Voorverkiezingen Republikeinen: ‘Race kan nog alle kanten uit’

Aan de hand van een discussie tussen twee fictieve professoren blikt Bart Kerremans (K.U.Leuven) vooruit naar het verdere verloop van de voorverkiezingen bij de Republikeinen. ‘Het is nog altijd zeer vroeg in het voorverkiezingsseizoen.’

Er waren eens twee Leuvense professoren: Trumpie en Rubie. Beiden hebben met spanning zitten wachten op de resultaten van de caucuses in Nevada. Beiden hebben zich ook met hun respectievelijke vergrootglazen gestort op de resultaten en op de entrance polls, de eerste met een goud bewerkt exemplaar, de tweede met een oud gebarsten ding dat hij nog betaald heeft met de studielening die hij nog aan het afbetalen is.

Voor prof. Trumpie is het duidelijk: de resultaten in Nevada bevestigen dat Donald Trump niet meer te stoppen is op zijn weg naar de nominatie van de Republikeinse partij. Zijn overwinning in Nevada is verpletterend. Niet alleen overschrijdt hij zo maar eventjes de drempel van 45%, tevens scoort hij ongemeen sterk bij groepen waarbij in Iowa, New Hampshire en South Carolina meer twijfels over Trump leken te bestaan.

Het meest opvallende daarbij is Trump’s sterke score bij de Latino’s die aan de caucuses hebben deelgenomen. Prof. Trumpie heeft er niet meteen een verklaring voor. Hij kan het alleen maar vaststellen. In dezelfde lijn stelt hij vast dat Trump zowel bij mannen als vrouwen sterk heeft gescoord en dus niet alleen meer bij de (blanke) mannelijke kiezers.

Bush-effect?

En dit verhaal gaat verder. Zo won Trump het met 40% ruim – en met een behoorlijk sterker resultaat dan in Iowa, New Hampshire en South Carolina – bij de Evangelische kiezers. Dat deed hij ook bij de kiezers van alle opleidingsniveau’s, van hoog naar laag en dus niet alleen meer bij de laagst geschoolden. In geen enkele van de voorafgaande staten was hij daarin geslaagd.

En het Bush-effect? Daar was niets van te merken. Jeb’s terugtrekking afgelopen zaterdag heeft niet gezorgd voor Rubio’s grote doorbraak. Nochtans hadden sommigen dat steevast voorspeld. Kortom, voor prof. Trumpie is de conclusie duidelijk. Donald Trump heeft een zodanig brede steun bij de Republikeinse kiezers dat hij niet meer te stoppen is.

Lessen trekken uit Nevada

Dat is de les die uit Nevada getrokken moet worden en die bevestigd zal worden wanneer volgende week in 12 staten Republikeinse voorverkiezingen zullen plaatsvinden. Het ongelijk van zij die hopen dat Trump het niet kan halen staat nu als een paal boven water.

Prof. Rubie ziet het toch enigszins anders. Niet dat hij daardoor op gespannen voet met Trumpie leeft. In Leuven gaan professoren beleefd en waardig met elkaar om. Van de kandidaten die ze bestuderen, kan dat evenwel niet altijd gezegd worden.

Prof. Rubie kijkt in eerste instantie naar de Nevada Caucus zelf. Zijn stelling is dat daaruit bitter weinig valt af te leiden. Het ging daar immers om een caucus die qua planning (openingsuren, locatie) zodanig verwarrend was georganiseerd dat de opkomst bijzonder laag lag. Daardoor ontstond een zeer atypisch patroon van deelname dat niet toelaat conclusies te trekken voor het verdere verloop van de Republikeinse race.

Zo was de opkomst van de jongste kiezers bijzonder laag. Bij die groep is die sowieso laag maar in Nevada was het wel erg laag: de helft van de opkomst in New Hampshire en tussen drie en vijf procentpunt lager dan in Iowa en South Carolina. En binnen deze groep staat vooral Rubio zeer sterk. En bij de oudste groep gebeurde net het omgekeerde. Daar lag de opkomst bijzonder hoog en Trump’s score was hier verpletterend.

Nog meer verpletterend was deze bij de kiezers die zich in hun stemgedrag vooral hebben laten leiden door het feit dat een kandidaat durft te zeggen waar het op aankomt. Met zijn 86% overtrof Trump bij deze mensen zijn al indrukwekkende resultaten in de andere staten. Maar bij zij die verkiesbaarheid vooropstellen, was het een duidelijke overwinning voor Rubio (51%) en ook dat resultaat was beter dan zijn score in de andere staten. Tegelijkertijd, zo weet prof. Rubie zal deze factor zwaarder op het kiesgedrag gaan wegen naarmate de voorverkiezingen vorderen. Het zou Rubio mee moeten helpen in het behalen van de nominatie.

En los van Nevada beklemtoont deze professor ook dat er bij John Kasich nu duidelijk twijfels bestaan of hij nog in de race zal blijven. Hij verbergt ze zelfs niet meer. Kasich’s kiezers zullen nagenoeg allemaal naar Rubio overlopen net zoals we van deze van Jeb Bush kunnen verwachten wanneer op 1 maart Super Tuesday aangebroken zal zijn.

Klamme handen

Toch is prof. Rubie niet in zijn gewone doen. Met licht trillende en klamme handen bedient deze anders zo kalme academicus zijn versleten en gebarsten vergrootglas. Ook bij hem zijn de twijfels binnengeslopen. Ofschoon hij blijft geloven dat zijn analyse juist is en Marco Rubio de nominatie zal halen, tegelijkertijd weet hij dat het niet uitgesloten is dat zijn collega met het gouden vergrootglas het wel eens bij het rechte eind zou kunnen hebben.

Gek genoeg zit deze laatste met dezelfde twijfels. Ook al gelooft hij dat Donald Trump de beste kansen heeft, hij weet wel beter dan aan Nevada teveel belang te hechten. Bovendien is het nog zeer vroeg in het voorverkiezingsseizoen. De race is pas begonnen en momenteel zijn slechts 6.3% van de gedelegeerden die verkozen moeten worden in de Republikeinse voorverkiezingen al effectief verkozen. En als straks ook Kasich eruit stapt en de verkiesbaarheid sterker zal spelen, zou het wel eens een heel ander verhaal kunnen worden.

Kortom, ook al gelooft Rubie in de kansen van Rubio en Trumpie in de kansen van Trump, beide heren beseffen dat de race nog voldoende open ligt en nog alle kanten uit kan.