Hubert van Humbeeck

‘Verontrustende instorting van de democratie in Europa’

De Europese Unie doet veel te weinig om de aanvallen op de rechtsstaat te pareren, vindt de ngo Freedom House.

De Europese Unie herdenkt op 9 mei gebruikelijk dat Robert Schuman op die dag in 1950, dit jaar zeventig jaar geleden, voor Frans-Duitse verzoening en samenwerking pleitte. Die Verklaring van Schuman leidde tot de oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal en geldt als het begin van de Europese eenmaking. Er was op deze Europadag, vorige zaterdag, door de omstandigheden helaas geen ruimte voor feest in de Schumanwijk in Brussel. De leiders van alle lidstaten en de voorzitters van de Europese instellingen spraken wel allemaal een boodschap in, die op sociale media werd gedeeld.

Verontrustende instorting van de democratie in Europa.

Voorzitter Charles Michel van de Europese Raad sprak over een Unie die opkomt voor vrijheid, tolerantie en diversiteit en die voor solidariteit en eenheid staat. Toch was er precies daarvan de voorbije weken weinig sprake. De Nederlandse minister-president Mark Rutte hield het zakelijk: Europa betekent voor hem vooral jobs en veiligheid. Het doet denken aan de boutade van Massimo d’Azeglio, na de eenmaking van Italië in het midden van de 19e eeuw: ‘We hebben Italië gemaakt, nu moeten we Italianen maken.’ Europa is een half afgewerkte politieke structuur, zonder samenhangend burgerschap. En dat kan ook moeilijk anders, zolang beleidsdomeinen als gezondheidszorg uitsluitend in handen van de nationale staten blijven.

Het beeld dat Michel oproept, stemt ook niet overeen met wat de gerespecteerde, Amerikaanse ngo Freedom House meldt in haar jaarlijkse rapport over de stand van de democratie. De organisatie ziet zelfs een verontrustende instorting van de democratie in Europa. Ze heeft het dan over Hongarije en Polen, maar ze merkt dat ook de invloed van Rusland en China democratische processen op de Balkan ondermijnt.

Freedom House stelt daarbij ontzet vast hoe weinig de Europese Unie doet om aanvallen op de rechtsstaat te pareren.

Freedom House constateert dat er in Europa nu minder democratie is dan op welk ander moment ook sinds het midden van de jaren negentig.

Op de dag dat Freedom House zijn rapport publiceerde, hield de EU een virtuele top met zes Balkanlanden. Alvast aan Albanië en Noord-Macedonië is beloofd dat er over lidmaatschap kan worden gepraat. Tijdens een webinar van onafhankelijke persraden in Europa vertelde een Albanese stem vorige week dat ethische journalistiek in zijn land niet meer mogelijk is. Media zijn er vandaag meer dan ooit afhankelijk van wat de macht hen toeschuift. Wie niet plooit, krijgt niks. Freedom House constateert dat er in Europa nu minder democratie is dan op welk ander moment ook sinds het midden van de jaren negentig. Om dat proces te keren, is meer nodig dan wat mooie woorden op Europadag.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content