiders van de de VN-lidstaten zeventien grote doelstellingen vastgelegd die tegen 2030 bereikt moeten worden, waaronder het beëindigen van extreme armoede en honger, het garanderen van toegang tot kwalitatief onderwijs en dringende actie tegen klimaatverandering. ‘De wereld heeft een lang ’to do’-lijstje’, besloot de secretaris-generaal, maar ‘de gevaren waarmee we geconfronteerd worden, zijn niet opgewassen tegen een wereld die verenigd is’.
Hoe verenigd die wereld is, zal vanaf dinsdag blijken, wanneer meer dan 140 staatshoofden en regeringsleiders de Algemene Vergadering zullen toespreken. Na de openingstoespraak van Guterres krijgt naar aloude traditie de Braziliaanse president het woord. Naast Jair Bolsonaro spreken later op de dag onder meer de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, de Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz. De Amerikaanse president komt normaliter ook dinsdag aan de beurt, maar vanwege zijn aanwezigheid op de begrafenis van de Britse koningin Elizabeth II is de toespraak van Joe Biden naar woensdag verschoven.
Ondanks protest van Moskou zou ook de Oekraïense president Volodimir Zelenski woensdag via een videoverbindinding de Algemene Vergadering toespreken. Dat is een zeldzaamheid, want in normale tijden zijn speeches vanop afstand niet toegestaan. Dat gebeurde pas voor het eerst in 2020, toen het coronavirus de wereld in zijn greep had en er niets anders op zat dan een virtuele top te houden. Vorig jaar werd dan weer gekozen voor een hybride format, met speeches via videoverbindingen en met leiders die persoonlijk aanwezig waren.
De Russische president Vladimir Poetin blijft ook dit jaar weg uit New York, net zoals de Chinese president Xi Jinping. De Europese Raadsvoorzitter Charles Michel en de Belgische premier Alexander De Croo stappen vrijdag op het podium. De Croo, die woensdag in New York aankomt, wordt er geflankeerd door minister van Buitenlandse Zaken Hadja Lahbib (MR) en staatssecretaris voor Ontwikkelingssamenwerking Meyrame Kitir (Vooruit). Minister van Justitie en Noordzee Vincent Van Quickenborne (Open Vld) brengt een blitzbezoek om deel te nemen aan overleg over het oceanenbeleid.
In ons land vindt Guterres, die woensdag de Belgische delegatie ontvangt, alvast een overtuigd medestander van het multilateralisme. ‘Meer dan ooit hebben we nood aan globale oplossingen, want de problemen waarmee we vandaag worden geconfronteerd, zijn globale problemen’, verklaarde Lahbib, die onder meer verwees naar de oorlog in Oekraïne en de impact op de prijzen van energie en grondstoffen. Toch mag het wapengekletter in Oekraïne niet alles overschaduwen, waarschuwt de minister. Ze wijst erop dat landen in Afrika en in het Midden-Oosten van Europa en het Westen ook actie rond andere conflicten verwachten. ‘Het is belangrijk dat we niet de indruk wekken dat we die conflicten vergeten zijn en dat er een dubbele standaard is.’
‘Onderwijs in crisis’
Het onderwijs verkeert wereldwijd “in diepe crisis”. Dat heeft secretaris-generaal van de Verenigde Naties Antonio Guterres maandag in New York betreurd op een bijzondere onderwijstop in de aanloop naar de opening van de Algemene Vergadering.
‘Iedereen weet dat onderwijs levens, economieën en samenlevingen kan veranderen. Maar we weten ook dat we het onderwijs moeten veranderen, want het verkeert in diepe crisis. In plaats van de grote hefboom die zaken mogelijk maakt, is onderwijs snel op weg om een bron van verdeeldheid te worden’, zo verklaarde Guterres.
De VN-secretaris-generaal wees op de kloof tussen rijke landen en arme landen, waar liefst 70 procent van de tienjarigen niet in staat blijkt om een eenvoudige tekst te lezen. Maar ook in ontwikkelde landen ‘verdiepen de onderwijssystemen de ongelijkheden in plaats van ze te verminderen, en dat generatie na generatie’, betreurde hij. De coronapandemie heeft volgens Guterres een ‘verwoestende’ impact gehad op onderwijs, maar de crisis woekert volgens hem al langer.
Er is niet enkel een gebrek aan investeringen, maar ook de onderwijssystemen laten studenten en samenlevingen in de steek, door te focussen op leren uit het hoofd en de wedijver om goede cijfers. Net nu is kwaliteitsvol onderwijs van groot belang, argumenteerde de VN-topman. ‘Op een moment van ongebreidelde desinformatie, ontkenning van klimaatverandering en aanvallen op de mensenrechten hebben we nood aan onderwijssystemen die feiten van complottheorieën scheiden, het respect voor de wetenschap inprenten en de mensheid in al zijn diversiteit vieren’.
In aanwezigheid van Nobelprijswinnaar en onderwijsactiviste Malala Yousafzai lanceerde Guterres ook een oproep aan het talibanregime in Afghanistan om tienermeisjes vrije toegang tot de middelbare scholen te geven. ‘Onderwijs voor meisjes is één van de belangrijkste stappen om vrede, veiligheid en duurzame ontwikkeling te brengen, overal ter wereld.’
Normaliter had een 90-tal staatshoofden en regeringsleiders de top bijgewoond, maar de uitvaart van de Britse koningin Elizabeth II noopte velen van hen om maandag acte de présence te geven in Londen. België leverde bijdrages via videoboodschappen van koningin Mathilde en premier Alexander De Croo. Ons land had bij de voorbereidende werkzaamheden van de top het voortouw genomen over de financiering van onderwijs. Uitkomst van die consultaties, zo deelde De Croo mee, is een voorstel voor een niet-bindend ‘global compact’ om het investeringsvolume in het onderwijs wereldwijd te verhogen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier