‘Rusland moet verantwoordelijk gesteld worden voor zijn herhaalde misdaden’

Voor Rusland toenadering kan zoeken bij de rest van Europa, moet het bewijzen dat het een betrouwbare partner kan zijn en moet het land gestraft worden voor de annexatie van de Krim. Dat schrijft Pavlo Klimkin, minister van Buitenlandse Zaken in Oekraïne.

In 1949, toen de wereld in het algemeen en Europa in het bijzonder nog steeds herstelden van de meest verwoestende oorlog die onze planeet ooit gezien heeft, kwamen verlichte machten samen om de Raad van Europa op te richten.

Vandaag verenigt die organisatie 47 landen. De Raad van Europa werd opgericht om de Universele Waarden van de mensenrechten, democratie en rechtsstaat te verankeren, en het is geen toeval dat we in ons deel van de wereld ook naar die waarden verwijzen als ‘Europese waarden’. Rusland daarentegen schendt dagelijks de mensenrechten, spot met de democratie en spuwt in het gezicht van de rechtsstaat waarop Europeanen zijn gaan vertrouwen.

Het Europese project mag dan wel niet perfect zijn, in de tweede helft van de 20^e eeuw en de prille 21^e eeuw is het niettemin tot een succesverhaal uitgegroeid. Maar de veiligheid en vrijheid die zo velen als vanzelfsprekend zijn gaan beschouwen – en waar sommigen van ons van achter het IJzeren Gordijn naar verlangd hebben – worden bedreigd.

Bijna een jaar geleden, in februari 2017 op de Veiligheidsconferentie in München, schepte de Russische Buitenlandminister Sergei Lavrov op over de ‘post-westerse era’. He is geen geheim en het staat niet eens ter discussie dat Rusland een hybride oorlog voert in het Westen om tweedracht te zaaien en de orde te ondermijnen waar Europa zo hard voor gewerkt heeft. Het is tegen die historische achtergrond dat de leden van de Raad van Europa, in het belang van de regels van de Raad, nu moeten nadenken over hoe ze met Rusland en zijn spottende minachting omgaan.

Er zijn machtige en respectabele stemmen die zouden opwerpen dat het tijd is om Rusland uit de kou binnen te halen zodat het land ten volle kan deelnemen aan het beleid van de Raad. De prijs die Rusland daarvoor moet betalen is volgens hen eenvoudigweg de 22 miljoen euro die het sowieso verschuldigd is voor zijn lidmaatschap van de Raad, bovenop de belofte dat Rusland in de toekomst de regels van de Raad zal naleven en ernaar zal handelen. Hun overtredingen uit het verleden zullen over het hoofd gezien worden – zoals hun verwerpelijke onwil om resoluties van de Raad van Europa te implementeren, die werden aangenomen als antwoord op de Russische agressie in Oekraïne.

Dit is immers hoe pestkoppen zich gedragen en hoe hun slachtoffers reageren. Maar we weten allemaal dat wanneer een kind zijn snoepgoed uit handen geeft aan de pestkop, die pestkop gesterkt wordt in zijn moed om volgende keer nog verder te gaan. De pestkop wordt er geen beter mens van.

Zoals iedere pestkop moet Rusland benaderd worden met macht – Rusland kent geen andere taal. Hun woorden en beloften zijn betekenisloos omdat het land op industriële schaal liegt, als deel van een overheidsbeleid dat enkel zijn eigen doelen wil bereiken en zijn vijanden wil verstrooien. Die vijanden, dat zijn wij.

Hoewel we verschillen in onze waarden, heeft de geschiedenis ons Oekraïners goed geleerd hoe Rusland werkt. Laat mij daarom onze positie helder verduidelijken.

Op een dag moet Rusland Europa de vrije wereld vervoegen als een betrouwbare partner. Daarom moeten we alles in het werk stellen om die doelstelling te bereiken. Tegelijk moet Rusland verantwoordelijk gesteld worden voor zijn herhaalde misdaden en overtredingen.

Als de Raad van Europa niet hard en principieel stelling neemt, zal het zichzelf in diskrediet brengen. Rusland zal erdoor aangemoedigd worden om zijn huidige gedrag voort te zetten. Waarom zouden ze dat niet doen – er zijn immers geen consequenties aan verbonden. Bovendien zullen andere staten zich gesterkt voelen om zich even slecht te gedragen. De geloofwaardigheid van de Raad zou zwaar, misschien zelfs fataal, beschadigd kunnen raken.

Ruslands terugkeer als betrouwbare partner kan niet zonder voorwaarden gebeuren – dat zou gelijkstaan aan verzoening. En wie zei ook weer dat verzoeners degenen waren die de krokodil voedden in de hoop dat ze als laatste zouden worden opgegeten?