Het was een bewogen week voor de brexit. Er werd een intern EU-document gelekt, het Europees Parlement heeft een ontwerpresolutie klaar en de Europese Commissie eist 2,7 miljard euro aan achterstallige douanekosten van de Britten.
De situatie tussen Londen en Brussel is eind februari explosief geworden door onenigheid over de Noord-Ierse grenskwestie. Enkele dagen later gaf Brits premier Theresa May een langverwachte toespraak waarin ze haar visie op de relaties tussen het Verenigd Koninkrijk en de Europese Unie uiteenzette. Het probleem? Ze vraagt wat niemand haar zal geven en maakte inhoudelijk geen indruk op Brussel. Dat blijkt uit een gelekt intern document dat de Britse krant The Guardian deze week in handen kreeg.
Donald Tusk, de voorzitter van de Europese Raad, deed enkele opmerkelijke uitspraken over de onderhandelingen, waarmee hij – kort gezegd – Mays optimisme de kop indrukte. Vervolgens maakte het Europees Parlement bekend dat de grootste fracties het eens zijn geraakt over een ontwerpresolutie. Brexit-onderhandelaar Guy Verhofstadt (ALDE) hoopt vooral dat het Verenigd Koninkrijk snel duidelijkheid verschaft over de rechten van EU-burgers na de brexit – daar bestaat namelijk onenigheid over. Daarnaast is er nog een rekening van 2,7 miljard euro: de Europese Commissie heeft een inbreukprocedure geopend, omdat het Verenigd Koninkrijk weigert om douanerechten af te dragen aan de Europese begroting.
Gelekt document over May: veel geblaat, weinig wol
In Brussel is er niet veel enthousiasme voor de brexitvisie van Theresa May. Dat blijkt uit een intern document van de Raad van de Europese Unie. De Brusselse analyse van haar toespraak was gericht aan de vertegenwoordigers van de 27 lidstaten en stelt dat de Britse premier van stijl verandert, maar niet van boodschap. Volgens het document had May helderheid beloofd over haar ideeën voor de toekomstige handelsrelatie, maar het model dat ze heeft voorgesteld werd omschreven als ‘onwerkbaar’ en ‘dubbele cherry-picking’. Er zou ook ‘nul vooruitgang’ geboekt zijn wat betreft de douanesamenwerking.
‘Net als in haar vorige toespraken, richtte Theresa May zich meer naar haar thuispubliek in een poging om de kloof tussen beide kanten van het brexitdebat te overbruggen. Haar toespraak bevatte een lange lijst aan ambities, maar een korte lijst aan werkbare oplossingen die de beginselen van de Europese Unie respecteren.’ Een van de belangrijkste punten van kritiek is dat er ‘geen oplossing’ werd aangereikt voor de Noord-Ierse grenskwestie. Over die kwestie deed May enkel uit de doeken wat ze níét wil. Het document was kritisch voor de ‘onderling tegenstrijdige Britse doelstellingen’ zoals geen interne markt of douane-unie, geen harde grens in Ierland en geen grens langs de Ierse zee.
Het document werd opgemaakt door het algemeen secretariaat van de Raad van de Europese Unie, en lijkt een hulpmiddel te moeten zijn om een gecoördineerd standpunt in te nemen als antwoord op Mays toelichting, in een poging om een verenigd Europees standpunt in te nemen.
Dit wil Europa
De belangrijkste fracties in het Europees Parlement zijn het eens geraakt over een ontwerpresolutie rond de toekomstige relaties met de Britten, na de brexit. De ontwerpresolutie krijgt de steun van de conservatieve fractie EVP, de sociaaldemocraten van de S&L, de liberale ALDE-fractie, de extreemlinkse fractie en de groenen.
Volgens Guy Verhofstadt, brexitonderhandelaar voor het Europees Parlement, zou de toekomstige relatie gebaseerd kunnen zijn op vier pijlers: economische en handelsbelangen, buitenlands beleid en veiligheid, binnenlands beleid en thematische samenwerking (zoals onderzoek en innovatie). Parlementsvoorzitter Antonio Tajani benadrukte dat de ‘integriteit van de eenheidsmarkt’ behouden moet blijven.
Tajani wil verder een zo hecht mogelijke band tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk. ‘De brexit zal bijvoorbeeld geen zaken als terrorisme en veiligheid oplossen. Een hechte samenwerking zal op vele vlakken van wederzijds belang zijn.’ Daarnaast willen de Britten dat EU-burgers die na de start van de overgangsperiode in het Verenigd Koninkrijk aankomen, anders behandeld zullen worden dan zij die er eerder waren. De EU aanvaardt dat standpunt volgens Verhofstadt niet, hij hoopt dat Londen zo snel mogelijk duidelijkheid verschaft.
Wat Donald Tusk te zeggen had
Omdat de Britten niet geïnteresseerd zijn in deelname aan de Europese interne markt en ook geen douane-unie met de EU willen vormen, kan de Europese Unie hen enkel een vrijhandelsakkoord aanbieden, zei de voorzitter van de Europese Raad. Dat model helpt de Britten ook om onder de rechtspraak van het Europees Hof uit te komen – een van hun belangrijkste ambities in het kader van de brexit.
Handel tussen het VK en de EU zal voor ons allemaal moeilijker en kostelijker worden dan vandaag het geval is. Dat is de essentie van de brexit.
‘Ik hoop dat het een ambitieus en verregaand akkoord zal zijn – we zullen daarvoor ons best doen, zoals we met andere partners als recent nog Canada deden – maar het zal slechts een vrijhandelsakkoord zijn’, zei Tusk. Hij wil dat het handelsakkoord alle economische sectoren bestrijkt en stelt een nultarief voor goederen voor. Het VK en de EU-landen moeten de toegang tot elkaars viswateren en -bestanden kunnen behouden, vindt hij. Tusk merkte ook op dat een Europees-Brits vrijhandelsakkoord het eerste vrijhandelsakkoord ooit zou zijn dat de economische banden tussen de ondertekenaars losser maakt in plaats van versterkt. ‘Door dit akkoord zal de handel tussen het VK en de EU moeilijker en duurder worden dan vandaag het geval is, voor ons allemaal. Dat is de essentie van de brexit.’
De Pool wil in ieder geval ‘geen muur’ bouwen in het Kanaal en op verschillende terreinen nauw blijven samenwerken met de Britten. Voor de strijd tegen terrorisme en internationale misdaad, onderzoek en innovatie, onderwijs en cultuur. ‘Ik wil ook het absurde gevolg van de brexit vermijden dat het vliegverkeer tussen het VK en de EU verstoord raakt. Daar moeten we zo snel mogelijk onderhandelingen over opstarten.’
Ook al schotelt Tusk de Britten een vrijhandelsakkoord voor, toch staat hij open voor een meer ambitieuze samenwerking als de Britten hun ‘red lines’ versoepelen. De ontwerprichtlijnen van Tusk worden nu naar de Europese lidstaten doorgestuurd. Op de Europese top van 22 en 23 maart worden ze naar alle verwachting goedgekeurd.
‘Geen gesprekken over handel zolang de Noord-Ierse grenskwestie niet is opgelost’
Tusk waarschuwde dat er geen gesprekken over handel zullen plaatsvinden zolang de Noord-Ierse grenskwestie niet is opgelost. ‘Zolang het Verenigd Koninkrijk geen oplossing voorstelt, is het zeer moeilijk in te beelden dat er inhoudelijke vooruitgang wordt geboekt in de onderhandelingen. Als iemand in Londen veronderstelt dat er tijdens de onderhandelingen eerst andere zaken zullen aangepakt worden en dan pas de Ierse kwestie, dan zou ik antwoorden: Ierland eerst,’ aldus Tusk.
EU eist 2,7 miljard euro van Britten door Chinese kleren en schoenen
Donderdag heeft de Europese Commissie een inbreukprocedure geopend tegen het Verenigd Koninkrijk omdat het weigert douanerechten af te dragen aan de Europese begroting. De Europese antifraudedienst Olaf stelde vorig jaar vast dat importeurs in het VK een groot bedrag aan douanerechten ontdoken, met behulp van fictieve en valse facturen en onjuiste aangiften inzake de douanewaarde bij invoer. Uit verdere inspecties van de Commissie bleek dat de omvang van de onderwaarderingsfraude via de Britse hub sinds 2011 dramatisch was toegenomen.
De Commissie eist dat de Britten 2,7 miljard euro ophoesten omdat ze jarenlang onvoldoende douanerechten hebben geheven op ondergewaardeerde import van Chinees textiel en schoeisel. ‘Hoewel het Verenigd Koninkrijk reeds in 2007 op de hoogte was gebracht van het risico van fraude bij de invoer van textiel en schoeisel uit de Volksrepubliek China en was verzocht om passende risico beperkende maatregelen te nemen, heeft het niets gedaan om de fraude te voorkomen’, zo stelt de Commissie donderdag in een persmededeling. Douanerechten zijn traditionele eigen middelen die de lidstaten rechtstreeks aan de Europese begroting moeten overmaken.
Volgens de berekeningen van de Commissie heeft het Britse verzuim de Europese begroting van 2011 tot 2017 2,7 miljard euro gekost. Bovendien is ook de Europese btw-wetgeving geschonden, wat bijkomend verlies voor de Europese begroting kan betekenen. De Commissie stuurde Londen donderdag een aanmaningsbrief, de eerste fase in een inbreukprocedure.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
