VS: vrijspraak voor minderjarige die twee betogers doodschoot

Kyle Rittenhouse, nu 18, tijdens zijn proces
Rudi Rotthier

Kyle Rittenhouse, die als 17-jarige twee manifestanten doodschoot in Kenosha, en een derde verwondde, is door een jury over de hele lijn vrijgesproken. De jury ging mee met de verdediging dat de beschuldigde handelde uit zelfverdediging of dat er in elk geval redelijke twijfel bestond over de omstandigheden.

De twaalf juryleden bevonden Rittenhouse, die intussen 18 is, ‘onschuldig’ aan de vijf feiten die hem ten laste werden gelegd. Ze beraadslaagden vier dagen lang. Rittenhouse riskeerde levenslang.

Toen de uitspraak voorgelezen werd, huilde de beschuldigde en zakte hij weg van zijn stoel. Hij verliet snel de rechtszaal.

Het proces kreeg veel media-aandacht en de uitspraak werd met bezorgdheid afgewacht. De gouverneur van de staat Wisconsin trommelde vijfhonderd leden van de Nationale Garde op om ingeval van rellen op te kunnen treden in Kenosha.

Het leek allemaal helder op het moment dat het eind augustus vorig jaar gebeurde. Jacob Blake, een zwarte man, werd in Kenosha door een witte politieagent vier keer in de rug getroffen en voor het leven verlamd. Tijdens de manifestaties in de dagen na dit ‘incident’ dook de 17-jarige Rittenhouse op met een semiautomatisch wapen. Hij schoot twee manifestanten dood en verwondde een andere, terwijl hij officieel de politie kwam helpen, winkels wou beschermen en medische hulp geven aan gewonden.

Het leek, in eerste lezing, een gemakkelijk geval, met racistische agenten, en met een schietgrage minderjarige, wellicht een witte extremist, die een betoging van Black Lives Matter kwam verstoren.

Het mes en de video

Sindsdien zijn alle elementen in het verhaal genuanceerder gebleken. Het slachtoffer, Jacob Blake, bedreigde de politie met een mes, of hield in elk geval een mes vast, wat op een massaal verspreid filmpje van de schoten in de rug niet te zien was. Hij had een vroegere vriendin bedreigd, en aangerand – althans, zij had die beschuldiging van aanranding en geweldpleging gemaakt voor de beschieting, later trok ze die weer in. Er was op het moment van de feiten een arrestatiebevel tegen Blake uitgevaardigd. De gewezen vriendin had de politie ter hulp geroepen omdat Blake de opgelegde afstand van haar niet respecteerde en op bezoek was gekomen. Hij had drie kinderen in zijn auto en zij zou de politie de indruk gegeven hebben dat minstens een van die kinderen gekidnapt werd. Hij gedroeg zich agressief en was niet tot bedaren gebracht met een politietaser. En hij hield dus een mes vast dat de agenten als bedreigend beschouwden. Hij werd beschoten terwijl hij in zijn auto stapte en probeerde te vluchten. Vier van zeven politiekogels troffen doel.

De witte agent die hem in de rug schoot werd niet in beschuldiging gesteld omdat hij de – ongetwijfeld hogelijk betwistbare – procedures van het korps niet had overtreden.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Het is niet omdat Blake zich misdroeg en gearresteerd moest worden, dat hij zeven schoten waarvan vier treffers in de rug verdiende, maar het gefilterde filmpje dat wereldwijd werd gedeeld, heeft zeker een vals beeld verspreid van eenzijdig politiegeweld.

Na de beschieting van Blake werden massale protestmanifestaties gehouden, die uitmondden in vernielingen en plundering, uitgevoerd door een agressieve minderheid onder de manifestanten. Eerst werd gezegd dat die vernielingen gebeurden door mensen die van elders kwamen. Intussen is gebleken dat de plunderingen in meerderheid gebeurden door plaatselijke bewoners. Delen van Kenosha tonen tot vandaag de gevolgen, meer dan gemiddeld in het eerder zwarte midtown, maar ook in het eerder witte downtown.

‘Vigilante’

Kyle Rittenhouse was de andere kant van iets wat eerst op een cliché leek. Hij reisde uit de naburige staat Illinois naar Kenosha om law & order te helpen verdedigen. Hij kreeg ter plekke een semiautomatische Smith & Wesson, die een meerderjarige vriend voor hem had gekocht. Hij was dol op wapens en paradeerde met zijn vers verkregen wapen door de straten van Kenosha. Hij werd niet tegengehouden door de ordemachten. Wel integendeel, zij leken te sympathiseren met de jongeman die hun kant koos. Hij overtrad ook niet per se een wet. Het is in Wisconsin toegelaten om publiek wapens te dragen, zij het niet voor minderjarigen (maar ook daar had hij de wet niet overtreden, zijn wapen voldeed niet aan de dimensies die verboden zijn voor minderjarigen).

Rittenhouse droomde van wapens, hij droomde ervan deel uit te maken van de politie, hij wilde in Kenosha eigendom verdedigen. Na zijn dodelijke schoten kon hij zich in veiligheid brengen door naar de politie te rennen, die hem gewoon naar huis liet terugkeren. Waarmee Rittenhouse eigenhandig de vooroordelen van de politie illustreerde.

Hij werd in de pers voorgesteld als een vigilante, iemand die het recht in eigen handen wou nemen. Dat was ook zo. Hij had niets te zoeken in Kenosha. Het was niet aan hem om gewapend tussen te komen. Maar had hij de wet overtreden? Aan de beide zijden, ook bij de manifestanten van Black Lives Matter, waren velen bewapend.

Hij werd afgeschilderd als een witte extremist, maar dat laatste werd later ontkend. Zijn slachtoffers waren wit. Het spoor van het wit extremisme werd niet gevolgd door de procureur in de rechtszaak.

Had hij lukraak of doelbewust slachtoffers gemaakt? Daarover moest een jury zich uitspreken.

Twee getuigenissen

Die twaalfkoppige jury, op één persoon na allen wit, kon zich baseren op videobeelden. De twee dodelijke schoten en de verwonding waren op beeld vastgelegd. Er was marge voor twijfel maar het was onontkenbaar dat Rittenhouse telkens bedreigd was. ‘Get him‘, was op die opnames te horen. Er werden door anderen schoten afgevuurd. Hij werd belaagd met onder meer een surfplank.

Zijn eerste slachtoffer was even voor de manifestatie uit een psychiatrische instelling vrijgelaten en handelde onvoorspelbaar. Zijn tweede dodelijk slachtoffer, Anthony Huber, sloeg hem met een surfplank en probeerde hem zijn wapen te ontfutselen. Rittenhouse schoot hem tijdens hun handgemeen neer. Kon hij vinden dat zijn leven bedreigd was door de actie van Huber?

Zijn advocaten vonden van wel. Al kon hij, zoals de procureur argumenteerde, ook wel een andere repliek vinden dan degenen die hem met een surfplank of met de vuisten belaagde dood te schieten.

De procureur heeft tijdens de rechtszaak misschien te hard de nadruk gelegd op het feit dat de beklaagde schietgraag was. Dat bleek niet uit de videobeelden. Hij loste in de loop van de avond al bij al vier schoten, en altijd in reactie.

Het oordeel van de jury was ook gevoed door twee getuigenissen. Rittenhouse getuigde zelf tijdens zijn proces. Hij gaf een met tranen bevloeid relaas. Zijn tegenstanders zagen opgezet spel en krokodillentranen, zijn medestanders vonden het emotioneel en ontroerend.

Het getuigenis van de door Rittenhouse verwonde Gaige Grosskreutz hielp de beschuldigde misschien nog meest van al. Grosskreutz veranderde onder ede zijn relaas, en verklaarde dat Rittenhouse pas had geschoten nadat hij zijn eigen wapen op de jongeman had gericht.

Tussen de dodelijke agressie van de minderjarige schutter en de agressie van soms ook bewapende manifestanten vond de jury ‘redelijke twijfel’ en sprak ze Rittenhouse vrij.

Voor de nabestaanden was het een klap in het gezicht. Ze noemden zich in een mededeling ‘diepbedroefd en kwaad’.

De bewoners wachtten bezorgd de nacht af.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content