Wat elk van de G7-landen wil, of nodig heeft

Van links naar rechts: voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk, Britse premier Theresa May, Duitse bondskanselier Angela Merkel, Canadese premier Justin Trudeau, VS-president Donald trump, Franse president Emmanuel Macron, Japans premier Shinzo Abe, Italiaans premier Giuseppe Conte, EU-Commissievoorzitter Jean, Claude Juncker, Quebec, 8 juni 2018 © REUTERS

De groep van de zeven rijkste landen, de G7, komt samen in La Malbaie, in het Canadese Quebec. Nu veel recente beslissingen van de regering-Trump direct ingaan tegen de belangen van de andere leden, belooft het een gespannen top te worden. Dit is wat de zeven landen er volgens deskundigen uit de brand proberen te slepen.

De VS

‘De Amerikaanse positie op de G7 wordt door verschillende problemen gecompliceerd, maar het belangrijkste probleem is de radicale visie van de regering-Trump op het handelsbeleid’, zegt Natasha Ezrow, hoogleraar aan de Universiteit van Essex.

‘Er heerst unanieme bezorgdheid over de invoertarieven op staal en aluminium die Washington zal opleggen aan verschillende bondgenoten, waaronder Canada, Mexico en de hele EU. Maar ook alle andere G7-landen dringen er bij de Amerikaanse minister van Financiën Steve Mnuchin op aan om de impact op de wereldeconomie te heroverwegen. Maar in de plaats van samen een antwoord te bieden op China, bereiden de G7 landen nu vergeldingsmaatregelen voor tegen de VS.’

‘Ook op het vlak van klimaatverandering willen de VS niet van samenwerking weten. Verschillende functionarissen in de regering-Trump weigeren de term zelfs te gebruiken en spreken in de plaats daarvan over “ecologische veerkracht.” De regering heeft duidelijk gemaakt dat ze nog steeds haar beleid rond klimaatverandering en het Akkoord van Parijs overweegt en dat ze nog niet klaar is om een consensus te bereiken.’

‘Er staat nog een enorm onpopulaire Amerikaanse beslissing op de agenda: die van de regering-Trump om de Iraanse nucleaire deal op te zeggen. Dat is opnieuw een enorme klap voor de G7-landen, die hard werkten om van het akkoord een succes te maken.’

‘Toch zijn al die problemen overschaduwd door de groeiende mogelijkheid van een volwaardige handelsoorlog en het groeiende isolationisme van de VS, met alle gevolgen van dien voor de internationale orde.’

Canada

‘Gezien het de eerste keer is dat Canada de G7 organiseert sinds 2010, lijkt het land in een goede positie om in het centrum van de internationale aandacht te staan met een agenda die focust op vrouwen en gendergelijkheid, maar in de plaats daarvan heeft het “economisch nationalisme” van Trump de agenda gekaapt’, zegt Steve Hewitt, hoogleraar Geschiedenis aan de Universiteit van Birmingham. ‘Dat betekent niet veel goeds voor de Canadese regering.’

‘Het geduld van premier Justin Trudeau en zijn liberale regering in de onderhandelingen met Trump raakt steeds meer op. Ze probeerden aanvankelijk in zijn gratie te komen en werkten hard om confrontatie en provocatie te vermijden. Maar onlangs beantwoordde Ottawa de agressieve handelshouding van Trump met vergeldingstarieven, en Trudeau geeft in interviews met Amerikaanse media blijk van zijn frustratie.’

‘Het enige positieve voor Trudeau op de G7 is dat zijn regering niet alleen is in haar woede om het Amerikaanse handelsbeleid. Ook de Europese landen zijn kwaad. Maar de positie van Trudeau is zwak: Canada is economisch afhankelijk van de VS – er wonen meer mensen in Californië alleen al dan in heel Canada samen- en daardoor kwetsbaar voor een verdere escalatie of een echte handelsoorlog.’

‘Trudeau is in de verleiding om een coalitie te vormen tijdens de G7 en de VS te isoleren: een aanpak die het zonder twijfel goed zou doen bij de kiezer met de verkiezingen van 2019 aan de horizon. Maar die aanpak riskeert de regering-Trump alleen maar meer te ergeren, en dan zou Canada uiteindelijk de verliezer zijn.’

Japan

‘Het werk voor de Japanse premier Shinzo Abe is duidelijk’, zegt Ra Mason, hoogleraar Internationale Betrekkingen en Japans Buitenlands Beleid aan de Universiteit van East Anglia. ‘De top drie van de uitdagingen op zijn lijstje zijn allemaal met elkaar verbonden. Na enkele moeilijke maanden in eigen land en met een dalende score in de peilingen na meerdere schandalen, moet Abe de internationale gemeenschap ervan overtuigen dat de Amerikaans-Japanse alliantie veilig is.’

‘Hij moet ook gebruik maken van het momentum na een week van contacten met de regering-Trump over het Noord-Koreaanse probleem. Hij heeft die dialoog gebruikt om zijn kiezers te verzekeren dat hij alles doet om de Noord-Koreaanse ontvoering van Japanse burgers op de agenda te zetten van de meeting tussen Trump en Kim Jong-un op 12 juni in Singapore.’

‘De uitdaging voor Abe is de harde lijn houden tegenover Pyongyang zonder daarbij de belangrijkste partner te ondermijnen, en te vermijden dat zijn land geïsoleerd raakt in Oost-Azië, waar steeds meer landen geneigd zijn om te praten met de Noord-Koreanen.’

‘Tot slot zal Abe, net zoals de andere aanwezige leiders, een duidelijke conclusie rond tarieven willen om de angst voor een potentiële handelsoorlog te temperen.’

Duitsland

‘Als Europa’s motor en een van de grootste verdedigers van multilateralisme heeft Duitsland er alle belang bij om de G7 in leven te houden’, zegt Dennis Schmidt, onderzoeker aan de School of Government and International Affairs aan de Universiteit van Durham. ‘Maar na de terugtrekking van de VS uit het nucleair akkoord met Iran en het Klimaatakkoord van Parijs, en de heffing van invoertarieven op de Europese bondgenoten, zal de delegatie uit Berlijn zich voorbereid hebben op harde en moeilijke discussies.’

‘Als een van de grootste uitvoerders ter wereld heeft Duitsland een duidelijk belang in de open markt en vrije handel. Ook hoog op de Duitse agenda staat het nucleair akkoord met Iran, dat Duitsland hielp te onderhandleen. Als de Duitse veiligheidsbelangen beschermd moeten worden, moet Angela Merkel wereldwijde steun vinden voor het akkoord, maar tegelijk een constructief engagement behouden met Washington, eerder dan spanningen.’

‘De klimaatverandering is een andere topprioriteit. Duitsland heeft een van de meest ambitieuze klimaatstrategieën van alle Westerse geïndustrialiseerde landen en wil er zich van verzekeren dat de klimaatdoelen van Parijs niet verwateren.’

‘Al bij al zal dit een moeilijke top worden voor Merkel, die diplomatie en goed vertrouwen moet verzoenen met de verdediging van de Europese en Duitse belangen zonder toegevingen te doen.’

Groot-Brittannië

‘De G7 is geen plek voor formele akkoorden: de deals die er gesloten worden of de garanties die gegeven worden zijn niet strikt afdwingbaar’, zegt Victoria Honeyman, hoogleraar Britse Politiek aan de Universiteit van Leeds. ‘Voor Groot-Brittannië is de G7 dit jaar dan ook vooral een plek om vrienden te maken en mensen te beïnvloeden.’

‘Nu de deadline voor de Brexit nadert, moet Londen duidelijke, wederzijds winstgevende handelsakkoorden onderhandelen met alle naties aan de tafel, en dan vooral met de Amerikanen en de Canadezen.’

‘Door een verzoenende, zelfs welwillende houding aan te nemen op de G7 kan Groot-Brittannië op zijn minst de sfeer wat verbeteren. Dat kan veel opleveren, zeker als je geconfronteerd wordt met een volatiele Amerikaanse president die zich steeds meer geïsoleerd en aangevallen voelt.’

‘Maar het dilemma is natuurlijk hoe vriendelijk en verzoenend de Britten kunnen zijn tegenover de verschillende naties. De Canadezen bijvoorbeeld zijn extreem bezorgd om de Amerikaanse protectionistische tarieven. Als de Britten zich aan de zijde scharen van hun historische partner in Washington, positioneren ze zichzelf in de vuurlinie. Maar als ze te veel de kant van de andere G7-landen kiezen, halen ze zich daarmee de woede van Trump op de hals, die Groot-Brittannië bezoekt in juli.’

‘Gezien die delicate en fijne lijn die bewandeld moet worden, zal de Britse regering waarschijnlijk haar boodschap zo gebalanceerd mogelijk houden. Het is altijd mogelijk dat de regering beslist dat een bepaalde speler – met name de VS – cruciaal is. Maar dat is een worst-case scenario. De Britse regering zal vooral proberen met iedereen overeen te komen. Wat kan ze anders doen?’

Frankrijk

‘De Franse president Emmanuel Macron heeft twee prioriteiten op de G7: handel en veiligheid, die volgens de Franse regering nauw verband houden’, zegt Andrew Glencross, hoogleraar aan de Universiteit van Aston. ‘Macron ziet de protectionistische koers van Trump niet alleen als een bedreiging voor de Franse economische belangen, maar ook als een uitdaging voor de bestaande veiligheidsallianties.’

‘De Amerikaanse staaltarieven zijn maar een deel van de uitdagingen voor de Europese leiders: Trump heeft ook kritiek op de lage uitgaven van de andere NAVO-landen en verwierp de nucleaire deal met Iran. Het gevolg daarvan zijn sancties voor Franse en andere bedrijven die zaken doen met Teheran.’

‘Macron moet dus op al die fronten aan ‘damage control’ doen, en van zijn persoonlijke relatie met de Amerikaanse president gebruik maken om als een transatlantische boodschapper te werken. Frankrijk moet op de G7 duidelijk maken dat complexe internationale uitdagingen het beste opgelost worden op internationale fora, niet door een eigengereid optreden van de VS. ‘

‘Unilateralisme, zal Macron zeker duidelijk maken, riskeert de internationale veiligheid te ondermijnen omdat het andere landen ertoe aanzet om eieren voor hun geld te kiezen. Dat effect is nu al zichtbaar: Rusland maakt ouvertures richting Europa en Iran is klaar om het verrijkingsprogramma van uranium opnieuw op te starten. De Franse president moet Trump overtuigen dat een internationaal systeem op basis van regels de veiligste optie is, en geen opportuniteit om deals af te sluiten ten koste van anderen.’

Italië

‘De G7-top is de eerste internationale mogelijkheid voor de nieuwe Italiaanse coalitieregering om haar buitenlands beleid te tonen aan de wereld’, zegt Felia Allum, hoogleraar Italiaanse Politiek aan de Universiteit van Bath. ‘De regering, die 89 dagen nodig had om het eens te worden, was maar net op tijd gevormd.’

‘Tijdens de coalitiegesprekken leek het er op dat er nieuwe verkiezingen zaten aan te komen, en er heerste veel bezorgdheid dat Italië niet op tijd klaar zou zijn voor een aantal belangrijke internationale toppen dit jaar. Dat zou de stem van Italië aanzienlijk verminderd hebben op een cruciaal moment. Dat is nu vermeden, maar dat wil niet zeggen dat het nu makkelijk wordt.’

‘De nieuwe Italiaanse premier Giuseppe Conte moet de buitenlandvisie van zijn twee coalitiepartners verzoenen: de Lega Nord die gezien wordt als pro-Rusland en anti-EU, en de populistische Vijfsterrenbeweging, die nog nadenkt over haar Europese standpunt. De dagen van de traditionele pro-Europese partijen liggen ver achter ons.’

‘Hoewel de nieuwe minister van Buitenlandse Zaken misschien wel meer pro-Europees, verzoenend en diplomatisch is dat zijn politieke sponsors, is het minder duidelijk welke positie Conte zal innemen. Het zal niet makkelijk zijn voor hem om een eigen koers te varen en tegelijk te luisteren naar zijn politieke broodheren, die mogelijk zullen proberen het debat rond de buitenlandpolitiek te monopoliseren. Voor iedereen die wil zien hoe de nieuwe regering zich op dat vlak zal gedragen, is de G7 de beste plek om een tipje van de sluier te lichten.’

Dit artikel verscheen eerder bij The Conversation

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content