Steven Van Hecke (KU Leuven): ‘Europese hervormingen? Verwacht niet te veel’

Olaf Scholz, de nieuwe Duitse minister van Financiën. 'Ook hij zal de geldkraan naar de EU niet openzetten.' © BelgaImage
Jeroen de Preter

Nu de Duitse sociaaldemocraten haar hun jawoord hebben gegeven, kan Angela Merkel zonder grote zorgen op bezoek bij haar Franse evenknie Emmanuel Macron. De vraag is alleen: kan de Duits-Franse as nog veel in beweging zetten?

Ondanks haar historisch lage score heeft de SPD tijdens de regeringsonderhandelingen een vette buit binnengehaald.

Steven Van Hecke: (hoofddocent Europese politiek, KU Leuven) Het klopt dat de SPD dankzij Merkels mislukte onderhandelingen met de liberalen en de groenen haar prijs heeft kunnen opdrijven. Maar in het regeerakkoord is daar weinig van te merken: echt rood kleurt het niet. De grootste buit die de SPD heeft kunnen binnenhalen, lijkt me de handvol belangrijke ministerposten.

Wolfgang Schäuble, bekend van zijn besparingsijver, wordt als minister van Financiën opgevolgd door SPD’er Olaf Scholz, de populaire Hamburgse burgemeester. Dat moet toch wel voor een kentering zorgen?

Van Hecke: Dat geloof ik niet. Ook Scholz zal de geldkraan naar de Europese Unie niet openzetten, en ook met hem als minister zal er geen Transferunion komen: hij zal er, net als zijn voorganger, alles aan doen om te vermijden dat de indruk ontstaat dat de putten in het zuiden met Duits belastinggeld worden gedempt. Noteer dat in het Duitse regeerakkoord nergens gesproken wordt over een apart eurobudget. Er is alleen sprake van plannen om het Europees investeringsbudget te versterken. In de praktijk komt dat neer op vage plannen voor een versterking van het bestaande plan van Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker.

De tijd dat de Fransen en de Duitsers het op een akkoordje gooiden en de anderen zonder morren volgden, is al lang voorbij.

Het Duitse regeerakkoord begint met een hoofdstuk waarin ‘een nieuwe start voor Europa’ in het vooruitzicht wordt gesteld. Dat klinkt ambitieus, maar naar echt concrete voorstellen is het vergeefs speuren.

Van Hecke: Als gimmick heb ik een van de voornemens uit dat akkoord als examenvraag gebruikt: ‘We zullen het Europees Parlement versterken’, zo staat te lezen in het document. De vraag is dan: wat bedoelen ze daarmee? Dat is allemaal nog erg onduidelijk.

De hervormingsplannen van Emmanuel Macron in Frankrijk klinken een stuk ambitieuzer.

Van Hecke: Ik zou dat verschil ook niet overschatten. De speech die Macron in september aan de Sorbonne heeft gegeven, klonk bevlogen, maar een lijst met concrete maatregelen heb ik er niet uit kunnen distilleren. Daarvoor moeten we wellicht wachten op het fameuze Macron-Merkel-plan voor versterking van de eurozone.

Ik zou wel willen waarschuwen voor al te hooggespannen verwachtingen. Als Frankrijk en Duitsland het op een aantal domeinen met elkaar eens zouden worden, blijft de vraag: zullen de andere landen meestappen? De Fransen en de Duitsers blijven de motor van de Unie, maar de tijd dat ze het op een akkoordje gooiden en de anderen zonder morren volgden, is al lang voorbij.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content