Vluchtelingen brengen geen ziektes mee: ‘Wij maken hén ziek’

Een politieagente helpt migranten met hun reddingsvest in de haven van Valletta in Malta. © Reuters
Lina El Bakkali
Lina El Bakkali Medewerker Knack.be

Een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie toont dat migranten en vluchtelingen een goede algemene gezondheid hebben, maar door slechte leefomstandigheden juist ziek worden in het gastland. ‘Dit gaat in tegen de publieke opinie.’

De laatste jaren worden gekenmerkt door sterk gepolitiseerde en polariserende debatten over migratie, waarbij feiten snel ondergesneeuwd raken. Om enkele onwaarheden tegen te gaan, publiceerde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) een rapport over de gezondheid van vluchtelingen en migranten. Ook de Europese Commissie doorprikt enkele hardnekkige mythes in een nieuwe factsheet over migratie. In tegensteling tot wat vaak wordt gedacht, blijkt er geen systematisch verband te zijn tussen migratie en de introductie van besmettelijke ziekten in het gastland.

Ines Keygnaert (UGent) heeft meegewerkt aan het WHO-rapport. ‘Er was hiervoor heel weinig data over de invloeden van migratie op de gezondheid van het gastland. Het is dus goed dat er eindelijk een rapport is dat stelt migranten en vluchtelingen geen groot gevaar vormen. Vaak gaat de publieke opinie daarvan uit, omdat enkele politici willen dat wij dat geloven.’

Gastland goed beschermd

Het risico op de invoer van exotische en zeldzame infectieuze ziektes in Europa is uiterst laag. ‘We leven in een tijd van vaccinaties en gevorderde, wetenschappelijke kennis. Wij zijn meestal goed beschermd tegen overdraagbare aandoeningen die hier toch zouden aanmeren’, zegt viroloog Marc Van Ranst (KUL).

‘De Belgische bevolking is gevaccineerd tegen de meeste ziektes. Je kunt je uiteraard niet tegen alles beschermen. De kans dat er toch overdraagbare ziektes meekomen is natuurlijk niet nul procent. Maar ons gezondheidszorgsysteem laat ons toe snel te detecteren mocht iemand toch aankomen met een overdraagbare aandoening. Iedereen heeft er baat bij dat zij dan voldoende zorg krijgen, of zij nu hier blijven of doorreizen. Zo kan de ziekte niet spreiden’, aldus Keygnaert.

Slechte leefomstandigheden

Hoewel migranten en vluchtelingen vaak een relatief goede gezondheid hebben, is het wel zo dat zij het risico lopen ziek te worden tijdens hun reis naar de eindbestemming of in het gastland zelf. Dit door beroerde leefomstandigheden, slechte huisvesting, gebrek aan sanitaire voorzieningen, veranderingen in hun levensstijl, onvoldoende voedsel en water, en toegenomen stress.

‘Veel migranten die hier aankomen, verkeerden in hun vaderland in goede gezondheid. In landen als Syrië werd voor de oorlog zeer goed gevaccineerd, dus van daar komen er in ieder geval geen nieuwe ziektes. Veel ziektes, zowel overdraagbare als niet-overdraagbare, lopen ze hier juist pas op’, zegt Van Ranst.

‘Als je het heel sterk zou stellen, zou je bijna kunnen zeggen dat wij ervoor zorgen dat de gezondheid van migranten achteruit gaat dan omgekeerd. Hoe langer migranten hier blijven, hoe negatiever het effect is op hun gezondheid. We merken bijvoorbeeld dat zwangere vrouwen die net zijn toegekomen in het land, meestal bevallen van een gezond kind. Als dezelfde vrouw twee jaar later nog eens bevalt, zien we dat er een achteruitgang is in haar gezondheid en die van de baby. De blootstelling aan verschillende stressfactoren en algemeen slechte leefomstandigheden zorgen ervoor dat de gezondheid verslechtert’, aldus Keygnaert.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content