Wordt debat homohuwelijk in VS voorgoed beëindigd?

Het Amerikaanse hooggerechtshof gaat zich buigen over de argumenten van vier staten die hun verbod op het homohuwelijk verdedigen. Een beslissende zaak, want als het Supreme Court oordeelt dat het huwelijk tussen twee mensen van hetzelfde geslacht een grondwettelijk recht is, kan de uitspraak wel eens snel voor de volledige Verenigde Staten gelden.

In 2004 was Massachusetts de eerste staat om het huwelijk tussen twee mensen van hetzelfde geslacht te legaliseren. In 2008 volgde Connecticut. Vanaf 2012 kwam het proces in een stroomversnelling zodat het homohuwelijk vandaag in 37 Amerikaanse staten en Washington D.C. legaal is.

Maar het Amerikaanse hooggerechtshof gaat zich nu over een zaak buigen, die uitzicht biedt op een in de volledige Verenigde Staten legaal homohuwelijk. Concreet gaat het om vier staten – Ohio, Michigan, Kentucky en Tennessee – die hun verbod op het homohuwelijk voor het Supreme Court gaan verdedigen.

In 2013 schrapte het hooggerechtshof al een belangrijk deel van de Defense of Marriage Act (Doma), maar dat bleek niet voldoende om de vraag te beantwoorden of het nu de staten of de federale overheid zijn, die mogen oordelen of het homohuwelijk een basisrecht is.

Twee beslissende vragen

Die onduidelijkheid zou nu voorgoed van tafel geveegd kunnen worden, wanneer negen rechters een antwoord bieden op de volgende twee vragen: ‘Vereist het veertiende amendement dat een staat het huwelijk tussen twee mensen van hetzelfde geslacht goedkeurt?’ en ‘Vereist het veertiende amendement dat een staat het huwelijk tussen twee mensen van hetzelfde geslacht erkent als dat wettelijk werd goedgekeurd en uitgevoerd buiten die staat?’

Als de eerste vraag affirmatief beantwoord wordt, zou het hooggerechtshof volgens rechtsgeleerden op The Guardian zichzelf – misschien wel opzettelijk – dwingen om ook de tweede vraag positief te beantwoorden. En dat zou voldoende zijn om het homohuwelijk gauw doorheen de volledige Verenigde Staten legaal te maken.

‘Volkomen roekeloos’

Net omdat de rechters van het hooggerechtshof de vier staten tegelijk behandelen, verwachten experten een positieve wending. Het zou ‘volkomen roekeloos en onverantwoord’ zijn als de rechters nu gewoon oordelen dat het staatsverbod door de Amerikaanse grondwet beschermd wordt, meent professor in Recht aan de Universiteit van Chicago, Geoffrey Stone, tegenover The Guardian. ‘Beeld je in wat voor chaos dat zou veroorzaken.’ Bovendien schat Daniel Ortiz, professor Recht aan de Universiteit van Virginia, in dezelfde krant, de kans laag dat een van de verboden standhoudt: ‘Maximaal 5 procent.’

Vijf op negen?

Verwacht wordt dat vijf van de negen rechters zich achter het homohuwelijk zullen scharen. Drie onder hen zijn conservatief (Samuel Alito, Clarence Thomas en Antonin Scalia) en zullen, onder andere omdat ze tegen federale inmenging in staatszaken gekant zijn, tegen het homohuwelijk stemmen. Vier anderen zijn liberaal (Ruth Bader Ginsburg, Sonia Sotomayor, Elena Kagan en Stephen Breyer) en zullen allicht voor gelijke rechten kiezen.

Dan zijn er twee stemmen die onbeslist lijken. Anthony Kennedy zal echter, gezien zijn verleden waarbij hij de effecten van Doma onderuithaalde en antisodomieregelgeving onwettelijk noemde, waarschijnlijk voor het homohuwelijk kiezen. Wat maakt dat de ogen op de conservatieve John Roberts gericht zullen zijn.

‘Laatste oordeel’

Bij een meerderheid zal de oppositie in elk geval nog weinig opties overhouden, stelt The Guardian. Hoewel bepaalde regio’s nog sterk tegen het homohuwelijk gekant zijn, geldt de uitspraak van het Supreme Court eind juni zowat als laatste oordeel.