Rudi Rotthier

Twee kinderen in de diepvriezer: symbool voor het falen van Detroit

Werklui, die namens de deurwaarder het pand van een niet-betalende huurder leegmaakten, deden de gruwelijke ontdekking. Er lagen twee kinderen in de diepvriezer gestapeld. Een van hen al sinds augustus 2012, bleek later. De moorden nopen Detroit (nog maar eens) om in het eigen hart te kijken.

Elke zaterdag brengt Rudi Rotthier, onze correspondent in Canada en de VS, u met een boeiend achtergrondverhaal een unieke inkijk in de stad of streek waar hij op dat moment resideert.

Het leek eerst een gruwelijk fait divers. Het speelde zich af in nummer 804 van het woonproject Martin Luther King Apartments. Dat project, op makkelijke wandelafstand van het hart van de stad, en ook dichtbij de Detroit-rivier die de grens met Canada uitmaakt, biedt goedkope huisvesting voor mensen met heel weinig geld. Vele van de naar schatting 1.200 bewoners genieten een huursubsidie. Het complex bestaat uit, althans naar normen van Detroit, behoorlijk goed onderhouden woningen die rond open ruimtes zijn gerangschikt. De muren zijn dun, de bewoners leven dicht opeen. De brievenbussen staan op een centraal punt, waar bewoners mekaar ontmoeten.

Appartement 804
Appartement 804© /

De vrouw die 804 huurde, de 35-jarige Mitchelle Blair, had een zodanige betaalachterstand opgelopen dat de deurwaarder eraan te pas kwam. De werklui die het appartement in opdracht van de deurwaarder moesten leeghalen, vonden in de diepvriezer twee verpakte lijken. “Je maakt wel wat mee in dit vak”, zei een van hen later, “maar zoiets…”

De politie ging op zoek naar Blair. Men vond haar terwijl ze babysitte bij een vriendin.

Ze bekende nog tijdens haar arrestatie: “Ze zijn allebei dood”, verklaarde ze, en ook: “Ik heb het gedaan”.

Er is natuurlijk nog geen veroordeling, en het is denkbaar dat de zaken anders zijn gelopen, maar vooralsnog zijn haar eigen bekentenissen en de getuigenisen van twee overlevende kinderen gelijklopend. Haar toen 9-jarig kind Stephen had ze op 30 augustus 2012 gedood. Of misschien correcter: het kind was ongeveer op die datum aan langdurige martelingen bezweken. Blair had hem naar eigen zeggen betrapt toen hij haar nog jonger kind seksueel misbruikt, gemolesteerd of betast had. Daarop had ze hem twee weken lang onder meer in de douche met kokend water overgoten, een riem rond zijn nek gespannen, een plastic zak over zijn hoofd geplaatst. Ze zou hem ook gedwongen hebben zijn voeten in kokend water te dompelen. Toen hij na een van die martelingen niet meer ademde, rolde ze hem in “zijn favoriete laken” en sleepte ze hem naar de diepvriezer.

Negen maanden later, op 25 mei 2013, volgde, nog altijd volgens gelijklopende bekentenissen en getuigenissen, Stoni Ann, de toen 13-jarige dochter. Stoni had blijkbaar gerebelleerd, geroepen dat ze de andere kinderen (op dat moment nog 2) niet langer kon luchten, en moeder Mitchelle had haar in een vlaag van razernij met een zwart T-shirt gewurgd. Ze had vervolgens een plastic zak over het hoofd van haar dochter getrokken. Haar oudste kind, een dochter van nu 17, droeg ze op om Stoni in plastic te wikkelen en in de diepvriezer te plaatsen, bovenop de stoffelijke resten van haar broertje.

Strijkijzer

Uit onderzoek is gebleken dat de zowel de gestorven als de overlevende kinderen langdurig en veelvuldig mishandeld werden. Ze vertonen brandwonden, onder meer van een strijkijzer, ze werden met een elektriciteitsdraad en met een bot houten voorwerp geslagen. De overlevende kinderen waren nog heel recent geslagen. Het overlevende zoontje, nu 8, vertoont daarentegen geen tekenen en herinnert zich niets van seksueel misbruik of seksuele handelingen.

Mitchelle is intussen in beschuldiging is gesteld voor een hele rits misdrijven, onder meer dubbele moord. Haar advocaat overweegt ontoerekeningsvatbaarheid, misschien waanzin, te pleiten.

Mitchelle Blair in hechtenis
Mitchelle Blair in hechtenis© /

En dat kan best het geval zijn – dat de kinderen gestorven zijn door de hand van een moeder in tijdelijke of permanente waanzin. Ze voelde zich volgens haar buurvrouw en “beste vriendin” Carol King van de hele wereld verlaten, van de mannen in haar leven, zelfs van God. Ze geloofde niet in God, “want God gelooft niet in mij”, had ze volgens de buurvrouw gezegd. Ze was zelf als kind misbruikt door een meisje dat babysitte, beweerde ze. Toen ze haar moeder over dat misbruik had verteld, had die haar geslagen en gedwongen nog verder bij de babysitter te gaan. “Waar was God toen ik mishandeld werd?” vroeg ze aan King. Ze had King ook haar littekens getoond.

Omwonenden?

Het begon als fait divers, maar dat bleef het niet. Want het waren niet alleen haar eigen mishandeling en al dan niet tijdelijke waanzin die twee kinderen het leven hebben gekost. Waar bleven de omwonenden die jarenlang en veelvuldig gekrijs hadden gehoord? Antwoord 1: dat was daar nu eenmaal zo. Antwoord 2: we wisten dat ze een strenge moeder was. Antwoord 3: ze leefde nogal teruggetrokken en we wisten dat ze op haar privacy gesteld was. Carol King, de beste vriendin, zei dat ze het verband legde tussen het gekrijs dat ze hoorde en Mitchelles eigen mishandeling. Dat wel, maar ze had nooit iets ondernomen om in te grijpen of de kinderen in veiligheid te brengen. Ze had ontelbare keren voorbij de diepvriezer gelopen.

Familie?

Waarom reageerde de familie niet die ineens twee kinderen minder zag? Het ene familielid zei: “Er waren geen tekenen dat er iets mis was”. Een tweede vond: “Ze leefde meer en meer als een kluizenaar. We zagen geen van de kinderen nog”.

Angela Gordon, de groottante, die de overlevende kinderen momenteel opvangt, werkte gedurende 26 jaar als inspecteur voor de politiecel Kindermisbruik. Waarom heeft zij niets opgemerkt?

“Dat is een terechte vraag”, zei ze aan de Detroit Free Press, “Het is een vraag die ik mezelf ook zou stellen.” Ze had de kinderen jarenlang over de vloer gekregen en te logeren gelegd. Ze had “enige mishandeling” vastgesteld “maar niet op het niveau” dat nu is gebleken. “Ik zei Mitchelle dat ze moest beginnen zorg te dragen voor haar familie”. Daarop had Blair het contact stopgezet. En zijzelf had ook niets meer ondernomen.

Vaders?

Wat met de vaders die hun kinderen drie jaar lang niet hebben opgezocht en die het jarenlang vertikten om door de rechter vastgelegde kinderbijdragen te betalen? Samen stonden ze voor 51.000 dollar bij Mitchelle in het krijt (39.000 dollar voor de vader van Stoni, 12.000 dollar voor de vader van Stephen). Mitchelle had hen verteld dat de kinderen bij Angela Gordon logeerden. De vaders hadden dat nooit gecontroleerd. Mitchelle had hen niet binnengelaten, en zij hadden niet aangedrongen, misschien ook omdat ze, volgens de zus van een van de twee, die een schoolvriendin was van Mitchelle, “maar aan zijn hoofd bleef zeuren over geld”. Mitchelle overleefde met iets meer dan 770 dollar per maand aan uitkeringen, zo’n 710 euro. Ze heeft voor zover bekend nooit langer dan even een baan gehad.

Stoni Ann met haar vader, tijdens een van hun zeldzame ontmoetingen
Stoni Ann met haar vader, tijdens een van hun zeldzame ontmoetingen© /

De vaders, die nu elk een dood en een overlevend kind met Blair hebben, en die nu ook in staat van beschuldiging gesteld zijn wegens kinderverwaarlozing, en daarom hun overlevende kind niet mogen opzoeken, begonnen na de gruwelijke ontdekking een inzamelactie om de begrafenis van hun kinderen te kunnen betalen. Ze wilden via het internet 5.000 dollar inzamelen maar veel verder dan 1.600 zijn ze niet gekomen. Hun website slibde dicht met scheldproza. Teneur, wellevend geformuleerd: hebben vaders die zo schromelijk tekortgeschoten zijn, ook financieel, het recht op medeleven en donaties? “Shame on you”. De vaders kregen onderling ruzie tijdens de voorbereiding van de begrafenis, maar er is nu toch een regeling getroffen.

School? Kinderbescherming?

Wat met de school en de kinderbescherming? Mitchelle had Stoni Ann in 2004, toen ze min of meer 8 was, van school gehaald. Haar leraar uit het tweede studiejaar, die vragen stelde over de afwezigheid van een leerling die hij beloftevol vond, kreeg van de dienst kinderbescherming een repliek die hij naar eigen zeggen nooit meer vergeten is: “Schoolverzuim in de staat Michigan geen teken is van verwaarlozing”. Na 100 dagen afwezigheid werd Stoni gewoon uit de registers geschrapt, over en uit. De school was er op dat moment niet van op de hoogte of er een andere regeling getroffen was voor Stoni, maar dat is in Detroit niet ongebruikelijk. De school had geen verdere vragen gesteld. Schoolinspectie is laks en volgt vele dossiers niet op.

Mitchelle kreeg, hoewel ze zelf geen diploma had, officieel de toestemming om haar kinderen een thuisopvoeding te geven. Waarmee ze de meeste controle kon ontlopen.

Het schoolsysteem in de stad Detroit en de staat Michigan is notoir belabberd. Scholen worden gesubsidieerd al naargelang de belastinginkomsten in een lokaliteit. Als een plaats weinig inkomsten heeft, heeft de school er ook weinig. Detroit, in crisis, met werkloosheid, kan zijn scholen niet betalen. De scholen worden vaak ook slecht bestuurd. En Detroit, met zijn ooit goedbetaald bandwerk, zag nooit zo erg het nut van studies in. Zonder kon je ook wel in de fabriek terecht. Die houding zit de stad nu dwars. Ondanks de hoge werkloosheid komt een kleine hightech-sector in Detroit moeilijk van de grond bij gebrek aan geschoolde werknemers.

De kinderbescherming stelde twee keer een onderzoek tegen Mitchelle in, in 2002 en 2005. In beide gevallen werd er misbruik vastgesteld. Het is onduidelijk of die vaststelling werd gevolgd door actie, sancties, psychologische of andere begeleiding. De pers vermoedt van niet, er is in elk geval nog geen teken van teruggevonden.

Eénoudergezinnen

Los van de (grotendeels onbestaande) rol van de vaders en de in gebreke gebleven omgeving en overheid, stellen commentatoren zich ook wel vragen naar de gezinssituaties in Detroit. Bij de grotere Amerikaanse steden staat Detroit op kop in de categorie éénoudergezinnen, net voor Atlanta. Ruim 61 procent van de kinderen groeit op bij één of geen ouder, in de meeste gevallen dan bij de moeder, doorgaans bij een arme moeder. De statistieken tonen een gigantisch verschil tussen zwart en wit. Bij blanke families zakt het percentage onder 20, bij zwarten zit het boven 70. Dat is op zich geen probleem, en de meeste van die kinderen belanden in een liefdevol nest. Maar er is in vele gevallen ook een economisch probleem – geldgebrek – plus een frustratie, een desillusie bij de moeder, die ooit uitging van een ideaal met wel een vaste partner. Blair kreeg haar eerste kind, al dan niet gewenst, op haar 18de. . Er volgden, al dan niet gewenst, nog drie kinderen. Ze had voor haar 18de nauwelijks gestudeerd, en sinds die leeftijd bepaalden de kinderen haar leven. Ze had dat leven volgens haar vrienden willen delen met de vaders. De naam van één van de vaders liet ze, naast die van haar kinderen, op haar arm tatoeëren.

Mitchelle Blair, met de namen van haar kinderen op de arm, en de naam van een vader doorstreept
Mitchelle Blair, met de namen van haar kinderen op de arm, en de naam van een vader doorstreept© /

De vaders, die vaak onbedoeld bijdragen tot de productie van kinderen, maken zich eens er kinderen zijn zo snel ze kunnen of, zoals in dit geval, na enkele jaren uit de voeten. Voor Blair werden de kinderen haar gevangenis, de reden dat ze onmogelijk werk kon vinden, al hield ze zich, volgens haar Facebookpagina, wat anders voor. “Er is geen grotere zegen dan moeder genoemd te worden”, deelde ze op 30 januari van dit jaar mee. De muren van haar appartement had ze behangen met vreugdevolle foto’s met haar kinderen. Nadat de vader uit haar leven was verdwenen, liet ze een streep door zijn getatoeëerde naam zetten. De namen van haar kinderen werden niet doorgehaald.

Renaissance

De zaak kwam aan het licht op een moment dat Detroit snakt naar en rekent op goed nieuws.

Renaissance is het modewoord in Detroit. De stad kent, na het recente faillissement en langdurig hemeltergend wanbeheer, een heropleving, is de indruk.

Tot vorig jaar was Detroit de stad van het verval en de leegstand. Ooit werd becijferd dat er in Detroit evenveel huizen en appartementen leegstaan als er in San Francisco bewoond worden. Dat is er iets op verbeterd door een massale bulldozercampagne, waarbij hele straten werden platgegooid. Niet dat die radicale aanpak van leegstand alle problemen heeft weggeveegd. Op dit ogenblik worden nog altijd 38.000 panden, waarvan er naar schatting 16.000 zijn bewoond, bedreigd, omdat de eigenaars hun belastingen niet hebben betaald.

Detroit, een vervallen huis in een gebulldozerde straat
Detroit, een vervallen huis in een gebulldozerde straat© /

Voor wie zoekt naar wanhopig stemmende statistieken en feiten zijn er wel wat te vinden. Detroit kent 11.000 onopgeloste moorden. Detroit is twee derden van zijn bewoners kwijt. In de jaren 1950 telde de stad 1,8 miljoen inwoners. Tegenwoordig zijn het er nog goed 600.000. De percentage van arme kinderen is het dubbele van het nationaal gemiddelde. De bestuurders van de stad, de opvolgers van degenen die de stad bijna in de vernieling hebben gereden, eisen alweer een loonsverhoging. Rook stijgt op uit de onderbuik van de stad, door bijna alle gaten. Her en der worden schoorstenen rond die rookgaten geplaatst, omdat de rook anders de zichtbaarheid belemmert. De rook is een gevolg van lekken in de ondergrond – het vuilnis wordt verbrand en de stoom die met de hitte wordt geproduceerd, wordt van oudsher door pijpen naar appartementen en kantoren gestuwd. De pijpen lekken. Ze lekken bijna overal.

Detroit, met schoorsteen op het trottoir
Detroit, met schoorsteen op het trottoir© /

Vergane glorie

Maar naast de doemberichten en de beelden van lugubere buurten brengen de media tegenwoordig ook graag positief nieuws. De stad heeft eind vorig jaar een financiële regeling getroffen en verkeert niet langer in staat van faillissement. De acuutste financiële nood is voorbij. Ooit was 40 procent van de straatverlichting buiten werking, nu veel minder (en bij de verkeerslichten ziet men erop toe dat het rood altijd aanwezig is). Er wordt weer gekocht, er worden weer winkels geopend (er is nog altijd geen supermarkt in de binnenstad). Er worden plannen gemaakt voor nieuwe, futuristische gebouwen die al dan niet gerealiseerd zullen worden. Een van de bekendere torens, One Detroit Center, is door een makelaar gekocht en krijgt nieuwe huurders (een nog meer bekende toren, de Fisher Building, is dan weer net te koop gezet).

Twee kinderen in de diepvriezer: symbool voor het falen van Detroit
© /

De auto-industrie is decennialang de economische motor geweest van Detroit. Detroit symboliseerde in de jaren 1920 progressief Amerika, het was de plaats waar de massaproductie en het bandwerk door Ford werden geïntroduceerd, waar de afbetalingsregeling bij de aankoop van auto’s in 1919 werd verfijnd en veralgemeend door General Motors, dat daarmee bijdroeg tot het democratiseren van het autogebruik, het was de stad waar de lonen hoog waren en de werkloosheid onbestaande, het werd later de stad van muziek, van Motown. Het is een stad met karakter die overeind probeert te krabbelen en iets van de vergane glorie te herwinnen.

Twee kinderlijken in een diepvriezer helpen daar niet bij.

Door Rudi Rotthier vanuit Detroit, VS

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content