‘Wie rijk is, kan zich alles veroorloven’

Met Garden of Delight maakte fotograaf Nick Hannes een bevreemdende en confronterende documentaire over kapitalisme, consumentisme en marktgedreven urbanisatie in Dubai. Ludo Bekkers ging kijken naar de expo in Mechelen.

Petroleum, met het zwarte goud kan men alles kopen. Zo gaat het in Dubai, de grootste stad met de hoogste populatie van de Verenigde Arabische Emiraten. Het is ook het handelscentrum van het Midden-Oosten. Een gunstig klimaat en grote tolerantie lokken in de hotels overtalrijke gefortuneerde toeristen van over de hele wereld. Buiten dragen de inlandse vrouwen een zwart alles bedekkende kleed, vaak met de hidjab of de nikab die alleen de ogen zichtbaar laten. Maar in de beslotenheid van de hotels is de vrijheid ongebreideld.

Wie rijk is, kan zich alles veroorloven.

Fotograaf Nick Hannes (Antwerpen, 1974) trok er naar toe voor een project nadat hij vroeger lang door de oude Sovjet-Unie was gereisd wat resulteerde in een reeks foto’s “Red Journey” en hij maakte een uitgebreide tocht langs de landen van de Middellandse Zee om er de contrasten te observeren bij de bevolking “Continuity of Man”.

En dan nu Dubai “Garden of Delight”. Het was niet eenvoudig voor de fotograaf om zomaar rond te dwalen of in een hotel of club binnen te lopen. Vele tientallen mails heeft hij verzonden naar locatieverantwoordelijken en vele bleven onbeantwoord. In Dubai lust men geen pottenkijkers zeker niet in de besloten omgeving van dure hotels, beach clubs of publieke attractieplaatsen. Rijkeluistoeristen willen privacy en wensen niet op foto’s vereeuwigd te worden. In deze stad kan je niet zomaar je camera bovenhalen en beginnen met fotograferen. Op sommige plaatsen moet je je portemonnee of credit card boven halen en exorbitante bedragen neertellen om een foto te mogen nemen. Vaak moet je aan de vele veiligheidsagenten je opnamen laten controleren. Nick Hannes weet er alles van en was ook geschrokken van de honderden veiligheidscamera’s die elke stap die je zet registreren. Kortom het is geen pretje om hier goede foto’s te maken.

Hier wordt geleefd, niet als God in Frankrijk maar met het negeren van alle wetten die de Koran voorschrijft.

Toch heeft de fotograaf een tentoonstelling en een boek gerealiseerd die niet doen vermoeden met welke restricties hij had te maken. Het resultaat is gewoon hallucinerend. De ongeëvenaarde overdaad, zowel in de hoogste gebouwen als in de meest denkbare erotische sfeer van de bars als op de stranden is schrijnend wanneer men zich rekenschap geeft van de armoede die elders in de regio heerst. Hier wordt geleefd, niet als God in Frankrijk maar met het negeren van alle wetten die de Koran voorschrijft. Als toeschouwer waant men zich in een wereld van Sodoma en Gommora die wet noch regel kent. Alleen het (kortstondig) genot telt en daarvoor wil men ook de nodige dollars neertellen. Met een kritisch oog heeft Nick Hannes ook andere facetten van de stad vastgelegd. Uiteraard de immens talrijke en reusachtige moderne buildings die New York doen verbleken, Alles is great, greater en greatest zoals het themapark Global Village met replica’s van markante gebouwen van over de hele wereld, het Colloseumn in Rome, de Eiffeltoren in Parijs, een Egyptische tempel, waartussen honderden toeristen struinen. Het decor wisselt ieder jaar opdat de toeristen telkens wat nieuws te zien zouden krijgen. Of neem nu Green Planet een indoor tropisch regenwoud met betonnen bomen met daartussen een wandelpad , tropische vogels, reptielen, stekelvarkens en ander exotische dieren. Ski Dubai is een artificiële sneeuwinstallatie waar reuzenpinguïns meerdere keren per dag aan het publiek geshowd worden en waar een 400 meter lange piste aangelegd werd en van een 85 meter hoge berg naar benden kan gegleden worden. Wie het niet beleefd heeft, zal het nooit geloven.

Maar via de foto’s van Nick Hannes kunnen we ons inbeelden wat zo’n extreme leefwereld voor velen betekent. In de prachtige beelden – hier is een rasfotograaf aan het werk – sluipt ongemerkt telkens een kritisch aspect binnen. Door de standpunten die hij inneemt, de toevallige of gezochte details die het beeld aansturen, blijft hij een buitenstaander die waarneemt, weergeeft maar er ook en niet alleen artistiek maar ook sociokritisch een element aan toevoegt. Het is als een musicus die ongemerkt in de compositie een valse noot tussenvoegt. Dat maakt dit project dubbel interessant, fotografisch en maatschappelijk. Wie de tentoonstelling of het boek heeft gezien zal de naam Dubai in de toekomst wel enigszins anders definiëren..