Ook na de dood van Abu Bakr al-Baghdadi dreigt het concept van het kalifaat aanlokkelijk te blijven.
Met de dood van Abu Bakr al-Baghdadi verdwijnt het gezicht van de Islamitische Staat in Irak en de Levant. Het is verleidelijk om in de zelfverklaarde kalief louter een extremistische wreedaard te zien. Maar we moeten ook erkennen dat hij erin geslaagd is om – ondanks een voortdurende staat van oorlog – een functionerende overheid op poten te zetten, die op haar hoogtepunt meer dan 10 miljoen burgers verenigde.
Het is opmerkelijk dat het Westen zich nauwelijks nog voor Syrië en Irak lijkt te interesseren. Amerika gaat militair aan de kant staan, Europa wil vooral een nieuwe vluchtelingenstroom indammen. Des te verontrustender is het dat geen enkele instantie de misdaden van het kalifaat in kaart probeert te brengen.
Waar transnationale organisaties vroeger oorlogstribunalen of waarheidscommissies oprichtten om mensenrechtenschendingen en oorlogsmisdaden te documenteren, heerst nu een totale apathie. In Irak worden Syriëstrijders berecht, maar de processen gebeuren holderdebolder, op basis van oppervlakkig onderzoek, zonder transparante rechtsgang. Het is niet alleen een gemiste kans om slachtoffers erkenning te geven, het is zelfs ronduit gevaarlijk.
Zonder gedegen onderzoek zullen nieuwe jihadistenleiders het kalifaat snel rebranden.
Zonder gedegen onderzoek zullen nieuwe jihadistenleiders het kalifaat snel rebranden. Met nostalgie zullen ze het voorstellen als een heilstaat waarin moslims écht moslim konden zijn. De eindeloze mishandelingen, verkrachtingen en moordpartijen zullen worden ontkend. De gruweldaden en executies waarmee de IS zelf uitpakte, zullen worden geduid als een noodzaak in een strijd tegen goddeloze westerlingen en bondgenoten. Daarbij vinden IS-leiders nu al een objectieve bondgenoot in het gros van de Syriëstrijders die naar Europa terugkeren en, hopend op een milde straf, zowel hun eigen misdaden als die van het kalifaat zelf minimaliseren.
Wanneer Holocaustontkenners twijfels uiten over de Shoah, kunnen we hen counteren met bibliotheken aan onderzoek en getuigenissen die de misdaden van het Derde Rijk documenteren. We kunnen prachtige documentaires maken over de kinderen van het verzet én van de collaboratie. Dat alles voorkomt niet dat er nog altijd Holocaustontkenners bestaan, maar het ontneemt hun wel alle geloofwaardigheid. Wie wil, vindt een oneindige catalogus aan bewijzen die elke legitimiteit van het nazisme ondergraaft. Voor de IS is dat beeld onvoldoende uitgepuurd, en blijft het concept van een kalifaat op zich een legitiem streefdoel.
Wie wil voorkomen dat de IS opnieuw de kop opsteekt, heeft de waarheid als bondgenoot. Het is maar de vraag of we bereid zijn om haar boven te spitten.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
