Verhofstadt: ‘Extreemrechtse partijen doen zich minder radicaal voor dan ze in werkelijkheid zijn’

Woensdag zei Europees Parlementslid Syed Kamall (ERC) dat het nazisme gestoeld was op het socialistische ideologie. Hoe reageren de Vlaamse Europese parlementsleden op deze omstreden uitspraak?

Wanneer de Duitse sociaaldemocraat Udo Bullmann tijdens een toespraak over de brexit en migratie fulmineerde dat ‘extreemrechtse en rechts-nationalistische partijen de Europese Unie ondermijnen’, reageerde fractievoorzitter van de Europese Conservatieven en Hervormers Syed Kamall als een wesp gestoken. ‘Vergeet niet dat de nazi’s zich beriepen op het socialisme’, aldus het Britse Europarlementslid. Dat zorgde meteen voor veel beroering in het Europese halfrond in Straatsburg. Intussen heeft Kamall zich op de sociale media voor zijn uitspraken verontschuldigd, al is de consternatie nog niet verdwenen.

Guy Verhofstadt, fractieleider van de Europese Liberalen (ALDE), kwam meteen tussen. ‘Deze uitspraken zijn een belediging voor alle democraten die hebben gevochten tegen de nazi’s’, riposteerde Verhofstadt. Volgens Verhofstadt zijn de uitspraken van Kamall tekenend voor de tijdsgeest. ‘Extremisme van zowel links als rechts moeten worden bestreden. Men kan er niet omheen dat extreemrechts in Europa en de Verenigde Staten een uitgekiende strategie hanteren waarbij ze zichzelf minder radicaal vorstellen dan ze in werkelijkheid is’, zegt de voormalige premier van België. ‘Centrumrechtse politici gaan steeds meer mee in dit verhaal, zelf de respectabele Kamall die nota bene zelf meerdere malen slachtoffer is geweest van racisme’, voegt Verhofstadt toe.

N-VA, die net als Kamall in de ERC-fractie zetelt, wil op haar beurt niet te zwaar tillen aan de uitspraken. ‘Meneer Kamall heeft zich intussen verontschuldigd voor zijn uitspraken en duidelijk gemaakt dat hij absoluut respect heeft voor iedereen die het opnam tegen het nazisme, communisme en elke andere vorm van extremisme. Wat ons betreft is de zaak afgesloten’, zegt Europarlementslid Sander Loones.

Maar daar neemt Kathleen Van Brempt, die zetelt bij de Europese Sociaaldemocraten (S&D), geen genoegen mee. ‘Een Duitse sociaaldemocraat vergelijken met een nazi getuigt ofwel van domheid of van opzettelijke kwaadaardigheid’, aldus van Brempt. ‘Kamall weet goed genoeg dat zijn uitspraken onwaar zijn, maar zoals zo vaak gebeurt in de ECR neemt populistische haattaal het soms over van het gezond verstand. Ik denk dat iedereen binnen de ECR, ook onze Vlaamse parlementsleden van N-VA zich eens diep moeten bezinnen over het opruiende taalgebruik dat de polarisatie in de samenleving op de spits drijft’, vult Van Brempt aan.

Europees parlementslid Gerolf Annemans voor Vlaams Belang (ENF) vindt dat Kamall een klassieke fout heeft gemaakt. ‘Don’t mention the war. He thought he got away with it‘, refereert Annemans naar het legendarische fragment met John Cleese in Fawlty Towers. ‘Kamall reageerde op de grove uitspraken van de briesende Bullmann. De Duitser wil een tweede referendum opdringen aan de Britten omdat hij zich niet kan verzoenen met de uitslag van de eerste volksbevraging. Kamalls uitspraken zijn inderdaad onverstandig. Maar de manier waarop het Europees Parlement vervolgens op stelten staat, is fel overdreven. Eigenlijk is dit een storm in een glas water’, zegt Annemans.

Extremistische organisaties verbannen?

Volgens professor Europese Politiek aan de UGent Hendrik Vos zijn de uitspraken van Kamall niet per se uitzonderlijk. ‘Denk maar aan Nigel Farage die toenmalig voorzitter van de Europese Raad Herman Van Rompuy een dweil noemde. Of voormalig Italiaans premier Silvio Berlusconi die de Duitser Martin Schulz geschikt vond voor een rol als bewaker in een film over Duitse concentratiekampen. De voorzitter van het Europees Parlement heeft wel degelijk de bevoegdheid om in te grijpen indien het te bont wordt. Maar natuurlijk moet een parlement ook een vrijplaats blijven voor meningen’, aldus Vos.

Vos zegt dat we ons in de komende maanden wel vaker zulke incidenten zullen zien. ‘Naar aanloop van de Europese Parlementsverkiezingen proberen de leden zich op de kaart te zetten. De Europese politiek komt in de nationale media minder vaak aan bod, dus doen de parlementariërs wel eens vaker boude uitspraken om in zicht te geraken. Ook in hun geval is slechte reclame goede reclame’, zegt Vos.

Vandaag keurde het Europese Parlement met een ruime meerderheid een resolutie goed waarin ze het gebrek aan actie tegen extremistische groeperingen aan de kaak stellen. De parlementsleden roepen op om neo-nazistische en neo-fascistische organisaties te verbieden. Enkele Europarlementsleden willen dat er speciale afdelingen voor haatgerelateerde misdrijven worden opgericht. Ook zouden er hulporganisaties moeten komen die leden van extremistische organisaties kunnen begeleiden om uit de groeperingen te stappen. ten slotte roepen de parlementsleden de lidstaten op om xenofoob en homofoob geweld streng te veroordelen.