Zware celstraffen en schadevergoedingen in grootste asbestproces ooit

Op het Eternit-proces in Turijn zijn de voormalige eigenaar en de voormalige Belgische aandeelhouder veroordeeld tot zestien jaar cel en zware schadevergoedingen.

De Belgische baron Jean-Louis Marie Ghislain de Cartier de Marchienne is door de rechtbank van Turijn veroordeeld tot een celstraf van zestien jaar in het asbestproces tegen de groep Eternit. Zijn medebeklaagde, de Zwitserse miljardair Stephan Schmidheiny, kreeg dezelfde straf. De twee waren niet aanwezig toen de rechter het vonnis uitsprak. Er kan nog beroep aangetekend worden.

De Cartier is voormalig bestuurder en minderheidsaandeelhouder van Eternit Italië, Schmidheiny de voormalige eigenaar van de Zwitsers-Belgische groep Eternit, die van 1976 tot 1986 een belangrijke aandeelhouders was van Eternit Italië.

Het parket had twintig jaar cel geëist tegen de beide mannen, omdat ze “een blijvende ramp veroorzaakt hebben op gezondheids- en milieuvlak” en omdat ze de veiligheidsvoorschriften op de werkplek zouden hebben veronachtzaamd.

Verantwoordelijk voor dood van 3.000 Italianen

Het parket was na een onderzoek van vijf jaar tot de conclusie gekomen dat Schmidheiny en de Cartier verantwoordelijk waren voor het beheer van Eternit Italië. De verdediging ontkende dat de twee beslissingsmacht hadden bij het Italiaanse bedrijf.

De 90-jarige baron en de 65-jarige miljardair worden verantwoordelijk geacht voor de dood van circa 3.000 mensen in Italië, voormalige werknemers of omwonenden van vier vestigingen van Eternit Italië. De veroordeelden moeten ook tientallen miljoenen euro’s schadevergoeding betalen aan de burgerlijke partijen. Het proces verzamelde meer dan 6.000 burgerlijke partijen, onder wie ook lokale besturen en vakbonden.

Schadevergoeding aan vakbonden, WWF en gemeenten

De rechtbank van Turijn wees onder meer een schadevergoeding van 25 miljoen euro toe aan de gemeente Casale Monferrato. De regio Piemonte krijgt 20 miljoen euro en Inail, een verzekeringsmaatschappij voor arbeidsongevallen, 15 miljoen euro. De Cartier moet ook 4 miljoen euro storten aan de gemeente Cavagnolo.

De twee veroordeelden moeten ook 70.000 tot 100.000 euro betalen aan acht verenigingen, waaronder de vakbonden en het WWF. De slachtoffers van asbest en hun families krijgen schadevergoedingen die in de meeste gevallen variëren tussen 30.000 en 35.000 euro.

Verdediging: ‘Afwachten of ze hun hun verplichtingen zullen nakomen, want daar zijn we niet zeker van’

Een advocaat van de burgerlijke partijen sprak van “een zeer evenwichtige straf die de verantwoordelijkheid erkent” van de twee beklaagden. “Het is nu afwachten of de veroordeelden hun verplichtingen zullen nakomen, want daar zijn we niet zeker van”, aldus de advocaat.

Schmidheiny en de Cartier kunnen nog beroep aantekenen, een procedure die jaren kan aanslepen. Als ze uiteindelijk tot in Cassatie zouden gaan, wordt een definitief oordeel nog verder uitgesteld.

Italiaanse minister van Gezondheid Renato Balduzzi: ‘Staat stond aan zijde van de slachtoffers’

De Italiaanse minister van Gezondheid Renato Balduzzi stelde dat de “historische” uitspraak “een lange strijd bekroont waarin de staat aan de zijde stond van de slachtoffers”.

Asbest werd jarenlang op grote schaal gebruikt in vooral de bouwsector, omdat het erg warmte- en vuurbestendig is. Nadat gebleken was dat het kanker kan veroorzaken, werd het in heel veel landen verboden. In Italië gebeurde dat in 1992.

Groen-parlementslid Sanctorum: ‘Gelijkaardig proces in België moet ook kunnen’

Vlaams parlementslid Hermes Sanctorum (Groen) vindt dat er ook in ons land een grootschalig proces zou moeten komen tegen Eternit. “Er zijn heel wat parallellen te trekken met wat er rond de Eternitfabrieken in Italië is gebeurd. Ook hier in Kapelle-op-den-Bos is er aan buurtbewoners en werknemers lange tijd informatie achtergehouden over de schadelijke gevolgen van asbest”.

Sanctorum: ‘Nog steeds omerta rond Kapelle-op-den-Bos’

“Dit is een voorbeeld van wat bij ons ook zou moeten kunnen”, zegt Sanctorum. “Rond Kapelle-op-den-Bos heerst nog altijd een soort omerta. Uiteraard omdat dat bedrijf voor heel wat werk heeft gezorgd. Maar ook hier zijn heel wat asbesttoepassingen gratis uitgedeeld terwijl men toen al wist dat asbest schadelijk was”.

Directie Eternit en vereniging asbestslachtoffers komen naar Senaat De commissie Sociale Aangelegenheden van de Senaat zal gedelegeerd bestuurder Patrick Balemans van de firma Eternit en Eric Jonckheere, de covoorzitter van de vereniging van asbestslachtoffers Abeva ontvangen. Dat kondigt commissievoorzitter Elke Sleurs (N-VA) aan. Ze is tevreden dat de voormalige asbestproducent Eternit “zijn verantwoordelijkheid neemt” en het standpunt van de firma komt toelichten in het parlement.

Asbestfonds

Sleurs geeft prioriteit aan het dossier omdat er volgens haar belangrijke bijsturingen nodig zijn aan de vergoeding van asbestslachtoffers. Met de oprichting van het Asbestfonds werd een belangrijke stap gezet, maar er is meer nodig.

Na de hoorzittingen stemt de senaatscommissie over wetsvoorstellen die samen zijn ingediend door Louis Ide (N-VA) en Marleen Temmerman
(SP.A). Zij willen dat de rechten van de asbestslachtoffers uitgebreid worden en dat de “financiële verantwoordelijkheid” van de asbestindustrie wordt vergroot.

Eternit in België al tot 250.000 euro schadevergoeding veroordeeld

In november veroordeelde de Brusselse rechtbank van eerste aanleg Eternit tot de betaling van een schadevergoeding van 250.000 euro aan de familie van Françoise Jonckheere, die in 2000 overleed aan longvlieskanker veroorzaakt door het inademen van asbest van Eternit. Haar zoon Eric Jonckheere is covoorzitter van Abeva.

Ide (N-VA): ‘Bijdrage asbestsector aan vergoeding slachtoffers moet groter’

Volgens Louis Ide moeten moet de bijdrage van de asbestsector tot de vergoeding van de slachtoffers groter worden. Ook vindt hij het essentieel “dat alle slachtoffers die zich tot het Fonds wenden, daarnaast ook nog hun rechten kunnen laten gelden voor de gewone rechter”. Dat laatste is vandaag niet het geval.

Met zijn voorstel, zegt Ide, had de familie Jonckheere al een beroep kunnen doen op het asbestfonds, onafhankelijk van het feit of ze nu al dan niet naar de rechter stapten. (Belga/SD)