Russisch vliegtuig neergehaald in Syrië, Moskou legt schuld bij Israël

Het neerhalen van een Russisch verkenningsvliegtuig voor de Syrische kust kan tot een zware ruzie tussen Rusland en Israël leiden. Het Russische propellervliegtuig van het type Il-20 met vijftien militairen aan boord werd per abuis door de Syrische luchtafweer boven de Middellandse Zee neergehaald, maar Moskou legt de verantwoordelijkheid toch volledig bij Israël.

Israëlische F-16’s hadden zich bij hun aanval op doelwitten in Syrië immers achter het Russische toestel schuilgehouden, zei de woordvoerder van het ministerie van Defensie dinsdag in Moskou. Rusland behoudt zich dan ook het recht om stappen te ondernemen tegen Israël, zei generaal Igor Konasjenkov volgens het persagentschap Tass.

Inmiddels werd de Israëlische ambassadeur in de Russische hoofdstad op het matje geroepen. De Russische minister van Defensie Sergej Shoigu protesteerde ook telefonisch bij zijn Israëlische collega Avigdor Lieberman, aldus het persbureau Interfax.

Het optreden van de Israëli’s druist in tegen de geest van de afspraken met Rusland, zei hij. De Israëlische luchtmacht heeft de aanval niet aangekondigd, aldus Konasjenkov. De waarschuwing via de hotline gebeurde minder dan een minuut voor de aanval, en dat was veel te kort om het Russische vliegtuig nog in veiliger oorden te brengen. Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken en het leger hebben nog niet gereageerd.

Voormalig nationaal veiligheidsadviseur Jaakov Amidror verwierp de aantijgingen van Rusland. We kunnen onze operaties niet uitbouwen in de veronderstelling dat er ergens een Russisch vliegtuig zal zijn, klonk het. Professioneel gezien is het bijna onmogelijk om (een operatie) te baseren op wat we weten over de bewegingen van de Russen. Bovendien heeft Israël bijna alles gedaan om het gevaar voor Russische troepen te voorkomen. En Israël is niet zo dom om dat beleid te veranderen en Russen in gevaar te brengen, zei hij.

Nauw contact

Rusland en Israël zijn in Syrië niet echt bondgenoten, maar houden nauw contact. Moskou streeft ernaar rekening te houden met de veiligheidsbelangen van Israël in het buurland. Bij de raketaanval op een wapendepot in de Syrische kustprovincie Latakia zijn maandagavond volgens het in Londengestationeerde Syrisch Observatorium voor Mensenrechten (SOHR) minstens twee soldaten van de regeringstroepen om het leven gekomen en tien anderen verwond.

De SOHR gaat ervan uit dat Israël voor de aanval verantwoordelijk is. Activisten in de omgeving verklaarden dat de raketten uit de richting van de Middellandse Zee kwamen. Het Israëlische leger wilde niet reageren en zei via een woordvoerster enkel dat er geen commentaar wordt gegeven op berichten in buitenlandse media. Het contact met het Russische verkenningsvliegtuig was maandagavond laat tegen 23.00 uur Moskouse tijd (22.00 uur Belgische tijd) verbroken, deelde het leger in Moskou mee. Het toestel was boven zee aan de terugvlucht bezig naar de Russische luchtmachtbasis Hmeimim in Syrië, toen de Israëlische gevechtsvliegtuigen opdoken.

Het Syrische staatspersagentschap SANA bevestigde dat de luchtafweer raketten heeft afgevuurd in de richting van de Middellandse Zee. In november 2015 had de Turkse luchtmacht in de grenszone met Syrië een Russisch gevechtsvliegtuig van het type SU-24 neergehaald, dat naar verluidt het Turkse luchtruim had geschonden. Moskou bevroor toen alle betrekkingen en vaardigde zware economische sancties uit tegen Ankara. De relatie werd pas maanden later geleidelijk hersteld.

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft de voorbije maanden nauw contact onderhouden met de Russische president Vladimir Poetin. Israël wil verhinderen dat Iran vastere voet aan de grond krijgt in Syrië en Israël met zijn raketten kan bedreigen. Teheran steunt de Syrische president Bashar al-Assad net zoals Moskou met militaire middelen.