VS zet mechanisme in gang dat internationale sancties tegen Iran kan herinvoeren

De Iraanse president Hassan Rouhani © Reuters

De Amerikaanse president Donald Trump wil de internationale sancties tegen Iran weer invoeren. Maar de methode waarop hij dat wil doen ligt juridisch moeilijk.

‘Vandaag heb ik minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo gevraagd om de VN-Veiligheidsraad op de hoogte te brengen dat dat Verenigde Staten praktisch alle tot dusver opgeschorte sancties tegen Iran weer willen invoeren’, zei Trump. ‘Iran zal nooit een atoombom hebben.’

Om de sancties weer in te voeren zal Washington het zogenaamde snapbackmechanisme binnen de VN-Veiligheidsraad activeren, maar het is maar de vraag wat dat juridisch waard is. De Verenigde Staten stapten immers in mei 2018 op uit het kaderakkoord dat die sancties, en het snapbackbmechanisme, mogelijk maken.

Het akkoord uit 2015 tussen Iran en een groep van zeven grootmachten voorzag in zo’n snapbackmechanisme als een van de ondertekenaars de voorwaarden niet langer zou respecteren. In dat geval kunnen de sancties van kracht worden dertig dagen na de activering van het mechanisme, zonder dat een veto binnen de Veiligheidsraad dat kan tegenhouden.

Verwacht wordt dat Pompeo die boodschap donderdag en vrijdag zal brengen aan de V-raad. In New York zal hij ook VN-secretaris-generaal Antonio Guterres zien.

Washington staat alleen

Binnen de VN-Veiligheidsraad staat Washington nagenoeg alleen in dit dossier, omdat de andere leden van mening zijn dat de Amerikaanse terugtrekking het land niet langer het recht geeft dit mechanisme te activeren. Washington voert daarom aan dat ze dat wel kunnen, omdat het land vernoemd wordt in een VN-resolutie over de nucleaire deal.

Mogelijk leidt dit tot een smerig diplomatiek gevecht, met nog maar eens verdeeldheid binnen de Veiligheidsraad. De kans bestaat bovendien dat Iran zich, door de activering van dit mechanisme, niet langer gebonden voelt door de voorwaarden die het akkoord het land oplegt.

Druk op Europa

Vanuit Washington wordt intussen de druk op de Europese leden van de Veiligheidsraad, waaronder tot eind dit jaar ook België hoort, verhoogd. ‘De Europese leiders weigeren moedig te handelen’, zei Pompeo op Fox News. ‘We hebben dezelfde doelen, zij zijn gewoon getrouwd met dit gekke nucleair akkoord.’ Pompeo maakt zich sterk dat de wereld veiliger wordt na de herinvoering van de sancties.

De sancties werden ooit ingesteld om te voorkomen dat Iran zou doorgaan met de ontwikkeling van een atoombom. De sancties gingen van tafel na het akkoord van 2015, tussen Iran, de Verenigde Staten, de Europese Unie, Rusland, China, Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Trump noemde de Irandeal, die mee onderhandeld werd door zijn voorganger Barack Obama meermaals een ramp.

Als facilitator voor dat akkoord binnen de VN-Veiligheidsraad speelt België in dit dossier een sleutelrol.

Partner Content