‘Washington wil Oekraïne losweken van Moskou, maar Poetin wordt steeds achterdochtiger’

‘Sinds het einde van de Koude Oorlog voeren de VS een omsingelingspolitiek tegen Rusland’, schrijft William Blum in ‘Democratie als gevaarlijk exportproduct’. Ook vandaag nog: ‘Waarom is Washington plots gaan pleiten voor de afzetting van Janoekovitsj? De man was in 2010 toch legaal en democratisch verkozen?’

Wie is sterk genoeg om de wereldheerschappij van de Verenigde Staten te bedreigen? Wie zou het zelfs maar aandurven? Vandaag komen alleen Rusland en China daar eventueel voor in aanmerking, al moeten ze zich dan eerst even imperialistisch gaan opstellen als Washington. (Neen, de Sovjet-Unie was geen imperialistische grootmacht. Het Kremlin beperkte zich tot zelfverdediging. In de loop van de 20ste eeuw viel het Westen via Oost-Europa tot drie keer toe Rusland binnen. Tientallen miljoenen Russen werden daarbij gedood of gewond. Het mag dan ook geen verbazing wekken dat de Sovjet-Unie die gevaarlijke flank na de Tweede Wereldoorlogvoor eens en voor altijd wilde afdekken.)

Sinds het einde van de Koude Oorlog voeren de VS een omsingelingspolitiek tegen Rusland. Ze bouwden de ene militaire basis na de andere en zoeken voortdurend naar plaatsen waar ze er nieuwe kunnen oprichten. Ook in Oekraïne. Ze bouwden de ene raketbasis na de andere van waaruit ze het Russisch grondgebied kunnen treffen. Ook de NAVO palmde ondertussen de ene voormalige Sovjetrepubliek na de andere in. Het Witte Huis en de lichtgelovige Amerikaanse mainstreammedia verzekeren ons dat die inspanningen niets, maar dan ook niets te maken hebben met Rusland zelf. Ook de Russen krijgen die uitleg te horen, al wordt Moskou met de dag achterdochtiger. Zo stelde de Russische president Vladimir Poetin zich enkele jaren geleden al vragen over de NAVO: ‘Is de NAVO een militaire organisatie? Ja. Schuift de NAVO almaar dichter op naar onze grenzen? Ja. Maar waarom?’

Washington zou Oekraïne dolgraag losweken van Moskou. Voor de Amerikanen kan de Russische vloot best opkrassen uit de Zwarte Zee. Zou het niet geweldig zijn mocht de NAVO of het VS-leger aanwezig kunnen zijn tot vlak bij de Russische grens? In een ideaal scenario zou Kiev vervolgens lid worden van de Europese Unie om zich te kunnen koesteren in de warme gloed van het neoconservatisme. Zou het niet geweldig zijn mocht Oekraïne kunnen delen in de weldaden van privatisering, deregulering en besparing? Het land zou niet misstaan in de familie van andere verarmde en verweesde Europese staten zoals Portugal, Ierland, Griekenland en Spanje. Allicht is geen prijs hen te hoog om deel te kunnen uitmaken van het glorieuze Europa, en bij uitbreiding van het glorieuze Westen!

Tuig en uitschot

De Oekraïense opstandelingen en hun supporters uit het machtige Westen stonden er geen ogenblik bij stil wie hun Oekraïense bondgenoten eigenlijk waren toen ze in februari 2014 hun coup pleegden tegen president Viktor Janoekovitsj. Het ging om uitschot dat politieagenten in de fik stak; allerhande soorten extreemrechts tuig, inclusief Tsjetsjeense moslimfundamentalisten, het ging om een vertegenwoordiger van de extreemrechtse Svobodapartij (opgenomen in de nieuwe regering) die ermee dreigde binnen een tijdsbestek van drie tot zes maanden de Oekraïense kernkoppen weer te activeren, het ging om scherpschutters die manifestanten ondervuur namen die blijkbaar niet waren wat ze leken te zijn; het ging om neonazimanifestanten in Kiev die openlijk joden aanvielen en opstapten achter een vaandel van Stepan Bandera, de beruchte Oekraïense nationalist die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse nazi’s en wiens militie deelnam aan allerhande gruweldaden tegen joden en Polen. In een opgenomen telefoongesprek tussen de Estse minister van Buitenlandse Zaken Urmas Paet en de EU-zaakgelastigde voor Buitenlandse Politiek Catherine Ashton, beweerde Paet onder meer dat ‘zowat iedereen het er ondertussen over eens is dat niet Janoekovitsj maar iemand van de nieuwe coalitie achter de scherpschutters zat’.

Het Israëlische dagblad Haaretz meldde op 24 februari dat de Oekraïense rabbi Moshe Reuven Azman ‘de joden uit Kiev de raad gaf de stad en zelfs het land te verlaten’. Edward Dolinsky, de leider van een overkoepelende organisatie van Oekraïense joden, beschreef de situatie van de Oekraïense joden als ‘onheilspellend’en smeekte Israël om hulp. Al bij al ging het dus om een bijzonder twijfelachtige groep van bondgenoten die zich achter een twijfelachtige zaak schaarden. Je zou ze kunnen vergelijken met het zootje ongeregeld van het Kosovaars Bevrijdingsleger dat – via een coup en dankzij Washington -sedert 1999 de lakens uitdeelt in de voormalige Servische provincie.

Victoria Nuland, een topmedewerkster van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken, en de VS-ambassadeur in Oekraïne discussieerden in een ondertussen berucht (en opgenomen) telefoongesprek over wie van de nieuwe Oekraïense regeringsleden voor Washington door de beugel kon en wie niet. Het gesprek is een typisch voorbeeld van de VS-mentaliteitbij regimewissels. Nuland koos voor Arseni Jatsenjuk, die prompt werd aangesteld tot nieuwe eerste minister ad interim.

The National Endowment for Democracy (NED) is een agentschap dat in 1983 werd opgericht onder het presidentschap van Ronald Reagan. De organisatie moet politieke acties en psychologische oorlogsvoering ondersteunen tegen staten die niet hoog oplopen met de buitenlandse politiek van de VS. De NED is veruit Washingtons belangrijkste niet-militaire instrument om regimes omver te werpen. Op de website van de NED vind je 65 Oekraïense projecten terug die de voorbije jaren op financiële steunkonden rekenen. De manier waarop de NED haar projecten omschrijft, versluiert het feit dat haar programma’s haast altijd vertrekken vanuit de basisfilosofie dat arbeiders en andere burgers het best gediend zijn meteen systeem van vrij ondernemerschap, klassensamenwerking, minimale regeringstussenkomsten in de economie en verzet tegen zowat alle vormenvan socialisme. Voor de NED staat een vrijemarkteconomie voor democratie, vooruitgang en groei. Buitenlandse investeringen zijn volgens haar per definitie een zegen voor de lokale economie.

Clandestiene CIA-missies

Aan de basis van de oprichting van de NED lag het idee dat het agentschap min of meer openlijk zou gaan doen wat de CIA al decennialang in het geniep uitspookte. Washington hoopte op die manier het stigma te kunnen wegwerken dat op geheime operaties rustte. Allen Weinstein, die actief meewerkte aan het opstellen van de wetgeving die de NED moest mogelijk maken, zei in 1991: ‘Heel wat dingen die we vandaag doen, werden vijfentwintig jaar geleden clandestien door de CIA uitgevoerd.’

De NED wordt haast exclusief door de VS-regering gesponsord (sedert 1991 gaat het om een totaal van 5 miljard dollar). Toch noemt de NED zich graag een niet-gouvernementele organisatie omdat die status haar allicht meer geloofwaardigheid verleent dan die van een officiële regeringsinstantie van de VS. Maar de ‘n’ van ngo is er overduidelijk te veel aan, de NED is wel degelijk een ‘go’. Haar langdurige interventies in Oekraïne zijn even onwettig als de ontplooiing van Russische militairen. Journalist Robert Parry stelt: ‘Voor de NED en de Amerikaanse neoconservatieven had Janoekovitsjelectorale legitimiteit zolang hij de Europese vragen voor nieuwe “handelsakkoorden” accepteerde en de strenge economische “hervormingen” door democratie voor de elite voerde die het Internationaal Muntfonds (IMF) eiste. Zolang Janoekovitsj die lijn aanhield, werd hij opgehemeld, maar van zodra hij vond dat de prijs voor Oekraïne te hoog werd en hij veel genereuzere aanbiedingen verkoos vanuit Rusland, werd hij onmiddellijk het doel van een “regimewissel”.‘

We moeten ons dus samen met Poetin afvragen: waarom? Waarom sponsorde de NED 65 projecten in één land? Waarom ging Washington plots pleiten voor de afzetting van Janoekovitsj? De man was in 2010 toch legaal en democratisch verkozen? Omdat er protesten waren had hij vervroegde verkiezingen aangekondigd zodat men hem eventueel had kunnen wegstemmen (en hij dus niet door het gepeupel zou worden afgezet). Janoekovitsj deed herhaaldelijk belangrijke toegevingen, inclusief amnestie verlenen aan wie gearresteerd was. Op 25 januari benoemde hij twee van zijn tegenstanders tot eerste minister en vicepremier. Het mocht allemaal niet baten: de leiders van de protestbeweging en zij die hen vanop de achtergrondsteunden, moesten en zouden hun putsch krijgen. Carl Gershman, voorzitter van de NED, schreef in september 2013 dat ‘met Oekraïne de grootste prijs werd binnengehaald’. En de man weet waarover hij spreekt. Hij leidt de organisatie sinds ze werd opgericht en had een vinger in de pap bij de Rozenrevolutie in Georgië (2003), de Oranjerevolutie in Oekraïne (2004), de Cederrevolutie in Libanon (2005), de Tulpenrevolutie in Kirgizië (2005), de Groene Revolutie in Iran (2009) en in 2014 nogmaals in Oekraïne. Het lijkt wel alsof er nooit een einde is gekomen aan de Koude Oorlog.

Sedert de afscheiding van de Oekraïense Krimprovincie in maart 2014 en de daaropvolgende volksraadpleging waarbij de inwoners van het schiereiland kozen voor aansluiting bij Rusland, geven de Amerikaanse regeringen media zich over aan tomeloze vijandigheid tegenover Poetin. De VS zijn het gewend dat wereldleiders hun mond houden en de misdadige politiek van Washington stilzwijgend accepteren.

Als Vladimir Poetin dan toch even op het toneel verschijnt om een relatief milde veroordeling uit te spreken, wordt hij meteen afgeschilderd als publieke vijand nummer een en worden zijn woorden belachelijk gemaakt of gewoon verzwegen.