Stroompanne in Texas: bewoners krijgen gepeperde rekening gepresenteerd

Elektriciteitslijnen in Houston, Texas
Rudi Rotthier

De winterstorm die grote delen van Texas zonder elektriciteit zette, blijft maar gevolgen genereren. Eerst zaten miljoenen bewoners zonder stroom, dan barstten de waterleidingen en viel het drinkbaar water weg. Nu krijgen bewoners de rekening gepresenteerd van hun moeizaam elektriciteitsverbruik: duizenden dollars extra met een prijs die tijdelijk steeg naar 9000 dollar per megawattuur (7430 euro).

Het gaat om bewoners die wél elektriciteit behielden, weliswaar vaak met onderbrekingen, terwijl miljoenen anderen in het donker en in de kou zaten. De gelukkigen nodigden vaak minder fortuinlijke buren uit om lekker warm te blijven. Wat ze niet altijd vermoedden, tenzij ze de kleine lettertjes in hun contract hadden gelezen, was dat de prijs van de elektriciteit, door de schaarste, naar de bovenlimiet van 9000 dollar per megawattuur kon stijgen, ofte 9 dollar per kilowattuur. De ‘gewone’ gemiddelde prijs voor een kilowattuur bedraagt in de regio 7 dollarcent per kilowattuur…

Karen Cosby uit Rockwell verklaarde aan The Dallas Morning News dat haar verbruik in de vijf dagen sinds zaterdag 13 februari 5000 dollar had gekost. In een gewone maand verbruikt ze 125 tot 150 dollar aan elektriciteit, soms minder dan 100 dollar. En meerdere bewoners uit Dallas en omgeving bevestigden dat getal van 5000 dollar. Zo onder meer DeAndre Upshaw uit Dallas, die aan de krant zei dat die 5000 dollar voor vijf dagen overeenstemt met wat hij anders over een periode van drie of vier jaar betaalt.

‘Mijn spaarcenten zijn eraan’, verklaarde de 63-jarige Scott Willoughby over zijn elektriciteitsrekening, ‘Dit heeft me geruïneerd’.

Hoe kan dat? Heel simpel. De energiemarkt in Texas is grotendeels vrijgemaakt, waarbij groeiende vraag en afnemend aanbod de elektriciteitsproducenten in de gelegenheid stelde de maximumprijs van 9000 dollar aan te rekenen. The Dallas Morning News laat de uitleg over aan een ingewijde: Jere Thompson, de nu gepensioneerde oprichter van het vanuit Dallas opererende energiebedrijf Ambit Energy. Die limiet van 9000 dollar werd geïntroduceerd als een prikkel om investeringen in de sector uit te lokken, zegt hij. Maar, voegt Thompson toe, ‘we dachten allemaal dat het bedrag zou bereikt worden op de piek van de zomerhitte’ en dat die hooguit enkele uren zou duren terwijl de airconditioning overal op haar hoogste stand draaide. Dit keer werd het tarief van 9000 dollar echter dagenlang aangehouden, vanaf zondagavond 14 februari tot de donderdag die erop volgde. Vrijdagochtend zakte het tarief volgens The Dallas Morning News onder 35 dollar.

Een man in San Marcos probeert zonder elektriciteit een pizza te bakken.
Een man in San Marcos probeert zonder elektriciteit een pizza te bakken.© Reuters

Niet alle bewoners hielden het bij een rekening van om en bij 5000 dollar. The New York Times vond een inwoner uit een buitenwijk van Dallas die een rekening van 16.752 dollar moet betalen (13.827 euro), ongeveer het 70-voudige van wat hij normaal acht.

‘Mijn spaarcenten zijn eraan’, verklaarde Scott Willoughby aan de krant. De 63-jarige gewezen militair leeft van een uitkering. ‘Ik kan er niets aan veranderen, maar dit heeft me geruïneerd’.

Katrina Tanner uit het plaatsje Nevada in Texas zag volgens The New York Times dat er 6200 dollar van haar rekening gehaald was. Ze hield nog 200 dollar op haar rekening over omdat haar bank verdere elektriciteitsbetalingen had geblokkeerd.

Het gaat in al de geciteerde gevallen om het bedrijf Griddy dat 29.000 woningen in Texas van elektriciteit voorziet. Het bedrijf levert elektriciteit aan marktprijs, rekent verder 9,99 dollar commissie per maand aan, en trekt het verschuldigde bedrag snel van de rekening af. In het midden van de crisis had Griddy zijn klanten gewaarschuwd en aangeraden om van elektriciteitsleverancier te veranderen. De meesten waren onder de omstandigheden niet in staat te switchen, onder meer omdat andere maatschappijen gelet op de winterse omstandigheden lange wachttijden hanteerden om nieuwe klanten in te lijven.

Bevroren gasleidingen

Texas staat op zijn zelfstandigheid. Af en toe dreigt de staat ermee zich af te scheuren van de VS – voor het laatst werd vrij massaal over die mogelijkheid gepraat toen Democraat Barack Obama aan de macht kwam en Texanen vreesden dat diens regelgeving hun vrije markt zou bedreigen. Op één punt is de staat wel degelijk afgescheurd van de rest van het land: qua elektriciteitsvoorziening is Texas, als enige staat in de VS, niet aangesloten op een breder net. Texas bereddert de eigen elektriciteit en maakt zich sterk dat het met de natuurlijke hulpbronnen waarover de staat beschikt goedkoper stroom kan opwekken dan elders. Voor de anders vermoedende reiziger beschikt olieminnend Texas ook over verrassend prominente windparken.

Een jaar of tien geleden werd Texas al eens door uitzonderlijk winterweer getroffen en toen waarschuwden politici en experten in rapporten dat de stroombronnen en elektriciteitscentrales winterbestendig moesten gemaakt worden. De realiteit was echter dat de overheid die winterbestendigheid ‘optioneel’ maakte en dat de meeste producenten ervoor kozen om de extra-kost voor isolatie niet te maken.

Straalstroom

De gevolgen waren de voorbije tien dagen te zien. Ruw samengevat ging het als volgt: door de verzwakte straalstroom rond het Noordpoolgebied – een gevolg van de opwarming van de planeet – kon ijzige lucht uit het Noordpoolgebied Texas bereiken en overrompelen. Het kwik dook onder min tien graden Celsius in een plaats als El Paso, waar je doorgaans eerder sterft in een hittegolf dan in vrieskou. Stormwind deed de gevoelstemperatuur nog een stuk dieper dalen dan min 10.

Lege rekken in een supermarkt in Dallas
Lege rekken in een supermarkt in Dallas© Belga

Wat tien jaar geleden voorspeld was, gebeurde: de niet tegen koude beveiligde elektriciteitsproductie bevroor. De Republikeinse gouverneur Greg Abbott probeerde in eerste instantie de schuld te leggen bij de bevroren windturbines – en er wáren turbines bevroren. Maar het bleken vooral de gascentrales te zijn die de geest gaven. Gas is de belangrijkste bron voor elektriciteitsproductie in de staat. De pijpleidingen bevroren, de centrales vielen stil en konden in het vriesweer niet terug aan de praat gekregen worden. Gevolg: 4,4 miljoen van de 29 miljoen inwoners van de staat zaten meerdere dagen zonder stroom. Vele miljoenen anderen kampten met kortere stroomonderbrekingen. Vooral in de grootste stad in de staat, Houston, was de situatie rampzalig. In totaal zouden in de staat zo’n zeventig bewoners omgekomen zijn aan de gevolgen van de koudegolf.

De elektriciteitspannes deden vervolgens ook de waterzuiveringsinstallaties stokken, waardoor miljoenen mensen hun water moesten koken omdat het niet langer gezuiverd werd. Vele bewoners kregen helemaal geen water meer omdat de leidingen in hun huis of naar hun huis door de vriestemperaturen gebarsten of bevroren waren. Zij werden afhankelijk van waterbedeling, nadat de supermarkten leeggekocht waren.

‘Onredelijke rekeningen’

Alles leek tegen het einde van de afgelopen week richting normaliteit te evolueren – nog ‘slechts’ 30.000 inwoners zaten zondag zonder stroom – toen bewoners hun elektriciteitsrekeningen begonnen te controleren en hun mond openviel.

https://twitter.com/ndrew_lawrence/status/1361866553998909442Andrew Lawrencehttps://twitter.com/ndrew_lawrence

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

550rich3153600000Twitterhttps://twitter.com1.0

Bewoners kunnen in Texas kiezen tussen maatschappijen die hun prijs binnen striktere grenzen houden (maar die vaak gemiddeld een duurder tarief aanrekenen) en maatschappijen, zoals het hoger genoemde Griddy, die de marktprijs vrijelijk doorrekenen.

Griddy is verre van de enige provider die de tijdens de winterellende huizenhoge tarieven aanrekende (en Texas is niet de enige staat waar de elektriciteit tijdens de winterstorm spectaculair duurder is geworden).

Gouverneur Abbott heeft tijdens het weekend laten weten dat er naar een oplossing wordt gezocht, al gaf hij geen aanwijzing wat het concrete plan is.

Hij zal volgens een communiqué werken om de ‘last te verlichten’, zodat ‘Texanen niet met onredelijke rekeningen’ opgezadeld blijven zitten.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content