‘Trump speelt in op angst dat Democraten Huis weer zouden domineren’

Een jonge fan van VS-president Donald Trump tijdens een verkiezingsrally in Estero, Florida, 31 oktober 2018 © REUTERS

Volgende week houdt Amerika verkiezingen die de kaarten in Washington mogelijk grondig herschudden. ‘De Democraten zullen erop vooruitgaan, maar het valt nog te bezien of ze 23 zetels op de Republikeinen zullen kunnen winnen’, zegt de Leuvense professor en Amerikakenner Bart Kerremans in een interview.

De hamvraag bij de tussentijdse verkiezingen in de Verenigde Staten, volgende dinsdag, wordt of de Democraten erin zullen slagen de Republikeinen voldoende zetels af te snoepen in het Huis van Afgevaardigden.

‘Dat de Republikeinen zetels zullen verliezen in het Huis, is een certitude.

‘Dat de Republikeinen zetels zullen verliezen in het Huis, is een certitude’, zegt Bart Kerremans in een gesprek met nieuwsagentschap Belga. ‘De partij van de zittende president heeft, met uitzondering van drie midterms, altijd al zetels verloren in het Huis. Het valt echter nog af te wachten of ze een meerderheid zullen kunnen veroveren.’

Het gerenommeerde verkiezingsblog 538 van statisticus Nate Silver schat, op basis van peilingen, fondsenwervingen en experten, de kansen dat de Democraten vanaf begin volgend jaar het Huis zullen controleren op 5 op 6 (of 82 procent).

‘De laatste peilingen zijn gunstiger geworden voor de Democraten’, stelde ook Kerremans vast. ‘Daar moet wel bij opgemerkt worden dat niet duidelijk is of het effect van twee grote thema’s, de benoeming van Brett Kavanaugh in het Hooggerechtshof en de migratiekaravaan, in de laatste peilingen verwerkt is. Een nog recentere evolutie zijn de bompakketten die een Trump-aanhanger verstuurde naar politici en andere figuren die zich tegen Trump gekant hadden.’

Spannende race

Kerremans ziet vooral in het Huis een spannende race. In de Senaat zijn de Democraten nu al zwaar in het nadeel, vanwege de manier waarop die kamer is samengesteld (elke staat heeft twee senatoren) en omdat zij 26 zetels moeten verdedigen en de Republikeinen slechts negen. De GOP heeft nu 51 zetels in handen, de Democraten 47 (en twee onafhankelijken die meestal Democratisch stemmen). ‘Wat de Democraten evenmin helpt is dat een aantal van hun senatoren zes jaar geleden verkozen werd in staten die Trump in 2016 stevig in handen nam’, zegt Kerremans.

‘Er opnieuw niet in slagen om een meerderheid in het Huis te halen, dat zou voor de Democraten een zware klap zijn.’

De Leuvense prof ziet de Democraten in de Senaat eerder zetels verliezen dan winnen. ‘Maar daar hebben ze zich waarschijnlijk al mee verzoend’, meent hij. ‘Maar er opnieuw niet in slagen om een meerderheid in het Huis te halen, dat zou een zware klap zijn. Sinds begin 2011 controleren de Republikeinen namelijk het Huis.’

In de Senaat wordt onder meer uitgekeken naar Jon Tester, een democraat uit Montana die zich heel duidelijk uitsprak tegen Kavanaugh en de strategie van de Republikeinen rond diens benoeming. ‘Trump en zijn entourage hebben Tester de afgelopen weken herhaaldelijk bekritiseerd, en de president zelf reisde een aantal keer af naar Montana om campagne te voeren tegen Tester.’ Maanden geleden leek Tester nog stevig in het zadel te zitten voor een herverkiezing, maar de Republikeinen slaagden erin de laatste peilingen in Testers voorsprong te verkleinen.

Behalve een verkiezing van Tester ziet Kerremans weinig andere verrassingen. ‘Typisch aan verrassingen is natuurlijk dat we die op voorhand niet kunnen voorspellen, maar wel zijn er een aantal dubbeltjes op hun kant’, aldus de prof. Hij denkt daarvoor onder meer aan Arizona, Tennessee, Missouri en Florida.

Geschenk uit de hemel

De heisa rond de benoeming van Brett Kavanaugh tot rechter bij het Amerikaanse Hooggerechtshof is een ‘geschenk uit de hemel’ geweest voor president Donald Trump, zegt Kerremans.

‘De migrantenkaravaan is een thema dat heel mobiliserend kan werken bij kiezers die in 2016 voor Trump gestemd hebben.’

‘De karavaan is een thema dat heel mobiliserend kan werken bij kiezers die in 2016 voor Trump gestemd hebben’, zegt Kerremans. ‘Bij de midterms draait het vooral om de opkomst: in hoeverre gaan kiezers die geënthousiasmeerd waren door Trump als kandidaat weer voor de Republikeinen kiezen? Ze zijn misschien wat teleurgesteld, maar zowel de karavaan als Kavanaugh kan wellicht een mobiliserend effect hebben.’

Aan de Democratische kant zit het ‘mobilisatiepotentieel’ al aan zijn plafond, vermoedt Kerremans. ‘Er is de frustratie over Trump, gekoppeld aan de #metoo-beweging die nog versterkt werd door de discussie over Kavanaugh.’

De heisa over Kavanaugh heeft volgens Kerremans trouwens niet alleen in het voordeel van Trump en zijn partij gespeeld. ‘Het werkte in twee richtingen. In het Huis winnen ook de Democraten hierbij: ze hoopten zo hogergeschoolden en vrouwen in suburbane gebieden weer voor hun partij te winnen, nadat die in 2016 deels voor Trump gestemd hadden. In de Senaat speelt dan weer het omgekeerde effect: daar stemde een Democratisch senator, niet toevallig Joe Manchin uit West Virginia, met de Republikeinen mee om Kavanaugh te benoemen.’

Een thema dat niet meer op tafel ligt, is dat van beïnvloeding door buitenlandse machten. ‘Dat thema speelt niet echt meer’, zegt Kerremans. ‘Iedereen heeft daarover zijn mening gevormd, het thema is ondergesneeuwd geraakt. Er zijn andere, grotere thema’s die de bevolking veel beter mobiliseren zoals, opnieuw, migratie.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content