Waarom de Boeing 777 wellicht nooit gevonden zal worden

Duikboot Bluefin 21 wordt ingezet tijdens zoektocht verdwenen Boeing Malaysia Airlines © Reuters
Annelies Van Erp
Annelies Van Erp Medewerker van ngo Memisa

De duikboot Bluefin-21 schuimt de bodem van Indische Oceaan af op zoek naar een spoor van de verdwenen Boeing van Malaysia Airlines. ‘De kans bestaat dat het vliegtuig nooit teruggevonden wordt. Lees hier waarom.

Al meer dan veertig dagen is een internationaal team op zoek naar de Boeing 777 van Malaysia Airlines die op 8 maart op mysterieuze wijze van de radar verdween. De afgelopen dagen werd duikboot Bluefin-21 ingezet om de bodem van de Indische Oceaan af te speuren. De eerste poging van deze onbemande onderzeeër was een maat voor niets, de zee was te diep. De Bluefin-21 kan slechts 4.500 meter diep duiken. Wanneer de duikboot deze diepte heeft bereikt, zorgt de automatische beveiliging ervoor dat hij terug boven komt drijven. Na deze eerste gefaalde poging, pasten onderzoekers de parameters aan zodat de duikboot niet meer in grotere diepten dan 4.500 meter terechtkomt.

“Als de Boeing was verdwenen in de ruimte hadden we hem ongetwijfeld al lang teruggevonden”, schrijft Time. Mensen wandelen op de maan, met de Hummble-ruimtetelescoop is het mogelijk om tien tot vijftien miljard lichtjaren ver te zien, maar enkele kilometers in de oceaan is een zwarte vlek voor de mensheid.

“De donkere diepte van de oceaan blijft grotendeels onbekend terrein”, bevestigt Jeroen Ingels mariene bioloog aan Knack.be. Ingels is als onderzoeker verbonden aan het Britse onderzoekscentrum Plymouth Marine Laboratory. “Slechts 5 procent van de globale diepzeebodem is onderzocht met technologie die werkt vanop afstand en maar 0,01 procent van die diepzeebodem is in detail onderzocht door wetenschappers” , aldus Ingels. “Het grootste deel van de kennis over de diepte van de zeebodem is afkomstig van satellietdata en beperkte onderzoekscampagnes”, voegt doctor in de geologie David Van Rooij daaraan toe.

Dikke laag stof

Volgens Ingels is de Indische Oceaan zo’n 4 kilometer tot zelfs 6 kilometer diep. “Op deze abyssale diepte (diepste laag) ziet de zeebodem er relatief vlak uit (al zijn er regio’s met plateaus en valleien), meestal met een dikke laag sediment van meters tot kilometers, die bij de minste verstoring wordt omgewoeld. Het is namelijk enorm fijn materiaal. Je kan het bijna vergelijken met stof in de huiskamer: als je erop blaast blijft het een hele tijd in de lucht hangen vooraleer het weer landt”, aldus Ingels.

Een reden waarom de Boeing mogelijks nooit gevonden wordt, is omdat het vliegtuig simpelweg vast zit in deze dikke laag ‘stof’. “Wanneer het vliegtuig op de dikke laag sediment ligt, bestaat de kans dat het toestel wordt gevonden. Maar wanneer het deels weggezakt is en vastzit, wordt dit moeilijker. Door logistieke problemen, misschien zelfs onmogelijk”, aldus Ingels.

De bodem van de oceaan kan je vergelijken met stof in de huiskamer: als je erop blaast, blijft het een hele tijd in de lucht hangen vooraleer het weer landt

Jeroen Ingels, marinebioloog

“De zoektocht naar het vliegtuig is ontzettend moeilijk”, beaamt Van Rooij. “Het is bovendien niet zeker dat het vliegtuig in één stuk in het water is terechtgekomen. Door een crash kan het in talloze stukken zijn gebroken. Als deze brokstukken naar beneden zinken, is het nog moeilijker om ze te detecteren, want ze kunnen ver uit elkaar liggen.”

Maar in dat geval zouden ze volgens Van Rooij niet ‘vastzitten’ in de sedimentaire laag. “Als het om verschillende stukken gaat, zouden ze volgens mij goed ‘zichtbaar’ zijn, mocht je op juiste plek zoeken met een bemande onderzeeër (ROV).”

Eifeltoren versus Indische Oceaan

Maar deze plek vinden is een ander verhaal. Op basis van opgevangen pings die mogelijk afkomstig waren van de zwarte dozen van de Boeing, hebben analisten het onderzoekgebied afgebakend . “Beeld je in dat je op de top van een berg staat en een koffer tracht te spotten onderaan de berg. Stel je deze situatie voor in het donker.” Zo vat de Amerikaanse zender CNN de zoektocht naar de verdwenen Boeing ludiek samen.

Waarom de Boeing 777 wellicht nooit gevonden zal worden
© reuters

Maar hoe diep is 4,5 kilometer? Een vergelijking: de Noordzee is gemiddeld 94 meter diep. Het hoogste gebouw in België is de Zuidertoren in Brussel die 150 meter hoog is. Een omgekeerde Eifeltoren zou nog lang niet tot aan de zeebodem reiken, want die is ‘slecht’ 324 meter. Zelfs het hoogste gebouw ter wereld, de Burj Khalifa in de Verenigde Arabische Emiraten zou met zijn 828 meter, een peulschil zijn in de Indische Oceaan.

“Maar de Indische Oceaan is niet uniek, meer dan 50 procent van de oppervlakte van de aarde situeert zich tussen 4.000 en 6.000 meter diepte”, verduidelijkt Ingels. “De gemiddelde oceaan is zo’n 3.800 meter diep.”

Titanic

Al deze factoren klinken niet echt hoopgevend. Al geven voorgaande ‘verdwijningen’ aan dat tijd een relatief begrip is. Het gecrasht Air France-toestel werd ‘pas’ twee jaar nadat het neerstortte teruggevonden. En toen de Titanic in 1912 tegen een ijsberg botste en zonk, duurde het 70 jaar, vooraleer onderzoekers het wrak vonden. Dat schip ligt met zijn 3.800 meter trouwens iets minder diep, dan de vermoedelijke plek van de Boeing 777.

Net zoals luchtvaartspecialist Luc Blendeman zich al eerder afvroeg, stelt ook Ingels zich de vraag hoelang en met hoeveel middelen er nog zal worden gezocht naar de Boeing. “Als de signalen over de locatie wegvallen is het zoeken naar een naald in een spreekwoordelijke hooiberg. De huur van het schip en de manschappen, de professionele crew, piloten en ingenieurs zorgen ervoor dat de kosten waarschijnlijk oplopen tot vele tienduizenden euro’s per dag. De vraag is maar hoe lang zoiets vol te houden is. ”

Volgens mij is het slechts een kwestie van dagen vooraleer ze de zoekwerken definitief gaan stopzetten

David Van Rooij, doctor in de geologie

“En als het vliegtuig dan toch gevonden zou worden, is recovery zo goed als onbegonnen werk. Je kan niet zomaar bergingswerkers naar een diepte van 3,5 kilometer sturen. Dat moet gebeuren met gespecialiseerde duikboten”, aldus Van Rooij. “Met alle eerbied en respect voor de slachtoffers en hun familie, maar ik denk dat geen enkele regering die kosten zal willen dragen. Naar mijn mening is het een kwestie van dagen vooraleer ze de zoekwerken definitief gaan stopzetten.”

Partner Content