Verkiezingen Ethiopië: weinig tegenstand voor premier Abiy Ahmed

De Ethiopische premier Abiy Ahmed © Belga

Het zware conflict in de opstandige Ethiopische regio Tigray is nog altijd verre van afgelopen en is intussen uitgemond in een zware humanitaire ramp. Toch gaan de verkiezingen in het Oost-Afrikaanse land maandag door, al zal er in Tigray en andere onrustige regio’s niet gestemd worden. Wegens gebrek aan echte tegenstand is de winst van premier Abiy Ahmed nu al zeker, hoewel hij bij zijn aantreden in 2018 nog de hoop uitgedrukt had een duidelijk mandaat van de kiezer te krijgen. In 2019 won Abiy nog de Nobelprijs voor de vrede.

Abiy was de verrassende opvolger van Hailemariam Desalegn, die onder druk van de straat in het voorjaar van 2018 was opgestapt. Abiy, toen 41, werd als premier aangeduid door de regeringspartij, en beschikt momenteel dus niet over een echt mandaat van de bevolking. Bij zijn aantreden drukte hij de hoop uit dat bij de volgende verkiezingen te krijgen.

Die verkiezingen zouden de meest democratische ooit in de Ethiopische geschiedenis worden, kondigde Abiy bij zijn aantreden aan. Jarenlang was Ethiopië de facto een eenpartijstaat, met slechts beperkte democratische vrijheden. Het verbond van regeringspartijen, de Ethiopian People’s Revolutionary Democratic Front (EPRDF), haalde bij de laatste verkiezingen 500 van de 547 zetels in het parlement, de resterende zetels waren voor bondgenoten van de EPRDF. De echte oppositie had destijds geen schijn van kans.

Abiy beloofde bij zijn aantreden daar dus verandering in te brengen: hij zou de blik openen naar de rest van de wereld en in het tweede bevolkingrijkste land van het Afrikaanse continent de nodige democratische hervormingen doorvoeren die moesten uitmonden in vrije en eerlijke verkiezingen in 2020. In de eerste maanden werden oppositiepartijen gedecriminaliseerd en werden belangrijke oppositiefiguren vrijgelaten.

Maar het uitstel van de voor augustus 2020 geplande verkiezing, vanwege de pandemie, was een eerste teken aan de wand dat de hervormingstrein slabakte. Bovendien zijn prominente politici die Abiy het vuur aan de schenen konden leggen weer opgesloten. In Oromia, de grootste provincie van het land en ook premier Abiy’s thuisprovincie, boycotten verschillende oppositiepartijen de stembusgang omdat kandidaten werden opgepakt en partijkantoren werden gevandaliseerd.

Conflict

In het najaar van 2020 gaf Abiy het regeringsleger bovendien de opdracht om de separatisten van het Tigray People’s Liberation Front (TPLF) van de macht te verdrijven in de opstandige Tigray-regio. De Tigray hadden jarenlang de plak gezwaaid in de EPRDF, maar Abiy had die coalitie in 2019 ontbonden en in de plaats daarvan de Welvaartspartij opgericht. Binnen het TPLF hadden ze daar geen oren naar, en ze trokken zich terug in hun eigen regio.

In november 2020 ging een offensief van start dat kort en krachtig moest worden, maar ruim een half jaar later is het conflict compleet ontspoord. Het regeringsleger ging, met de hulp van de Eritrese collega’s, bepaald bruut te werk in Tigray: de VN en ngo’s meldden slachtpartijen, verkrachtingen en executies, 2 miljoen mensen sloegen op de vlucht. 90 procent van de bevolking in Tigray, of 5 miljoen mensen, heeft dringend nood aan humanitaire hulp, en de hongersnood zou zich intussen naar andere regio’s verspreiden.

Geen concurrentie

Veel grote rivalen voor Abiy blijven er niet meer over nu er in Tigray niet gestemd wordt en verschillende Oromo-partijen de stembusgang boycotten. Van de tien grootste oppositiepartijen zijn er acht die in Addis Abeba sterk staan en in andere regio’s van het land geen achterban hebben. ‘Deze verkiezingen zullen niet concurrentieel zijn’, zegt politiek analist Goitom Gebreleul aan Al Jazeera. ‘Maar het schadelijkste is misschien dat slechts één belangrijke machtsbasis vertegenwoordigd is.’

Op een bevolking van 110 miljoen mensen hebben zich intussen goed 36 miljoen mensen als kiezer geregistreerd. Behalve Tigray en Oromia zijn er nog verschillende andere regio’s waar de etnische spanningen al een hele tijd oplopen. In bijna één op de vijf kieskringen wordt er maandag nog niet gestemd. In delen van Amhara, een andere belanrijke provincie, geldt sinds april de noodtoestand vanwege geweld tussen Amhara en Oromo. Ook in de provincie Benishangul-Gumuz wordt er gevochten. Net zoals in Tigary is het regeringsleger ook daar tussengekomen, maar Abiy zal de komende maanden, als hij inderdaad premier blijft, meer inspanningen moeten leveren om het geweld, dat een verdere bedreiging vormt voor de stabiliteit in het land, aan te pakken.

Partner Content