Virtueel China lijkt blij met moord op Abe

Shinzo Abe bezoekt het omstreden Yasukuni-schrijn in augustus 2021. © Reuters
Rafael Porto Carrero

De internationale gemeenschap heeft geschokt gereageerd op de moord op de Japanse oud-premier Shinzo Abe. De Chinese President Xi mag dan ook ‘diep bedroefd’ zijn, Chinese social media daarentegen vertellen een ander verhaal. ‘De Communistische Partij van China zou beter de tijger niet berijden’, zegt de gerenommeerde China-experte professor Anne-Marie Brady. ‘En het nationalistisch sentiment beteugelen.’

Commentaren op Sina Weibo, een Chinees socialmediaplatform, begroetten het nieuws van de aanslag met een oproep om een glaasje wijn te heffen. Abe werd vrijdag tijdens een verkiezingstoespraak in de stad Nara neergeschoten. Hij regeerde Japan van december 2012 tot september 2020, waarmee hij de langstzittende premier van het land is.

Voor Chinese nationalisten is zijn moordenaar een ‘held’ of iemand die ‘voor altijd in de geschiedenis van Japan’ zal herinnerd worden. Voor hen is Abe een Japans ultranationalist en blijft hij de kleinzoon van Nobusuke Kishi, die Japans bezet Mantsoerije in Noord-China met ijzeren hand industrieel wilde ontwikkelen net voor de Tweede Wereldoorlog.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

‘Sommige mensen zeggen dat we te extreem zijn en de doden moeten respecteren, maar zijn we het 7 juli-incident vergeten dat gisteren herdacht werd? Wij zijn niet in een positie om de goddelozen te vergeven voor de miljoenen landgenoten die stierven bij de invasie van China en het bloedbad van Nanjing!!! Vergeet de nationale schande niet!!! #Abe heeft geen vitale functies’. Volgens de Nederlandse sinologe Manya Koetse, hoofdredactrice van WhatsonWeibo.com kreeg een soortgelijke commentaar 100.000 likes. De commentaar riep op om de datums te studeren voor de examens. Persagentschap Bloomberg verwijst naar een andere commentaar die binnen de 30 minuten 210.000 likes kreeg.

Belangstelling is er zeker. De hashtag over de oorzaak van Shinzo Abe’s dood werd maar liefst 180 miljoen keer gelezen.

Abe is mede-grondlegger van de Quad, een informele, strategische alliantie met de Verenigde Staten, Australië en India gericht op het beperken van de uitbreiding van de groeiende Chinese aanwezigheid in de Indo-Pacific. Peking ziet dit niet graag. Hij nam ook het roer over van CPTPP, een internationaal handelsakkoord tussen 11 staten in de Pacific nadat Amerika onder Donald Trump zich uit de onderhandelingen had teruggetrokken.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

In 2013 leidde zijn bezoek aan de Yasukuni-schrijn in Tokio tot een snelle berisping van China. In het kerkhof aan het schrijn liggen onder andere Japanse oorlogsmisdadigers begraven. Ook de Zuid-Koreaanse president veroordeelde het bezoek toen. Op Koreaanse social media blijft het overigens opvallend stil volgens Vice.

“Terwijl hij alleen in een donker steegje loopt, zal deze man in de geschiedenis van Japan geschreven staan.”

Vaak wordt het Chinees onlinegedrag als een belangrijke drijfveer voor het Chinese buitenlands beleid gezien. Wat velen over het hoofd zien, is dat China een tijger van zijn eigen makelij berijdt. Sinds het bloedbad op het Plein van de Hemelse Vrede in 1989 is de Partij bezig met een grootscheepse campagne van ‘patriottische opvoeding’, schreef Daniel Blumenthal hierover in Foreign Policy 10 jaar geleden. 

Dit geldt tot vandaag. Professor Anne-Marie Brady van de Nieuw-Zeelandse Universiteit van Canterbury zegt aan Knack: ‘Het viel op dat er onmiddellijk veel negatieve commentaren kwamen op Chinese social media. Het is cruciaal dat de CCP snel tussenkomt. Ze willen een indruk als hun reactie op 911 vermijden.’ 911 staat in China voor de aanslag op het World Trade Centre in New York op 11 september 2001. ‘Dat kwam ongevoelig over.’ In 2005 was er een uitbarsting van anti-Japans sentiment toen premier Junichiro Koizumi het Yakusuni-schrijn bezocht. 

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

De Chinese ambassade in Tokio zei in een verklaring dat de regering ‘geschokt’ was door de moord op Abe en loofde hem met ‘de verbetering en ontwikkeling van de betrekkingen tussen China en Japan’. De anti-Japanse commentaren zijn niet van social media verwijderd, maar het valt op dat er langere en meer evenwichtige posts later opduiken. Deze post van CCTV kreeg bijna 2,5 miljoen likes, en een erg evenwichtige commentaar uren na de newsflash van CCTV. Er zijn ook stemmen die de negatieve commentaren op de moord veroordelen. ‘Terroristische aanslagen moeten worden veroordeeld, ongeacht het land waar ze plaatsvinden’, schreef iemand. Zijn commentaar kreeg bijval van 4.000 andere Weibo’ers. 

Volgens Brady is het niet in het belang van het imago van China momenteel. Ze zoeken eerder  toenadering tot Japan. De woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken, Zhao Lijian, weigerde vrijdag commentaar te geven op de reacties van de Chinese netizens. ‘Dit onverwachte incident mag niet in verband worden gebracht met de betrekkingen tussen China en Japan,’ zei hij. De Chinese president Xi Jinping heeft ondertussen laten optekenen dat hij ‘diep bedroefd’ is over de aanslag.

Wat er ook van aan is. De druk van de Chinese nationalisten is er wel degelijk. Volgens South China Morning Post heeft een Chinese reporter haar verontschuldigingen aangeboden nadat zij onder vuur was komen te liggen van nationalisten na haar emotionele reactie op de moordaanslag.

Zeng Ying verblijft in Japan en is correspondente van het nieuwsportaal ThePaper.cn. Ze was snikkend te horen in een videoverslag over de schietpartij.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content