Tine Soens

‘Toetreding Palestijnen tot ICC biedt klein sprankeltje hoop’

Tine Soens Vlaams parlementslid voor SPA

Sinds vandaag heeft het Internationaal Strafhof (ICC) officieel rechtsmacht over de hele bezette Palestijnse gebieden, inclusief Oost-Jeruzalem. ‘Een doorbraak’ , aldus Tine Soens en Dirk Van der Maelen (SP.A). ‘Het is een cruciaal element om de diepgewortelde straffeloosheid in het Israëlisch-Palestijnse conflict te doorbreken.’

2.220 doden, onder wie 1.492 burgers en 551 kinderen. Zie daar de rekening van het Israëlische leger. 4.881 raketten, 1.753 mortiergranaten – veelal op rurale gemeenschappen en steden -, 6 burgers en meer dan 2.000 gewonden. Zie daar de rekening van verschillende gewapende Palestijnse groeperingen. De tijdspanne voor deze onthutsende cijfers? Hooguit enkele weken, meer bepaald tussen 8 juli en 26 augustus afgelopen zomer. Toen was Gaza eens te meer het theater van een gewelddadige opflakkering van de spanningen tussen Israël en de Palestijnen. Maar er is een klein sprankeltje hoop, een klein zaadje dat geplant is, dat we durven te koesteren.

'Toetreding Palestijnen tot ICC biedt klein sprankeltje hoop'
© Fred

Sinds vandaag – 1 april 2015 – heeft het Internationaal Strafhof immers officieel rechtsmacht over de hele bezette Palestijnse gebieden, inclusief Oost-Jeruzalem. Dat betekent dat het Hof zowel Palestijnen als Israëli’s ter verantwoording kan roepen én vervolgen voor oorlogsmisdaden, misdaden tegen de menselijkheid én genocide op Palestijns grondgebied. Meer nog: behalve de toetreding tot het Hof diende de Palestijnse president Mahmoud Abbas een verklaring in waarmee hij de bevoegdheid van de rechters in Den Haag met terugwerkende kracht aanvaardt. Vanaf 13 juni, dus ook met betrekking tot de misdaden langs beide kanten in de zomermaanden.

Nucleaire optie

Toetreding Palestijnen tot ICC biedt klein sprankeltje hoop

Is dit een doorbraak? Wij menen van wel. Twintig jaar van zogenoemd “overleg” heeft noch gerechtigheid voor de slachtoffers, noch vrede gebracht. Telkens weer maken beide kanten zich schuldig aan ernstige schendingen van de mensenrechten en oorlogsmisdaden. Een onafhankelijk onderzoek door het Internationaal Strafhof is niet alleen een primeur, het is een doorbraak. Het is een cruciaal element om de diepgewortelde straffeloosheid in het Israëlisch-Palestijnse conflict te doorbreken, net als dat het een noodzakelijke voorwaarde is voor een duurzame oplossing. Om de daders van oorlogsmisdaden ook echt ter verantwoording te roepen in Den Haag, zal er echter politieke druk van de internationale gemeenschap nodig zijn. En daar wringt het schoentje, niet echt verrassend.

Voor Israël en de VS overschrijden de Palestijnen met de toetreding tot het Strafhof een rode lijn. De nucleaire optie, noemen ze het zelfs. In reactie stopten de Israëlische autoriteiten een overdracht van belastinggeld ter waarde van ongeveer 106 miljoen euro naar de Palestijnse Autoriteit. Israël heeft andere verdragspartijen ook gevraagd om hun financiële bijdrage aan het ISH te verminderen of stop te zetten. Eerder dan Palestina te sanctioneren, zouden Israël en de VS ook het Statuut van Rome moeten ondertekenen.

Europese Unie niet op één lijn

Ook de Europese Unie staat niet op één lijn. Zo zetten onder meer Frankrijk en Groot-Brittannië de Palestijnse Autoriteit expliciet onder druk om af te zien van toetreding tot het Strafhof “om het vredesproces niet te schaden”. Ook onze eigen minister Didier Reynders (MR), stelde hardop de vraag in de Commissie Buitenlandse Betrekkingen of deze stap van de Palestijnen een snelle terugkeer naar de onderhandelingstafel niet zou verhinderen. Terwijl in vele andere gevallen – denk maar aan Syrië, Libië en Soedan – diezelfde landen en dus de EU een uitgesproken voorstander van het Strafhof in Den Haag zijn. Twee maten en twee gewichten heet zoiets: internationale rechtvaardigheid en verantwoording selectief toepassen. Bovendien schenden diezelfde landen zo hun belofte om te streven naar universeel lidmaatschap.

Voorspelbare kritiek

Laat ons duidelijk zijn: internationaal recht is geen politiek instrument dat dan eens wel en dan eens niet wordt gebruikt à la tête du client, het is een set van objectieve rechtsregels. Dat geldt niet alleen voor conflicterende partijen, dat geldt ook voor België en de EU. En precies daar schuilt nu onze verantwoordelijkheid om dat kleine vredeszaadje dat geplant is, hoe klein en kwetsbaar ook, te koesteren en te wateren. Opdat het zou groeien.

'Toetreding Palestijnen tot ICC biedt klein sprankeltje hoop'
© Fred

En ja, de voorspelbare kritiek kennen we al. Maar dat Israël het Strafhof weigert te erkennen, doet niets af aan haar “nieuwe” bevoegdheid in het conflictgebied. Wil Israël datzelfde vredeszaadje ook zien groeien, zou het zich beter scharen achter universele rechtsprincipes in plaats van andere landen te vragen hun financiering voor het Hof te verminderen. En ja, een onafhankelijk onderzoek betekent nog lang geen rechtszaak, laat staan dat Palestijnse en Israëlische leiders die zich moeten verantwoorden in Den Haag.

De ervaring leert ons dat een goede werking van het Hof sterk afhankelijk is van de politieke steun en medewerking van andere staten – lees: grootmachten. Daarom is het noodzakelijk dat ons ons land – net als de voltallige EU – zijn oprechte verontwaardiging en sterke veroordeling van het geweld van de afgelopen zomer omzet in daden. Dat is ondubbelzinnig de toetreding van de Palestijnen tot het Hof steunen en zich blijven engageren voor de heropbouw van Gaza. The time has come, the time is now. Mag het even? Kunnen we dat zaadje op zijn minst planten en de kinderen van Gaza en de omliggende Israëlische gebieden het begin van een toekomst bieden? Zo niet plegen we met zijn allen niets minder dan schuldig verzuim.

Dirk Van der Maelen en Tine Soens (SP.A)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content