Twee dagen voor de Kenianen opnieuw naar de stembus trekken voor een heruitgave van de presidentsverkiezingen, is nog niet duidelijk of die verkiezingen zullen doorgaan. De hele oppositie is van plan de verkiezingen te boycotten.
Als de verkiezingen inderdaad doorgaan, lijkt er weinig twijfel te bestaan dat zittend president Uhuru Kenyatta opnieuw aan het langste eind zal trekken. Dat gebeurde ook al begin augustus, bij de eerste uitgave van de verkiezingen. Het Hooggerechtshof verklaarde die stembusgang echter ongeldig, vanwege onregelmatigheden bij het doorsturen van de resultaten.
Kenyatta’s uitdager Raila Odinga, die in augustus klacht indiende bij het Hooggerechtshof, kondigde op 10 oktober al aan dat hij niet opnieuw kandidaat zou zijn omdat de door hem geëiste hervormingen niet uitgevoerd werden. De hele oppositie vindt de heruitgave ongeloofwaardig.
In de beide kampen werd het oordeel van het Hooggerechtshof, begin september, aanvankelijk onthaald als een overwinning van de democratie en de scheiding der machten. Bijna twee maanden later is van die constructieve sfeer nog maar weinig te merken.
Dat Odinga aankondigde niet meer verkiesbaar te zijn, is een van de verklaringen voor het getaande enthousiasme. Tijdens meetings bleef hij herhalen dat de verkiezingen niet zullen doorgaan. Hij riep zijn aanhangers wel op om donderdag op straat te komen, maar geweld achterwege te laten.
‘Strijd om ziel van de democratie’
Kenyatta’s forse uithalen naar Odinga én het Hooggerechtshof de afgelopen weken hielpen de geloofwaardigheid evenmin. ‘Als hij (Kenyatta, nvdr.) wint, dan wordt het een waardeloze finale van wat gezien werd als een strijd om de ziel van de democratie’, schreef Afrika-correspondent van de Financial Times David Pilling een week voor de geplande verkiezingen.
Odinga had onder meer geëist dat de kiescommissie hervormd zou worden, maar op die vraag werd niet ingegaan. De verkiezingen worden dus opnieuw georganiseerd door de kiescommissie die ook al verantwoordelijk was voor de onregelmatigheden in augustus. De afgelopen weken was de politieke druk op die commissie gigantisch, moest voorzitter Wafula Chebukati vorige woensdag al aankondigen. Diezelfde dag maakte een ander lid van de kiescommissie, Roselyn Akombe, bekend dat ze na bedreigingen het land is uitgevlucht. In een mededeling schreef ze dat de commissie zo bevooroordeeld is dat een geloofwaardige verkiezing in de huidige samenstelling onmogelijk is.
‘Onregelmatigheden en onwettigheden’
Behalve de kiescommissie blijven ook het kiesregister, de procedures en het elektronisch telsysteem, waar in augustus de grootste problemen mee waren, hetzelfde. ‘Je moet geen Einstein zijn om te vermoeden dat ook het resultaat hetzelfde zal zijn’, schrijft Pilling. En dat terwijl het Hooggerechtshof in zijn vonnis had opgemerkt dat de ‘onregelmatigheden’ en ‘onwettigheden’ uit de kiesprocedure gehaald moesten worden, zonder echter uit te leggen om welke onregelmatigheden en onwettigheden het gaat. Ze voegden er bovendien aan toe dat als de stembusgang van donderdag ook problemen kende, ze niet zouden aarzelen om de uitkomst opnieuw te annuleren.
Wat het ook wordt, de kans is groot zal het land, de belangrijkste economie van Oost-Afrika, nog lang de gevolgen zal dragen van deze presidentsverkiezingen. De afgelopen weken kwamen aanhangers van Kenyatta regelmatig op straat. Dat protest werd hardhandig de kop ingedrukt, met arrestaties en doden tot gevolg.
