VS: 68 procent Republikeinen wil Obama afzetten

VS-president Barack Obama. © Reuters
Tom Vandyck
Tom Vandyck Tot 2014 correspondent in de VS voor Knack.be

Een derde van alle Amerikanen en twee derden van de Republikeinen wil dat Barack Obama wordt afgezet als VS-president. Ze krijgen daar steun voor van sommigen in Washington.

De nieuwe cijfers komen uit een peiling van de website The Huffington Post en het bureau YouGov. Bij de Republikeinen wil 68 procent dat er tegen Obama een zogenaamde ‘impeachment’-procedure wordt ingezet, die tot zijn verwijdering uit het Witte Huis kan leiden.

Zoals bij elke politiek vraagstuk in de VS, zit er een diepe kloof tussen de partijen. Slechts 8 procent van de Democraten (Obama’s eigen partij), wil van de president af.

Bij de Amerikaanse bevolking in haar geheel is 35 procent te vinden voor een afzettingsprocedure. Een aanzienlijk grotere groep (44 procent) zou het niet gerechtvaardigd vinden om zo’n procedure in te zetten tegen Obama. 21 procent houdt er geen mening op na.

‘Genoeg is genoeg’

Of het ooit tot impeachment komt tegen Obama is een vraagteken, maar uitgesloten is het niet. Een aantal vooraanstaande Republikeinse politici lieten recent horen dat ze er in pincipe voor zijn.

De meest opvallende figuur wat dat betreft, is de voormalige kandidaat-vicepresidente Sarah Palin. “Genoeg is genoeg”, schreef zij vorige week op de conservatieve website Breitbart.com. “Het is tijd om deze president af te zetten.”

Palin heeft weliswaar nog steeds invloed, maar ze heeft geen politiek mandaat meer. Maar ook een aantal Republikeinen die wél verkozen zijn, hebben wel oren naar impeachment. Onder hen: senator Ted Cruz uit Texas, een van de idolen van de ultraconservatieve Tea Party.

Cruz voegde er echter aan toe dat de politieke machtsverhoudingen op dit moment zo liggen dat een impachmentprocedure weinig kans op slagen heeft.

‘Impeachemnt’, in de strikte zin van het woord, is een stemming in het Huis van Afgevaardigden (het Amerikaanse lagerhuis) waarbij de president met een eenvoudige meerderheid in staat van beschuldiging gesteld wordt voor ernstige vergrijpen. Vervolgens wordt hij doorverwezen naar de Senaat, waar een proces wordt gevoerd dat al dan niet tot afzetting leidt.

Dat mensen als Cruz daar op dit moment hun twijfels over hebben, komt omdat de Republikeinen weliswaar de meerderheid hebben in het Huis, maar de Democraten baas zijn in de Senaat. Daar zijn 67 stemmen op honderd nodig om een president uit zijn ambt te verwijderen. Een op dit moment zo goed als ondoenbare opgave, met andere woorden.

Obama voor de rechter

Dat wil niet zeggen dat de Republikeinen niet proberen om Obama met juridische middelen stokken in de wielen te stekken. John Boehner, de Republikeinse voorzitter van het Huis, heeft verklaard dat hij impeachment niet ziet zitten. Maar hij is met zijn fractie wel bezig met de voorbereiding van een rechtszaak tegen Obama.

De Republikeinen wrijven Obama aan dat hij machtsmisbruik heeft gepleegd door een onderdeel van zijn nieuwe ziektewet uit te stellen zonder het parlement te raadplegen. Volgens de peiling van YouGov en de Huffington Post vindt 49 procent van de Amerikanen dat Obama inderdaad zijn boekje te buiten is gegaan. 34 procent vindt van niet.

Veel experts denken echter dat de rechtszaak weinig kans op slagen heeft. Zij zeggen dat een klacht van het Huis van Afgevaardigden onontvankelijk verklaard zou worden, omdat het Huis niet kan aantonen dat het zelf schade heeft geleden. Bovendien houdt het gerecht in de VS zich traditioneel buiten zulke disputen tussen de uitvoerende en de wetgevende macht en is het geen ongebruikelijke praktijk dat presidenten bepaalde bepalingen van wetten tijdelijk opschorten wanneer die niet werkbaar blijken.

Zoethoudertje

De rechtszaak wordt dan ook gezien als een zoethoudertjes voor de Tea Party-radicalen in de Republikeinse partij. Impeachment kan namelijk noodlottige electorale gevolgen hebben voor de partij. Toen de Republikeinen in de jaren negentig president Bill Clinton probeerden af te zetten, omdat hij onder ede gelogen had over zijn affaire met stagiaire Monica Lewinsky, werden ze daar door de kiezer voor afgestraft.

Vraag is of ervaren rot Boehner, die er toen ook al bij was, de conservatieve vleugel van zijn partij in toom kan houden. In november zijn er tussentijdse parlementsverkiezingen in de VS. Er bestaat een goeie kans dat de Republikeinen dan de Senaat heroveren. Gebeurt dat inderdaad, dan zal de roep om impeachment voor het partijestablishment steeds moeilijker te weerstaan zijn.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content