In de VS duurt de controverse rond veeboer Cliven Bundy uit Nevada voort. De man ontdook voor een fortuin belastingen. Toen de politie opdook, werd die opgewacht door honderden gewapende privémilitieleden.
Het had niet veel gescheeld of het was nabij Bunkerville (Nevada), waar de 67-jarige Cliven Bundy een ranch heeft, tot een schietpartij in regel gekomen tussen Bundy en zijn met semiautomatische aanvalswapens in militaire stijl uitgeruste vrienden.
Aan de ene kant stonden agenten van de National Park Service en het Bureau of Land Management (BLM), de overheidsinstanties die verantwoordelijk zijn voor de landerijen van de Amerikaanse federale regering. Aan de ander kant stonden Bundy en zijn vrienden, opgejut door ultrarechtse talk radio en de conservatieve nieuwszender Fox.
Een confrontatie werd pas vermeden toen de agenten besloten om het vee dat ze van Bundy hadden in beslag genomen tot nader order terug te geven. Vervolgens bliezen ze de aftocht, naar eigen zeggen om bloedvergieten te vermijden.
Maar dat betekent niet dat de zaak afgelopen is. Wel integendeel. Bundy is uitgeroeid tot symbool. Wie voor hem is, vindt hem een held, wie tegen hem is, ziet hem als een gevaarlijke extremist.
Cowboys
De zaak Bundy gaat twintig jaar terug. Dat is hoe lang de veeboer zijn koeien heeft laten grazen op land dat eigendom is van de federale regering, zonder dat hij daarvoor de vereiste belastingen (1,35 dollar per koebeest, per maand) heeft voor betaald. Zo heeft hij ondertussen een achterstallige rekening van een miljoen dollar, boetes en interest inbegrepen.
Dat dus tot het BLM besloot dat het daar maar eens mee uit moest zijn en begin april 400 runderen van Bundy in beslag nam.
Bundy, die de bui al had voelen hangen, had ondertussen de hulp ingeroepen van allerlei ultraconservatieve gewapende milities, waaronder de Oath Keepers, een groep die bestaat uit ex-militairen en politieagenten. Die daagden met honderden tegelijkertijd op en zo kwam het tot een dagenlange gespannen situatie, waarbij de militieleden hun semiautomatische wapens vanuit verdekte posities op de federale agenten richtten.
Aangezien zulke situaties in het verleden wel vaker op ongelukken zijn uitgedraaid (Bundy is niet de enige hardleerse rancher in het Amerikaanse westen), besloten de federale agenten het vee tot ander order terug te geven. Het werd opgehaald door enkele tientallen lui te paard in vol cowboy-ornaat, met Stetson-hoeden op en lasso’s aan hun zadels. Zij werden juichend ingehaald door de militieleden en de vrouwen die zij als menselijke schilden hadden gebruikt.
Onbeperkte macht
Het verschil met eerdere disputen over vee en graasrechten op federaal land, is dat Cliven Bundy een mediafenomeen werd. Vooral Sean Hannity, een talkshowpresentator op Fox News, voerde hem avond na avond op.
Bundy maakte dankbaar gebruik van dat podium om zijn aangebrande ideologie uit te dragen. Hij weigert belastingen te betalen, legde hij uit, omdat hij geen burger is van de Verenigde Staten van Amerika, maar van de staat Nevada. De federale regering in Washington erkent hij niet. Sterker nog: wat hem betreft, bestaat die niet eens.
Op het radioprogramma van de ultraconservatieve stokebrand Glenn Beck, riep Bundy de sheriffs in Nevada (zeg maar de lokale politie) op om de federale agenten te ontwapenen. “Ze overweldigen ons met vuurwapens en ze heersen met onbeperkte macht. We moeten iets doen.”
“De bureaucraten (de overheidsdiensten, dus; red.) hebben het sterkste leger ter wereld”, zei Bundy. En dus moeten ze hun wapens inleveren bij de plaatselijke autoriteiten. “Als dat niet gebeurt, zullen Amerikanen vroeg of laat met Amerikanen vechten.”
Binnenlandse terrorist
Dat dreigen met geweld is geen toeval. Cliven Bundy is een exponent van de Sovereign Citizen-beweging in de VS. Zulke lui zien de federale overheid als een illegitieme dictatuur, weigeren belastingen te betalen en bewapenen zichzelf voor wat ze als een onvermijdelijke confrontatie zien.
Sinds het presidentschap van Barack Obama en alle discussies over vuurwapens, is die beweging flink gegroeid. De sovereign citizens zien de president vaak letterlijk als de baarlijke duivel. Vuurwapens zien ze dan weer als hun laatste verdediging tegen de socialistische tirannie die Obama volgens hen wil vestigen in de VS.
De zaak Bundy is alvast niet voorbij. Volgen zijn critici is de veeboer geen vrijheidsstrijder, maar een ordinaire sjoemelaar. Dat hij de wet met de voeten treedt, is niet eindeloos te tolereren, klinkt het.
Harry Reid, de Democratische voorzitter van de Senaat, die zelf uit Nevada komt, noemde Bundy een ‘binnenlandse terrorist’. Reid maakte zich behoorlijk boos over de mensen die de vertegenwoordigers van de federale overheid openlijk met vuurwapens bedreigd hadden. Hij beloofde dat er een staartje aan de zaak komt. “We kunnen niet zomaar laten begaan”, zei hij aan de krant The Las Vegas Review-Journal. “We kunnen hier niet zomaar van weglopen.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier