Terwijl rivaal Amerika manoeuvreert om als eerste toegang tot een vaccin te krijgen, belooft China dat zijn vaccin vrij en universeel toegankelijk wordt.
Het lijkt een uiterst geslepen zakenstrategie. China gaat landen in Latijns-Amerika en de Caraïben helpen aan een coronavaccin. Peking zal het niet schenken, maar onder andere Mexico, Argentinië en Chili een miljard dollar lenen waarmee zij dan een Chinees vaccin kunnen aankopen wanneer het beschikbaar wordt.
Met de grootse infrastructuurprojecten van zijn Belt and Road-initiatief, ofwel de nieuwe zijderoute, doet China hetzelfde. Daarbij zijn het vaak Chinese bedrijven, betaald dankzij Chinese leningen, die de spoorwegen en snelwegen aanleggen waardoor pakweg Braziliaanse soja sneller tot in China raakt. Zo vloeit niet alleen het kapitaal terug naar China, maar worden ook Westerse bedrijven buitenspel gezet.
Maar Latijns-Amerika grijpt de uitgestoken hand dankbaar vast. ‘Dit is het bewijs dat onze relatie met China gebaseerd is op samenwerking, gelijkheid en het verbeteren van de levensomstandigheden van onze burgers’, zei een Mexicaanse diplomaat bij de aankondiging eind juni. Terwijl rivaal Amerika manoeuvreert om als eerste toegang tot een vaccin te krijgen, belooft China dat zijn vaccin vrij en universeel toegankelijk wordt. Een aanzienlijke pr-overwinning.
Gevecht om vaccin
Mogelijk worden eind dit jaar de eerste commerciële vaccins beschikbaar. Maar de distributie ervan wordt ongetwijfeld een gevecht. Mooie idealen over een eerlijke verdeling zullen in de praktijk niet makkelijk vol te houden zijn. Rijke landen zoals de Verenigde Staten bedingen een voorkeurspositie. En China werpt zich als onbaatzuchtige redder op.
Een handvol farmabedrijven uit Europa, de Verenigde Staten (VS) en China zijn begonnen met proeven op mensen. Latijns-Amerikanen vrezen echter dat ze achter in de rij zullen staan wanneer de eerste vaccins beschikbaar worden. Om die reden werken onafhankelijke onderzoekers in Mexico of Argentinië zelf aan een vaccin. Maar zij hebben niet dezelfde middelen als de grote farmaspelers. Daarom is de hulp van China uiterst welkom.
Mooie idealen over een eerlijke verdeling zullen in de praktijk niet makkelijk vol te houden zijn. Rijke landen zoals de Verenigde Staten bedingen een voorkeurspositie.
De wedloop naar een coronavaccin draait om prestige en macht. En met het grootste aantal kansrijke vaccinonderzoeken staat China voorop. Latijns-Amerika helpt daarbij. Zo testen de Chinese farmabedrijven Sinovac Biotech en Sinofarm – naast het Britse AstraZeneca en het Amerikaanse Pfizer – kandidaat-vaccins op mensen in Brazilië.
Onderzoekers hebben een actieve epidemie nodig om immuniteit te testen, en Brazilië heeft na de VS het hoogste aantal besmettingen ter wereld. In ruil voor gewillige proefkonijnen belooft de Chinese vaccinontwikkelaar Sinovac Biotech de vaccintechnologie te overhandigen aan het Braziliaanse biotechbedrijf Butantan Instituut.
De door China beloofde samenwerking blijft zodoende geen dode letter. De VS, op hun beurt, stuurden Brazilië twee miljoen doses van hydroxychloroquine, een malariamedicijn dat heel even beloftevol leek voor coronazieken, maar dat de Wereldgezondheidsorganisatie inmiddels wegzette als niet effectief.
Mondmaskerdiplomatie
China heeft de voorbije maanden heel wat landen in Latijns-Amerika mondmaskers, beademingsapparaten en testkits geschonken. Hoewel die ‘mondmaskerdiplomatie’ kritiek oogstte in Europa, werd ze verwelkomd in Latijns-Amerika, waar de gezondheidszorg het vaak aan middelen ontbreekt.
Die medische diplomatie haakt in op de bredere geopolitieke strategie van Peking. Door de regio te hulp te schieten hoopt China vooruitgang te boeken met economische en strategische kwesties. Tegelijk zet het rivaal Amerika, dat de regio traditioneel als zijn invloedssfeer beschouwt maar er grotendeels afwezig bleef tijdens de coronacrisis, in de schaduw.
De wedloop naar een coronavaccin draait om prestige en macht. En geen land in de wereld heeft zoveel kansrijke vaccinonderzoeken lopen als China.
Al voor de coronapandemie was Amerika terrein aan het verliezen in het westelijke halfrond, en dat door eigen toedoen. Trump schrapte niet enkel ontwikkelingshulp voor de regio, maar ligt bovendien enkel wakker van migratie en de zogenaamde ’trojka van tirannie’: Cuba, Nicaragua en Venezuela. In Washington leeft de vrees dat Amerika onomkeerbaar terrein verliest in de regio.
Maar ook Europa blijft te vaak passief, vinden Latijns-Amerikanen. Zoals een Chileense oud-diplomaat het recent verwoordde in Knack: de Europese Unie wilde zelfs Italië niet helpen wanneer het door het virus overrompeld werd, laat staan Latijns-Amerika. Europese diplomaten verzekeren dat Europa nog steeds de grootste bron van investering is voor Latijns-Amerika. Maar de regio wil vooral op gelijke voet behandeld worden, niet enkel kapitaal.
‘China toont vandaag meer bereidheid tot openheid en integratie, zowel economisch als diplomatiek’, zei Santiago Bustelo, Argentijnse politieke wetenschapper verbonden aan de Fudan-universiteit van Sjanghai recent in het Chinese staatsmedium Xinhua. China vult een leemte, en zet dat zelf in de verf, door nota bene Latijns-Amerikanen zijn loftompret te laten blazen.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
