Verijdelde IS-aanslagen: ‘bad bitches’, piepschuim en een verklede soldaat

Sinds de aanslag in San Bernardino, de dodelijkste terreurdaad op VS-bodem sinds 11 september, is veiligheid weer topprioriteit voor Amerikanen. Dat er veel meer aanslagen worden tegengehouden dan uitgevoerd, is dan een magere troost. Een overzicht van enkele aanslagen die in het aflopende jaar verijdeld werden.

Eerder deze week, tijdens het vijfde debat tussen Republikeinse presidentskandidaten, was stoere taal de regel. Men zou Islamitische Staat platbombarderen (zei Ted Cruz), de families aanpakken (Donald Trump), de terroristen een peer op hun muil verkopen (volgens de zich als gematigd voorstellende John Kasich). Die retoriek werkt, blijkt uit focusgroepen, zoals een meerderheid van Amerikanen zich volgens peilingen niet terugvindt in de onderkoelde uitspraken van president Obama (“Er zijn geen geloofwaardige en precieze aanduidingen dat er een aanslag op til is”, zei hij deze week, maar iets gelijkaardigs zei hij ook in de dagen voor San Bernardino). Banen, de economie, zelfs migratie en al zeker klimaat, komen in de rangorde der dingen nu duidelijk na veiligheid.

Na 11 september, schreef terrorisme-expert Jessica Stern, was de vraag hoe zoiets was kunnen gebeuren. Na Parijs en San Bernardino, voegt ze toe, wordt de vraag: hoe vaak zal het gebeuren?

En in dat kader zijn de verijdelde aanslagen interessant. Er wordt veel meer verijdeld dan kan doorgaan, maar hun aantal toont ook dat de bezorgdheid op iets gestoeld is. Ook: zoals in San Bernardino gaat het vaak om “gewoon volk”, dat, zoals een echtgenoot in een van de gevallen zei, “zelfs geen stout kind zou slaan”. Ook: de buren voelen vaak gêne om over hun verdenkingen, als die er al zijn, te klikken. Ze willen niet vooringenomen, racistisch of islamofoob lijken en vergeten dan maar dat de buurman of buurvrouw met chemicaliën of met heel zware wapens rotzooit. Maar door de band is er, zeggen ze naderhand toch, helemaal geen verdenking.

Deze week werden bijvoorbeeld twee (jonge)mannen gearresteerd, één in de staat Maryland, de andere in Harrisburg, Pennsylvania.

De eerste, Mohamed Elshinawy, 30, ontving 8.700 dollar uit Egypte van bronnen “waarvan hij dacht dat het om IS ging” (de procureur geeft geen details om wie het echt gaat). Dat geld moest dienen om “een aanslag zoals in Garland” te plegen. In Garland, Texas, hebben twee gewapende mannen op 3 mei geprobeerd een Mohammed-cartoonwedstrijd aan te vallen. Ze werden zelf door een veiligheidsagent doodgeschoten en kwamen de zaal, waar de wedstrijd net afgelopen was, niet in.

The Garland, Texas, Shooters’ Quiet Path To Violent Jihad: When it came to jihad, Elton Simpson talked a lot. … http://t.co/akijiBdYd0

— kilokeal (@kilokeal) May 14, 2015

Tijdens zijn ondervraging zei Elshinaway eerst dat het geld van zijn moeder in Egypte afkomstig was, en bedoeld was om onder meer een iPhone voor een vriend te kopen. Vervolgens stelde hij dat hij IS geld had afgetroggeld en dat men hem dankbaar moest zijn – om tot slot voor te stellen dat hij undercover zou gaan en voor de overheid zou werken. Maar de FBI vond internetcommunicatie waarin hij zijn trouw aan IS verklaarde, en ook opperde dat hij vele mogelijkheden voor een aanslag zag. Hij had onder valse naam telefoons en pre-paidkaarten gekocht, om met IS-leden te communiceren.

De prijs van een slavin

In Harrisburg ging het om een 19-jarige, Jalil Ibn Ameer Aziz, die nog bij zijn ouders inwoonde. Hij runde van daaruit 57 pro-IS Twitter-accounts, waarmee hij propaganda verspreidde. Hij maakte de namen en adressen van 100 Amerikaanse militairen bekend via die accounts en liet de lijst van namen vergezeld gaan van een oproep om de 100 te doden. Hij bracht IS-sympathisanten in contact met IS-organisatoren in Syrië. Op één van zijn accounts kondigde hij aan dat hij Obama de keel zou oversnijden. En op een andere twitteraccount informeerde hij naar de prijs van een Jezidi-slavin. Ze moest 17 jaar oud zijn, en hij zou ze oppikken als hij, zoals hij plande, naar Syrië of Irak zou afreizen.

Waarom de politie hem precies deze week arresteerde, is niet duidelijk. Hij werd al langer gevolgd en mogelijkerwijs waren er signalen dat hij echt een aanslag wou plegen. Bij hem thuis werd een arsenaaltje aan munitie aangetroffen, een mes, een speciale rugzak waarin de munitie was opgeborgen, maar geen vuurwapens. Hij schreef op Twitter dat het makkelijk was om in de staat Pennsylvania aan een wapen te komen, maar of hij concrete pogingen heeft ondernomen om er een te kopen is niet duidelijk.

Er zijn dit jaar in de VS drie terreuraanslagen gebeurd. De eerste in Garland, waar 2 schutters werden doodgeschoten, de tweede op 16 juli in Tennessee, Chattanooga, waar de 24-jarige Mohamed Youssuf Abdulazeez, geboren in Koeweit, maar opgegroeid in Tennessee, 4 mariniers aan 2 rekruteringscentra doodschoot, alvorens hijzelf doodgeschoten werd. En dan was erop 2 december de aanslag in San Bernardino, waar 2 schutters 14 mensen doodschoten.

Er zouden het voorbije jaar om en bij 80 IS-sympathisanten in de VS gearresteerd zijn, sommigen omdat ze IS in het Midden-Oosten wilden vervoegen – onder wie een pas getrouwd heel jong stel dat in augustus vanuit Mississippi wou afreizen – anderen omdat ze, zoals Jalil Ibn Ameer Aziz, namen en adressen van militairen op het internet zetten, of logistieke steun verleenden aan vertrekkers, en tot slot ook een groep die echt binnenlandse terreurplannen smeedde. In al die gevallen verleende IS via sociale media inspiratie, maar was er zo goed als nooit sprake van directe beïnvloeding of hulp bij die plannen.

Geruild uniform

Potentieel de zwaarste aanslag werd in het voorjaar gepland in Aurora, Illinois.

Twee neven waren de plannenmakers, de 23-jarige Hasan Edmonds, en de 30-jarige Jonas Edmonds, afkomstig uit een gemengd christelijk-islamitische familie.

Hasan werkte bij de National Guard, het leger van Illinois, in het wapendepot van een basis, Joliet Armory, waar hij onder meer verantwoordelijk was voor de uniformen. Het plan was dat hij eind maart naar Egypte zou afreizen, en vandaar naar IS-territorium om de strijd te vervoegen. Zijn neef Jonas zou vervolgens zijn uniform aantrekken, zo de basis inkomen en een aanslag plegen met een Kalasjnikov en granaten.

Ex-IL National Guardsman Hasan Edmonds pleads guilty to conspiring to support ISIS: https://t.co/TjVpZG5UYx pic.twitter.com/GeP26sUQIk

— ABC 7 Chicago (@ABC7Chicago) December 14, 2015

De twee waren op 24 maart naar de basis getrokken om de aanslag voor te bereiden. Ze wilden zo veel mogelijk officieren treffen om “de wil van de Amerikanen te breken”, en hadden ook een activiteitenschema van de basis om de drukste tijdstippen te kunnen uitkiezen. Ze mikten op “100 tot 150 doden”, zegden ze tegen een informant, die zich als IS-sympathisant voordeed. Op 25 maart werd Hasan gearresteerd op de Midway-luchthaven in Chicago, waar hij aan zijn vlucht naar Egypte zou beginnen. Enkele uren later werd Jonas ingerekend, die het uniform van zijn neef al was gaan ophalen. Hij moest nog aan zijn Kalasjnikov en granaten geraken, maar had blijkbaar concrete plannen om ze te verwerven.

Het onderzoek kreeg naderhand kritiek omdat infiltranten een eind meegingen in de plannen (volgens sommigen ze stimuleerden). Als men evenveel energie gestopt had in het deradicaliseren van de neven, schreef online magazine Slate, als in het afluisteren, zou er misschien een ander resultaat zijn geweest.

De neven hebben allebei schuldig gepleit aan “liegen tegenover de autoriteiten en hulp aan IS”. Hasan deed dat deze week, Jonas vorige week.

De strafmaat wordt begin volgend jaar bepaald. Ze riskeren tot 24 (Jonas) en 30 jaar (Hasan) opsluiting.

‘Geobsedeerd door hogedrukpannen’

Goed een week later, op 2 april, werden in de wijk Jamaica, Queens, New York, twee vrouwen gearresteerd. Asia Siddiqui, 31, en Noelle Velentzas, 28, droomden al minstens sinds april 2013 van een aanslag. Sinds de aanslag tegen de Boston Marathon was Velentzas, volgens Siddiqui, “geobsedeerd door hogedrukpannen” (die zo’n ravage aanrichtten in Boston). Ze legde haar koran op de hogedrukpan die haar echtgenoot voor haar kocht.

Zij en Saddiqui waren oude flatgenoten. Velentzas had zich op haar 17^de tot de islam bekeerd, zo rond de tijd dat zij en haar moeder uit hun huis gezet werden. Voordien was haar vader, naar wat ze zelf vertelde, aan AIDS gestorven. Velentzas leefde, nog altijd in haar eigen relaas, drie jaar uit een auto, en werd geholpen door een moslimorganisatie die noodhulp geeft na rampen. Die organisatie maakte dat ze zich voor het eerst sinds lang “weer mens” had gevoeld.

Ze trouwde en kreeg twee kinderen, 11 en 5. In haar buurt, Jamaica, Queens, New York, stond ze bekend als een gelovige vrouw die elke dag haar kind of kinderen naar school bracht. Haar echtgenoot werkt voor een constructiebedrijf. De imam van haar moskee ontkende dat zij en Siddiqui radicaal waren. Hij noemde de aantijgingen vals.

Maar zowel Velentzas als Siddiqui, een kleuteronderwijzeres, leidden een dubbelleven, met veel activiteiten op het internet en met grote dromen van avontuur. Siddiqui stond volgens de acte van beschuldiging Sn contact met Samir Khan, ook afkomstig uit Queens, die redacteur was bij het Al-Qaeda (online)propagandamagazine Inspire. Hij was dat tot een drone hem in 2011 in Jemen trof. Ze stuurde een steunbrief naar Mohamed Mohamud, die in 2010 het aansteken van de kerstverlichting in Portland, Oregon, met een autobom wilde verstoren. Ze schreef in 2009 een gedicht voor het magazine Jihad Recollections, waarin ze het martelaarschap verheerlijkte en waarin ze stelde dat ze de waarheid kon proeven doorheen “vuisten en doorgesneden kelen”.

‘Mentaal concentratiekamp’

Velentzas was een fan van Osama bin Laden. Osama met Kalasjnikov was het achtergrondbeeld op haar telefoon. Voor de buitenwacht was ze een tevreden huisvrouw met een comfortabel leven maar tegen de informant sprak ze over zichzelf als “een wakker mens in een mentaal concentratiekamp”.

Ze droeg een mes in haar beha. “Waarom kunnen we geen real bad bitches zijn?”, vroeg ze zich af, “heel enge krengen”.

De familie en omgeving van Velentzas beweert dat de vriendinnen in de luren werden gelegd door de informant, die bijvoorbeeld tijdens een opgenomen gesprek aangaf dat er, eind vorig jaar, op de begrafenis van de vermoorde agent Rafael Ramos, 25.000 agenten aanwezig waren. Velentzas complimenteerde haar met het “aantrekkelijk potentieel doelwit” dat ze suggereerde.

Maar het was zeker niet alleen suggestie.

“Dit is oorlog”, zei Velentzas, “Protest helpt niet”. Zij en Siddiqui noemden zichzelf burgers van Islamitische Staat.

De vriendinnen sloegen drie grote flessen propaangas in (voor de barbecue, volgens Abu Bakr, de echtgenoot van Velentzas), waarbij ze ook handgeschreven informatie voegden hoe ze van die flessen bommen konden maken. Ze bestudeerden de aanslagen in Oklahoma (1995) en haalden de precieze ingrediënten in huis die daarbij gebruikt werden (bijvoorbeeld MiracleGro meststof, zelfs het merk was hetzelfde). Ze vergaarden scheikundeboeken en downloaden The Anarchist Cookbook, een doe-het-zelf-boek voor bommenmakers. Ze praatten uitvoerig over de relatieve voordelen van de hogedrukpan ten opzichte van de bomauto.

“We lezen scheikundeboeken bij het ontbijt”, aldus de informant, in één van de conversaties, “Wie doet zoiets?”

“Mensen die geschiedenis willen schrijven”, aldus Velentzas.

“Zo cool”, zei Velentzas op een ander moment, naar aanleiding van een zelfmoordvideo van een jihadi die behalve zichzelf ook een truck opblaast, “de beste video op het internet”.

Ze overwoog een agent neer te steken of de keel over te snijden. “Zo makkelijk. Makkelijker dan naar de winkel gaan, want je moet je niet in de rij staan”.

Toen de informant ter sprake bracht dat drie Britse meisjes naar IS vertrokken waren, leek Siddiqui te denken dat hun kansen om die reis te maken bedroevend klein waren. “We konden dat ook proberen, maar we zijn oud en zij (Velentzas) is getrouwd”.

“Je weet nooit”, aldus Velentzas, “Er zijn andere manieren”. Op een ander moment in een opgenomen gesprek zei ze dat het idioot was om naar Syrië af te reizen. Er waren, vond ze, veel meer en betere doelwitten in de VS.

Waarom de FBI begin april de twee vrouwen heeft opgepakt, en of ze, na de juiste ingrediënten voor hun bom, ook een doelwit hadden bepaald, is niet duidelijk. Volgens persberichten hadden ze inderdaad een politiebijeenkomst in gedachten. Er was in dit geval nooit een acute dreiging, liet de FBI weten.

Ze werden en blijven gearresteerd, maar ontkennen de beschuldiging van samenzwering om een massavernietigingswapen te bouwen en een aanslag te plegen.

Onmiddellijk na hun arrestatie werden in de “jihadi-onlinegemeenschap” berichten verstuurd om degenen die met hen contact hadden te waarschuwen, zodat ze hun sporen konden wissen.

Pamela Geller

Op 2 juni werd in Boston de 26-jarige Usaamah Rahim door politieagenten doodgeschoten. Hij zou een legermes getrokken hebben.

De politie volgde hem, luisterde zijn telefoongesprekken af, omdat hij samen met twee kompanen, Nicholas Rovinski (24) en David Wright (25) plannen beraamd had om Pamela Geller te onthoofden.

Geller was de organisator van de Mohammed-cartoonwedstrijd in Garland, waartegen 2 IS-sympathisanten een mislukte aanslag hadden gepleegd. IS had opgeroepen om Geller, een bekende anti-islamstem in de VS, “af te slachten”. Rahim, de oom van Wright, wilde gehoor geven aan de oproep.

Op 31 mei kwamen de drie samen om het plan te bespreken. Geller kreeg intussen politiebescherming. Rahim kreeg het fiat en de logistieke steun van zijn twee kompanen.

Na minder dan twee dagen bedacht hij zich, en sprak hij in een telefoongesprek met Wright van “jongens in het blauw” (politieagenten) die hij zou aanvallen en de keel oversnijden. Wright, de spirituele leider van het trio, en degene die Rovinski had overtuigd zich te bekeren, stemde in met de wijziging van doelwit, zei ook dat hijzelf niet aan de actie zou deelnemen. Hij wilde geen martelaar worden, maar zou zich “verder scholen in de religie”.

Wright en Rovinski werden gearresteerd op last van samenzwering met doel te doden. Ze ontkennen de beschuldigingen.

Independence Day

De grootste golf van arrestaties kwam er in de aanloop naar 4 juli, de nationale feestdag. Volgens FBI-directeur James Comey werden in die periode “meer dan 10” jihadisten gearresteerd, en werden meerdere concrete plannen verijdeld. Details zijn niet vrijgegeven.

Of hij in dat rijtje paste, is niet duidelijk maar op 4 juli werd Alexander Ciccolo, 23, uit Massachusetts gearresteerd, nadat hij geweren had gekocht van een informant. Zijn vader is een politieofficier in Boston, en kwam als een van de eersten ter plaatse na de de aanslag tijdens de Boston Marathon. Hij had midden 2014 aangegeven dat zijn zoon een risico kon zijn. Sindsdien werd Ciccolo gevolgd.

Ciccolo, een jongeman met psychische problemen, was tot enkele jaren geleden een peacenik. Hij had samen met boeddhistische vrienden voor vrede gemarcheerd.

De ommezwaai was totaal. Hij werd een vurig jihadistisch moslim, die juichend reageerde (tegenover een informant) als een Amerikaanse soldaat sneuvelde (“Dank u wel IS, weer een kafir minder die terugkeert naar Amerika”), of als in Tunesië 39 toeristen werden neergeschoten (Gaaf, broeder in Tunesië, dat was indrukwekkend”).

Ciccolo had een hogedrukpan gekocht (“Allahu Akbar”, zei hij, in dankbaarheid over zijn aankoop). In zijn appartement had hij molotovcocktails geprepareerd, en chemicaliën klaargezet. Hij had vermalen piepschuim aan zijn bommen toegevoegd in de hoop dat het kleverig schuim aan de huid van zijn slachtoffers zou kleven zodat ze minder makkelijk het vuur zouden kunnen doven. Zijn plannen waren volgens de inbeschuldigingstelling heel concreet uitgetekend: hij wou een precieze, niet nader genoemde universiteit aanvallen, met bommen paniek doen uitbreken, en dan studenten terechtstellen, terwijl hij onlinebeelden zou doorsturen.

Het is, samengevat, een allegaartje. Mensen met mentale problemen, vers bekeerden, langdurig gelovigen, een geradicaliseerde huisvrouw, jongeren met seksfantasieën, migranten, autochtonen, intellectuelen, de echt diep overtuigden… Wat hen wel bindt, is dat ze contacten hadden, en die contacten boden de FBI een kans om te infiltreren. De schutters uit San Bernardino vermeden, voor zover we nu weten, alle contact. Die hielden de informatie tussen hun beidjes. In dat geval, zei president Obama vrijdag, als het om een eenzaat gaat, of om een stel, is zo’n aanslag bijna niet te detecteren.