Wapenembargo Syrië verdeelt Europese Unie

De Europese ministers van Buitenlandse Zaken zijn er nog niet in geslaagd een eensgezind standpunt in te nemen over hun sancties tegen Syrië.

De EU-ministers van Buitenlandse Zaken buigen zich over het al dan niet voortzetten van het wapenembargo tegen Syrië. Voorlopig is er nog geen akkoord bereikt.

Groot-Brittannië en Frankrijk (en in mindere mate Italië) willen dat het wapenembargo versoepeld wordt, andere landen willen daar absoluut niet van weten.

Omdat de Europese landen in dit dossier met unanimiteit beslissen, is een compromis onontbeerlijk. Als ze geen akkoord vinden, komt op 31 mei om middernacht automatisch een einde aan de bestaande sancties tegen Syrië. Dat zou de EU met gigantische imagoschade opzadelen.

Oostenrijk: ‘EU is een vredesgemeenschap’

De sancties en het wapenembargo staan daarom bovenaan de agenda van de Europese buitenlandministers, die in Brussel vergaderen. Ingewijden melden dat de gesprekken nog steeds muurvast zitten.

Er zijn twee kampen, die beiden van geen wijken willen weten. De voorstanders van een versoepeld wapenembargo willen aan de Syrische rebellen bepaalde wapens kunnen leveren, de tegenstanders vrezen dat die wapens verspreid zullen geraken en dreigen met een veto als het tot een stemming zou komen. In dat kamp zit onder meer Oostenrijk, dat VN-soldaten op de Golanhoogte heeft, aan de Syrisch-Israëlische grens.

Voor hij de ministerraad binnenstapte, zette de Oostenrijkse buitenlandminister Michael Spindelegger nog even de puntjes op de i. “De Europese Unie is altijd al een vredesgemeenschap geweest. Als we wapens gaan leveren, zou dat een wijziging van onze traditionele positie zijn. We mogen niet betrokken geraken bij het conflict.” Mochten de Europese lidstaten effectief wapens gaan leveren, zouden ze duidelijk de kant kiezen van de Syrische oppositie, analyseerde Spindelegger. In dat geval trekt zijn land zich terug uit de VN-missie.

GB: ‘Aanpassen wapenembargo brengt politieke oplossing dichterbij’

Zijn Britse collega William Hague gooide het over de andere boeg. “Hoe lang kunnen we nog toestaan dat de mensen in Syrië elk type wapen over zich heen krijgen dat ooit ontworpen werd, terwijl het grootste deel van de internationale gemeenschap hen het recht ontzegt zich te verdedigen? Dat zorgt voor radicalisering bij die mensen. We zijn op de grenzen van die aanpak gestoten.”

Volgens Hague zou het amenderen van het wapenembargo – er is geen sprake van een volledige opheffing – een politieke oplossing dichterbij kunnen brengen. Hij mikt daarvoor op de ‘Genève 2’-conferentie over Syrië, die op initiatief van de Amerikaanse en Russische buitenlandsministers John Kerry en Sergej Lavrov op 10 juni in Zwitserland gehouden wordt.

Belgisch minister Didier Reynders benadrukte eveneens dat de politieke dialoog, “die na Genève 2 misschien weer op gang komt”, alle kansen moet krijgen. Het is alleszins niet de bedoeling dat de Syrische president Bashar al-Assad aan die dialoog deelneemt, maar wel vertegenwoordigers van de alawietische geloofsgemeenschap, waar Assad deel van uitmaakt.

De sleutelrol zou voor Duitsland weggelegd kunnen zijn. Dat land liet al weten tegen wapenleveringen te zijn, maar landen die per se de rebellen willen bevoorraden niet tegen te zullen houden.

Franse journalisten: ‘Leger gebruikt chemische wapens’

Ondertussen blijft het onduidelijk of het Syrische leger chemische wapens inzet tegen zijn bevolking. De Franse krant Le Monde publiceerde een reportage waarin twee undercover journalisten, die een tijdlang aanwezig waren in Syrië, hun verhaal doen. Zij benadrukken dat ze meermaals getuigen waren van het gebruik van chemische wapens.

“De slachtoffers stikten bijna en moesten ontzettend hevig braken. Zulke lichamelijke letsels waren overduidelijk het gevolg van gevaarlijkere gassen, dan het ‘gebruikelijke’ traangas.”

“De chemische gassen worden bovendien subtiel en sporadisch gebruikt, zodat ze geen te opvallende sporen zouden achterlaten”, schrijft de journalist Jean-Philip Remy.

Oxfam: ‘Werken aan politieke oplossing’

De hulporganisatie Oxfam waarschuwt voor “vreselijke gevolgen” als het wapenembargo zou worden opgeheven. Oxfam pleit ervoor om alle wapenleveringen aan Syrië stop te zetten en te werken aan een politieke oplossing.

De Verenigde Staten leveren nu al militair, maar “niet dodend” materiaal aan de Syrische rebellen. Rusland heeft dan onlangs weer raketten geleverd aan het Syrische regime.

De burgeroorlog in Syrië duurt nu al meer dan twee jaar en heeft ruim 80.000 slachtoffers gemaakt. Miljoenen vluchtelingen zwerven rond in Syrië of in de buurlanden.(Belga/AVE)