Rudi Rotthier

Spannende verkiezingsnacht in de VS: wie wint? Kuifje, Beëlzebub of Trump? Of toch Sanders?

De presidentiële voorverkiezingen komen in een stroomversnelling. Zowel Democraten als Republikeinen gaan een spannende avond tegemoet, de enen in Nevada, de anderen in South Carolina. Wie wint deze ronde? Woede of establishment? Valt Trump nog te stoppen? Komt Hillary Clinton op adem?

Elke zaterdag brengt Rudi Rotthier, onze correspondent in Canada en de VS, u met een boeiend achtergrondverhaal een unieke inkijk in de stad of streek waar hij op dat moment resideert.

Welkom in kwaad Amerika

De VS zijn een land waar velen ontgoocheld tot kwaad zijn. Die kwaadheid zie je doorgaans niet op straat, maar graaf even en ze komt boven. Mensen, een meerderheid van Amerikanen als je peilingen mag geloven, zijn om vele redenen kwaad, in variëteiten, interpretaties en gradaties. Ze vinden dat politici hun werk niet doen. Het probleem van de 11 (of 12 of 20) miljoen illegalen wordt maar niet opgelost – samengevat, in de geesten van vele kiezers, omdat de Republikeinse elite de goedkope arbeid apprecieert, en de neerwaartse druk op lonen wil handhaven, en omdat de Democratische elite kiezerspotentieel ziet. Zowel het Democratisch als het Republikeins establishment minimaliseerde altijd het probleem, en zou het niet tot verkiezingsthema gemaakt hebben als er niet een ongezouten zakenman was opgedoken. Twee politici hebben in deze verkiezingen een duidelijk plan voor de illegalen: Bernie Sanders, bij de Democraten, wil ze legaliseren, Republikein Donald Trump wil ze manu militari laten verwijderen.

Protest in Washington D.C.
Protest in Washington D.C.© BELGAIMAGE

De politici blijven maar vele honderden miljarden dollars besteden in het Midden-Oosten en Afghanistan zonder dat het daar beter gaat, zonder dat de wereld veiliger wordt en zonder dat de VS er beter van wordt. Geen enkele presidentskandidaat heeft zelf in een oorlog gevochten, of heeft kinderen die erin vechten. Tegelijk blijven oud-strijders, buiten proportie afkomstig uit minderheden en achtergestelde groepen, maar sukkelen met voorzieningen die haperen. Het zelfdodingsniveau bij de vele tienduizenden gewonden of mentaal verstoorden van de oorlogen is alarmerend – de overheid heeft geen antwoord, of er zijn misbruiken, bezuinigingen, automatische antwoordapparaten waar geen noodoproep doorkomt. Politici van alle strekking komen speeksel te kort om de troepen te prijzen, maar met de veteranen gaat het niet goed.

De overheid blijft ook op andere terreinen in gebreke. De bruggen vertonen betonrot, luchthavens in sommige staten, wegen, verkeren in een toestand waarvoor een beter derdewereldland de neus zou ophalen. De huidige president heeft met Obamacare de ziekteverzekering uitgebreid, maar miljoenen blijven tussen de mazen vallen en de overheid slaagt er niet in de gezondheidskosten voor burgers onder controle te houden. Of om het hoger onderwijs betaalbaar te houden.

De kandidaten die grote infrastructuurwerken in het vooruitzicht stellen zijn Trump en Sanders. Sanders wil af van de buitenlandse oorlogen. Trump bevindt zich, zoals over wel meer onderwerpen, aan de twee kanten. De meeste dagen is hij tegen oorlogen en interventies, maar soms zegt hij ook dat hij de rijke Arabische landen voor de oorlogsinspanningen zal laten dokken, en dat met hem oorlogen gewonnen zullen worden.

De arbeiders in het land hebben het slechter dan tevoren. Onder Obama is de werkloosheid weliswaar drastisch gedaald, maar goedbetaalde banen blijven verdwijnen richting armeloonlanden. In de geesten van degenen die hun baan verliezen of dreigen te verliezen worden de jobs uitgewuifd met de papieren van vrijhandelsakkoorden, waar de politici, wie er ook aan de macht is, altijd voorstander van blijken te zijn. Nu maakt Hillary Clinton voorbehoud bij de akkoorden, maar toen haar man president was, of toen ze zelf minister van Buitenlandse Zaken was, was ze ervoor. Bijna alle Republikeinse presidentskandidaten zijn ervoor (niet Trump, en aan Democratische kant niet Sanders).

Bij de beter gegoeden snijdt het onbetaalbaar hoger onderwijs in het vel. Jongvolwassenen starten hun leven met een gigantische studieschuld.

Protest tegen Donald Trump
Protest tegen Donald Trump© REUTERS

Na de bankencrisis zijn er zo goed als geen veroordelingen gevolgd. Twee kandidaten vertolken de woede over Wall Street en de banken, en ontvangen geen geld uit die sector voor hun verkiezingskas: Sanders en Trump.

Naast deze vormen van vrij algemene kwaadheid is er ook specifieke kwaadheid. Zwarten zijn kwaad om het buitensporig politiegeweld, de blijvende vormen van discriminatie. Latino’s en Aziaten hebben hun eigen redenen om kwaad te zijn, om zich achtergesteld te voelen.

Voor die soep van kwaadheid met een kwak op het verkiezingsmenu werd gezet, waren Jeb Bush en Hillary Clinton de gedoodverfde favorieten. Zij hadden zoveel geld (voor een groot deel afkomstig van Wall Street) dat ze de oppositie zouden wegspoelen, ze voeren allebei campagne met competentie eerder dan met verandering. Ze verkeren allebei, zij het niet in gelijke mate, in ademnood, afgejakkerd door kandidaten die wel de boosheid vertolken.

Medelijden met Jeb!

De peilingen bij de Republikeinen zijn om horendol van te worden. De ene dag heeft Trump in South Carolina een straat voorsprong, de volgende dag ligt hij er nog slechts 5 procent voor. De ene dag heeft hij nationaal een recordvoorsprong, de volgende dag ligt Ted Cruz in een nationale peiling (op basis van 400 gepeilden) 2 procent voor op hem.

En zo ook met Jeb Bush. Soms zakt hij naar 4 procent in de staat, in andere peilingen haalt hij nog een min of meer eerbare 13 procent.

Maar de tendens bij Jeb is niet goed. In de caucus van Iowa stond hij nergens. In New Hampshire stelde hij een verre vierde plaats met 11 procent van de stemmen voor als een onverwachte terugkeer. Op dat moment zei hij dat hij in South Carolina de ‘reset’ knop zou induwen en de campagne nieuw leven zou geven. Hij haalde deze week alles uit de kast: zijn plaatselijk populaire broer, zijn plaatselijk nog meer populaire moeder, een nieuw pistool, verse contactlenzen. Hij geeft meer geld uit dan wie dan ook: 2.800 dollar (2.500 euro) per stem in Iowa, 1.200 dollar per stem in New Hampshire.

Dit is een campagne in paniekmodus.

Zijn (soms schaarse) supporters, noteert de pers, geven hem tijdens meetings hun medelijden en hun advies, eerder dan hun stem. Die adviezen gaan, zoals zijn campagne, in alle richtingen tegelijk. Meer aanvallen, minder aanvallen, meer uitleggen, bondiger zijn, vriendelijker zijn, bozer. Bush loopt erbij als een geslagen hond, maar blijft – in tijden van kiezersprotest- maar hameren op zijn ervaring. Sommige van zijn sympathisanten komen zelfs uitleggen waarom ze niet voor hem zullen kiezen. Jeb blijft herhalen dat het “zijn plan is” door te gaan met de campagne. Het klinkt sowieso niet resoluut en wordt met de dag aarzelender. Waarnemers voelen plaatsvervangende gêne.

De campagne stelt nu een vierde plaats als een veelbelovend resultaat in South Carolina in het vooruitzicht.

In zijn SuperPAC heeft Jeb nog enkele tientallen miljoen dollar over, maar in zijn eigen kassa, waarmee hij zijn directe medewerkers moet betalen, is de bodem volgens een bericht van nieuwssite Politico in zicht. Die medewerkers van Bush, bericht datzelfde Politico, zijn al druk aan het solliciteren bij andere campagnes – doorgaans het teken van een naderend einde.

Ted Cruz en het verraad van de evangelische kiezers

De andere man in crisis bij de Republikeinen is Ted Cruz. Alles aan Cruz, de senator uit Texas, ademt rechtzinnig conservatisme. Zijn theorie is dat de Republikeinen radicaler conservatief en pro-christelijk moeten worden om verkiezingen te kunnen winnen. Volgens zijn eigen theorie zou South Carolina zijn privéparadijs moeten zijn. 65 procent van de Republikeinse kiezers omschrijft er zichzelf als evangelisch, een ongeveer even groot aandeel van die kiezers noemt zich conservatief.

Evenwel, voor elke evangelische kiezer die aan opinieonderzoekers vertelt dat zij of hij op Cruz zal stemmen, zijn er 2 die stemmen op Trump, een vloekende zakenman uit New York die tot voor kort geen kerk bezocht en geen bijbel opensloeg. Als dat in de voorverkiezing bevestigd wordt, zit Cruz met een groot probleem. Hij voert al een maand een miljoenen kostende campagne om kiezers ervan te overtuigen dat Trump een leugenaar is, een Democraat in schaapskleren, en pro-abortus, kortom, het tegenovergestelde van wat evangelische kiezers appreciëren. Maar als de peilingen kloppen, levert die tactiek hem geen stemmen op van Trump, en verliest hijzelf eerder stemmen aan Marco Rubio, die andere senator van Cubaanse afkomst, die hem nog weleens zou kunnen voorbijsteken voor de tweede plaats.

Cruz wordt zowel door Trump als door Rubio voor leugenaar uitgemaakt, en dat schijnt effect te sorteren. Trump opperde dat Cruz voor een evangelische christen toch wel een heel smerige kandidaat is. “Hij houdt de bijbel omhoog en dan liegt hij”, aldus Trump. Cruz heeft de voorbije maand tijdens de caucus in Iowa gelekt dat Ben Carson (de meest evangelische van de andere Republikeinse kandidaten) uit de race zou stappen, hij heeft herhaaldelijk misleidend en misschien onwettig drukwerk gepost, zowel om kiezers naar de stembus te krijgen en op hem te laten stemmen, als om donaties binnen te rijven. Deze week pakte hij uit met een grote foto van een stevige handdruk tussen rivaal Rubio en de door Republikeinen verafschuwde president Obama. Bleek het al snel te gaan om een onhandig gefotoshopt beeld: op het origineel stond noch de president noch Rubio. En zoals Donald Trump aangaf: Cruz had Rubio, “die niet groot is maar ook niet zo-o-o klein”, aldus The Donald, op zijn fotoshopkunstwerk een stuk kleiner gemaakt dan hij in werkelijkheid is. “Misschien daarom dat Marco zo boos is om die foto”, aldus Trump. Rubio noemde Cruz en zijn fotoshoppoging “wanhopig”.

Het beeld van een venijnig onder de gordel slaande Cruz vertaalt zich in een groot aantal Republikeinen dat afkerig van hem staat. Meer dan 50 procent van de Republikeinse kiezers geeft aan nooit op hem te zullen stemmen, en het percentage groeit snel.

John Weaver, de campagneleider van presidentskandidaat John Kasich, merkte in The Atlantic op: “Het is alsof hij Beëlzebub naar de kroon wil steken”. Het is evangelische quote maar niet van het type dat Cruz in gedachten had.

Een tweede vaststelling: Cruz probeert hardnekkig anti-establishment te zijn, maar hij is wel degelijk senator en hij praat als een senator. Hij betwist dat Trump echt anti-establishment is, maar wie werd deze week uitgekafferd door zowel de president als de paus – toch typische establishmentfiguren? Wie ging te keer tegen Apple? Niet Cruz.

Derde vaststelling: vooral in negatieve advertenties van Rubio wordt gewezen op de onsamenhangende ideeën van Cruz, die de ene dag het begrotingsevenwicht belangrijk vindt, en de volgende dag pleit voor massale legeruitgaven, de ene dag voor niet-interventie, de volgende voor het platbombarderen van IS.

Maar het is toch vooral het verlies bij de evangelische kiezers dat hem dwarszit.

Er was ook goed nieuws voor de senator uit Texas. Een peiling gaf aan – op basis van 400 deelnemers, in een land van 330 miljoen mensen – dat Cruz nationaal 2 procent voorligt op Trump. Nog nooit heeft een campagne zoveel geld uitgetrokken om ruchtbaarheid te geven aan zo’n minuscule peiling. De meeste nationale peilingen tonen Trump met minstens 10 procent voorsprong op Rubio.

En iedereen neemt aan dat Cruz het beste campagneteam heeft om kiezers naar het stemlokaal te krijgen. Hij weet zijn kiezers te motiveren, zoals in Iowa bleek waar hij tegen de peilingen in, die Trump gewonnen gaven, (en misschien geholpen door zijn gerucht over Carson) de overwinning binnenhaalde.

Voor Cruz is South Carolina cruciaal omdat het de eerste staat is in een zuidelijke strategie. Als hij in deze staat kan doorbreken, kan hij hopen op een goed resultaat in andere zuidelijke, evangelisch conservatieve staten. Als hij hier al hapert, dreigt hij in vele van die staten problemen te hebben om de vaak hoge kiesdrempel te halen (zie verder).

De weder(weder?)opstanding van Marco Rubio, en het nut van hoge hakken

Na de caucus in Iowa, waar hij derde eindigde, en niet zoveel achterlag op Trump, werden Rubio en zijn Marco-mentum de lucht ingeschreven, niet in het minst door de kandidaat zelf die naar aanleiding van zijn derde plaats een triomfantelijke overwinningstoespraak afstak.

Een paar dagen later, tijdens een debat in New Hampshire, ging hij echter compleet de mist in. Hij lag onder vuur van de intussen afgehaakte presidentskandidaat Chris Christie, de gouverneur van New Jersey, die hem verweet een blaag en een blaas te zijn, die niet veel meer deed dat altijd dezelfde formules te herhalen die zijn medewerkers hadden voorbereid. Rubio, zei Christie ook, heeft in zijn politieke leven nog nooit een beslissing genomen die ertoe deed. Hij gaat als senator naar commissies, en nog vaker gaat hij niet. En dat is het dan. De enige wetgeving waarvoor hij zijn nek uitstak, een migratiecompromis, draaide op niets uit, en Rubio liep ervan weg toen de kritiek in eigen rangen groeide.

Als om de stelling van Christie te illustreren herhaalde Rubio tijdens het debat stelselmatig twee zinnen, de ene herhaalde hij 4 keer, de andere 6.

Hij donderde van een mogelijke tweede of zelfs eerste plaats naar een vijfde in New Hampshire.

Sindsdien heeft hij een debat zonder herhalingen achter de rug, en kaapte hij in South Carolina voor de neus van Jeb Bush de steun weg van de populaire gouverneur, Nikki Haley.

Haley, die als een gematigde bekendstaat, gaf na haar ondersteuningsspeech een omschrijving van de politieke cultuur in South Carolina. Politiek, zei ze, halvelings lachend, is hier een bloedsport. “Ik draag hakken, en dat is geen mode-ingeving. Ik draag ze omdat je op elk moment moet kunnen toeslaan”

Sommigen zagen in het hakkencitaat ook een plaagstoot richting Rubio, die dikke zolen uitzoekt om groter te lijken.

Rubio, die 45 wordt, is de jongste kandidaat, wat helpt bij mensen die uitkijken naar iets nieuws. Hij is welbespraakt en claimt kennis van buitenlandse zaken – op basis van Senaatscommissies die hij niet al te vaak bijwoonde. Hij heeft bewezen dat hij rücksichtslos kan zijn, zoals met de vadermoord op zijn mentor uit Florida, Jeb Bush. Hij laat zich omringen door een divers team, dat alle kleuren van het land bevat. Zijn leeftijd en zijn taalvaardigheid zijn ook zijn zwakke punten. Hij ziet er jonger uit dan hij is, en als hij, zoals in het debat met Christie, onder vuur komt te liggen, lijkt hij al snel Kuifje op de Dool. Hij praat dan te snel en met te hoge stem, het zweet gutst. Velen betwijfelen zijn uithoudingsvermogen.

Er is dus nog werk aan de winkel. Maar hij heeft ten minste zijn vrije val stopgezet, en zijn campagne maakt zich sterk dat hij tweede eindigt in South Carolina, hoewel de meeste peilingen nog altijd een voorsprong voor Cruz tonen.

Trump, geloof me

Trump heeft deze week een roetsjbaan gereden, waarvan hij zelf niet weet waar ze hem brengt. Hij verraste vriend (onaangenaam) en vijand (aangenaam) door in het recentste debat met de voorhamer te keer te gaan tegen de oorlog van George W. Bush in Irak. Later milderde hij zijn uitspraak, maar in het vuur van het debat zei hij dat George W. het land voorgelogen had over de massavernietigingswapens. Het is een uitspraak die je eerder van de linkse documentairemaker Michael Moore zou verwachten, dan van een Republikeinse presidentskandidaat, zei Jeb Bush later. In het debat schoof Trump nog twee keer op naar links, inzake sociale zekerheid (geen sprake van om de pensioenleeftijd te verhogen), en inzake Planned Parenthood, de instelling die onder meer abortussen organiseert. Trump loofde, temidden van kandidaten die beginnen te hyperventileren als ze de naam PP horen, het “uitstekend werk” van de organisatie, al was hij het, preciseerde hij, oneens met de abortussen die er uitgevoerd worden.

De drievoudige linkse hoek was te hardnekkig om toevallig te zijn. Mogelijk hengelde Trump naar de onafhankelijke en Democratische kiezers, die in South Carolina echter niet zo talrijk opdagen. Misschien denkt Trump al aan de verkiezingsstrijd van november.

De peilingen, hoe verscheiden ook, geven aan dat het debatoptreden hem toch wel wat Republikeinse aanhang gekost heeft. Maar met het debat was hij niet aan het einde van zijn roetsjbaan. Achtereenvolgens president Obama en paus Franciscus bekritiseerden hem. En aan het einde van de week riep hij op tot een boycot van Apple.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

De strategie van Trump heeft er altijd in bestaan zijn rivalen naar de kindertafel te verwijzen, en hemzelf af te schilderen als de enige aan de volwassenentafel. En Obama en de paus hebben hem daarbij een handje toegestoken, door hem specifiek te bekritiseren.

Trump heeft uiteindelijk maar een programmapunt: hemzelf. Hij is zo briljant (zegt hij zelf), zo goed opgeleid, zo’n een groot onderhandelaar en begenadigd zakenman, zo rijk, dat hij goede deals voor het land zal sluiten. Hij zegt de ene dag het ene ding, belooft het andere, doet uitspraken die bewijsbaar onjuist zijn, en laat er dan telkens zijn stopzinnetje op volgen: “Geloof me”. Nadat hij eerder beweerd had dat hij voor het uitbreken van de Irakoorlog al tegen die oorlog gekant was, is deze week een interview opgedoken waarin hij vooraf die oorlog ondersteunde, zij het niet te heftig. Het doet er niet toe. Trump praat muren aan het behang (“ik was toen een zakenman, en ik was niet met die dingen bezig”, zei hij in repliek op het interview waarin hij de oorlog steunde), en zijn aanhang, als die al tegenspraken registreert, knikt instemmend. En als dat niet werkt, kan hij nog altijd zijn uitspraken als ‘politiek incorrect’, of als een teken van anti-establishment-gedrag omschrijven.

De nieuwe term is: Trump heeft een titaniumaanhang. Zo’n dertig procent van de Republikeinen, iets minder of iets meer, hangt als titanium aan hem vast. Je smelt die aanhangers niet weg door kritiek op Trump te geven. Bij elke poging tot kritiek klitten ze hardnekkiger aan hem.

Op dat ’titanium’ deel van het electoraat moet hij verderbouwen om de verkiezingen te winnen. Hij is een rorschachtest voor de anderen, die zelf invullen wat ze willen zien. Ze vinden hem de nieuwe Mussolini, de enige man die het land kan redden, een lapzwans, een entertainer, een christen… Die rorschachtest kan sinds zijn recentste debat ook door Democraten ingevuld worden. Is hij inderdaad niet, zoals Cruz beweert, een Democraat in schapevacht?

Sommigen beweren dat de vele krasse uitspraken van Trump er alleen op zijn gericht zijn beginpositie in onderhandelingen te optimaliseren. Als je China bedreigt met een invoertarief van 35 procent, is dat een sterk uitgangspunt voor heronderhandelingen van eerdere akkoorden. Als je Mexico voor een muur van 10 miljard wilt laten betalen, kun je misschien andere dingen verkrijgen.

Ten gronde weten kiezers niet wat ze van Trump kunnen verwachten, behalve dat hijzelf, eens verkozen, in het centrum van de belangstelling zal staan.

Trump heeft in afwachting twee doelstellingen: hij wil in South Carolina winnen, en hij wil zoveel mogelijk tegenstanders overhouden. Zolang er, zoals nu, zes Republikeinen meedoen, kan hij met zijn 30 procent titaniumkiezers altijd winnen. Als er slechts drie kandidaten zouden overblijven, wordt dat misschien moeilijker, en heeft hij volgens berekeningen van The New York Times zowat 39 procent nodig om de nominatie te halen.

Die wiskunde-oefening gaat verder dan dat. In vele van de komende staten is er een kiesdrempel van 20 procent. Met vele kandidaten kan Trump de enige zijn die de kiesdrempel overschrijdt, en met zijn 30 procent kan hij dan 100 procent van de kiesvertegenwoordigers voor de partijconventie binnenhalen.

Een van de ijzeren voorverkiezingswetten is: winst geeft winst. Een overwinning in de ene staat geeft automatisch meer aanhang in de volgende. Als Trump South Carolina wint, staat hij er bijzonder goed voor: tot dusver heeft geen enkele Republikein die in New Hampshire en South Carolina won de nominatie gemist.

Er doen nog twee Republikeinen mee in South Carolina: John Kasich, de gouverneur van Ohio, en Ben Carson, gepensioneerd hersenchirurg. Zij hopen ook op een vierde plaats. Zij hebben allebei aangekondigd dat ze hoe dan ook verder campagne zullen voeren.

Trump heeft zijn muur en zijn titanium, Hillary haar firewall

Dezer dagen is het bij de Democraten al firewall wat de klok slaat. Tot twee weken geleden ging men ervan uit dat Hillary Clinton nooit of te nimmer de steun van de minderheden zou verliezen. Dat werd dan, enigszins oneerbiedig, haar firewall genoemd. Het leverde tussenkomsten op van gebelgde zwarten: “Wij zijn niemands firewall”. Er werden zelfs spandoeken met die boodschap ontvouwd.

De Democraten hebben hun caucus in Nevada, wat in hun geval de eerste staat is met een forse minderheid, namelijk latino’s die er ruim een kwart van de bevolking uitmaken. Voordat ze in New Hampshire verslagen werd door Bernie Sanders, had Clinton een voorsprong van 15 procent in peilinen voor Nevada. Sindsdien is het nek-aan-nek, al kan dat kantelen met het caucussysteem: weinig kiezers dagen op, ze moeten publiekelijk kamp kiezen, en gemotiveerd genoeg zijn om enkele uren uit te trekken.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Maar de vraag wordt dus: wat doen de latino’s? Clinton, die in het verleden al eens meegestemd heeft met een voorstel om minderjarigen terug te sturen, ontpopte zich nu in advertenties, met een wenende minderjarige, tot beschermvrouw van illegalen. Bij Bernie Sanders, die duidelijker is over illegalen, is het probleem (of de aantrekkingskracht) dat hij alle kwesties in dezelfde sociaaleconomische bewoordingen beschrijft, en niet zo fel ingaat op verschillen voor minderheden.

Als Hillary in Nevada wint, en ze heeft een extra serie meetings gehouden, kan ze met een relatief gerust hart naar South Carolina, waar volgende week zaterdag de Democratische voorverkiezing gehouden wordt. Daar staat ze in peilingen nog tot 20 procent voor op Sanders. Ze heeft er al talloze plaatselijke meetings gehouden. Er is dan nog altijd geen sprake van een bevlogen campagne, maar het ziet er dan niet zo slecht uit. Maar als Sanders in Nevada wint, of zo dichtbij is als in Iowa, wordt het weer een andere affaire.

In vergelijking met de Republikeinen houden de Democraten het beleefder, maar het wordt toch iets bitser en gevarieerder. Op een bepaald punt blafte Hillary voor een zaal, in een poging om Republikeinen te imiteren. Ze verweet Sanders dat hij geen echte Democraat is, en dat hij daarom Obama niet ondersteund. Hij stelde dan weer dat ze tegenwoordig zo pro Obama is, omdat ze de zwarte kiezers nodig heeft voor haar firewall…

Wat u vannacht kan verwachten

Vanavond (Belgische nacht) kiezen Democraten en Republikeinen in gespreide slagorde.

Voor de Democraten is er in Nevada een caucus. Dat wordt mogelijk weer, zoals eerder in Iowa, een kwestie van munten opgooien om te weten wie wint. Vanaf 20 uur Belgische tijd komen de Democraten in door hun partij georganiseerde locaties samen. Vertegenwoordigers van de twee kandidaten kunnen proberen de partijgenoten (enkel Democraten mogen deelnemen) te overhalen. De kiezers scharen zich in het kieslokaal achter de vertegenwoordiger van hun kandidaat, en dan wordt geteld. In tegenstelling tot Iowa mag men, eens de groepen gevormd zijn, niet meer proberen kiezers te overhalen om van kamp te wisselen. De groepsdruk zorgt soms voor een resultaat dat afwijkt van de peilingen. De Democraten hebben een boel verkiezingswerk, niet alleen voor het presidentschap, maar ook voor lokale vertegenwoordigers, dus het kan even duren (volgens sommigen vier uur) eer men klaar is. Wie de zaal voortijdig verlaat, is haar of zijn stem kwijt. Eens de sessies in de kieslokalen zijn afgelopen zouden de resultaten relatief snel bekend moeten zijn – misschien rond de Belgische middernacht of iets later. De 43 kiespersonen worden proportioneel verdeeld.

Bij de Republikeinen wordt er in South Carolina een gewone voorverkiezing gehouden, met geheime stemming, waarbij men op een papier een naam aanvinkt. Deze verkiezing staat open voor onafhankelijken en Democraten. Evenwel: wie bij de Republikeinen stemt, mag over een week niet meer op een Democraat stemmen. De stemlokalen gaan op de meeste plaatsen om 1 uur in de Belgische nacht dicht. South Carolina staat bekend als een traag tellende staat, vooral in het evangelisch-conservatieve noorden. Waarom dat zo is, is niet helemaal duidelijk, maar: er wonen meer mensen, en er stemmen meer Republikeinen.

Er staan bij de Republikeinen 50 kiesvertegenwoordigers op het spel, maar in tegenstelling tot New Hampshire, waar ze proportioneel verdeeld werden tussen de kandidaten die meer dan 10 procent van de stemmen haalden, worden ze in South Carolina verdeeld per kiesdistrict. Wie in dat district de meeste stemmen haalt (bijvoorbeeld 30 procent), krijgt alle vertegenwoordigers van dat district voor de conventie.

Volg het vanavond en vannacht live bij knack.be.

Door Rudi Rotthier vanuit Chicago, Illinois, VS

Partner Content