Rohingya vluchten nog steeds: ‘Dit is de snelst groeiende crisis van zijn soort in de wereld’

Een Rohingya vluchteling draagt zijn moeder op zijn rug vlakbij een vluchtelingenkamp in Palong Khali, Bangladesh, 22 oktober 2017. © Reuters
Tharanga Yakupitiyage
Tharanga Yakupitiyage Correspondent voor IPS

Er komen nog steeds Rohingya-vluchtelingen uit Myanmar in Bangladesh aan, ondanks het feit dat Myanmar heeft beloofd hun terugkeer te faciliteren. Masud Bin Momen, de Bengalese permanente vertegenwoordiger bij de VN, spreekt in over de ‘snelst groeiende crisis in de wereld.’

Ruim jaar geleden zette Bangladesh de deur open voor Rohingya uit de staat Rakhine in Myanmar. Ze sloegen op de vlucht na acties van het Myanmarese leger tegen mogelijke (Rohingya-)terroristen in augustus 2017. Er wonen nu 1,3 miljoen Rohingya in Bangladesh, en het land heeft het moeilijk heeft met de opvang van de vluchtelingen.

Hoe is de situatie momenteel in de vluchtelingenkampen in Bangladesh?

Masud Bin Momen: De situatie in Cox’s Bazar is verschrikkelijk. Het is een enorme verantwoordelijkheid om hier 700.000 Rohingya op te vangen en humanitaire hulp te bieden. Het gaat om de snelst groeiende crisis van zijn soort in de wereld. Onze eerwaardige premier heeft het besluit genomen om deze grote verantwoordelijkheid aan te gaan als antwoord op de humanitaire noden. Het vraagt veel moed en grootmoedigheid om zo’n politiek gevoelig besluit te nemen.

Als het Strafhof met concrete resultaten komt, kunnen die ook een belangrijke factor zijn bij het opbouwen van vertrouwen onder de Rohingya.

Masud Bin Momen, permanent vertegenwoordiger van Bangladesh bij de VN

De toestroom van Rohingya is nog niet gestopt. Ze komen nog steeds, zij het in kleinere aantallen. Nieuwe vluchtelingen schetsen nog steeds een grimmig beeld van de situatie in Rakhine. Ze vertellen over onzekerheid, bedreiging, vervolging, honger en gebrek aan mogelijkheden om ergens van te leven. Dat dwingt hen Myanmar te verlaten.

Wat doet de regering om de vluchtelingen te steunen, en welke problemen spelen daarbij?

Bin Momen: De situatie in Cox’s Bazar is zeker niet perfect. Iedereen zal begrijpen dat het moeilijk is voor een ontwikkelingsland om tegemoet te komen aan de behoeften van zo’n grote groep mensen. Maar onze regering doet haar best om de situatie te verbeteren en te zorgen voor basisvoorzieningen.

Er zijn veel uitdagingen en ik zal er slechts een paar noemen. Voldoende basisvoorzieningen is de grootste uitdaging tot nu toe. De Rohingya hebben bossen en vegetatie rondom de kampen weggehaald om te gebruiken als brandhout. Dat is een serieuze bedreiging voor de ecologie in het gebied. De shelters die ze gebouwd hebben op de heuvels zijn kwetsbaar voor landverschuivingen tijdens de moesson.

Om in hun levensonderhoud te voorzien, concurreren ze met de plaatselijke bevolking. Hierdoor zijn er minder kansen op werk voor de lokale bevolking, waardoor spanningen ontstaan. De aanwezigheid van de Rohingya heeft ook invloed op situatie rond wet en gezag. Er dreigt radicalisering. Hoe langer hun verblijf duurt, hoe groter de kans dat ze zich mengen met de plaatselijke bevolking, waardoor hun repatriëring mogelijk bemoeilijkt wordt.

Welke controverses spelen er met betrekking tot repatriëring? Waarom komt die niet op gang?

Bin Momen: Hoewel de Rohingya terug willen naar hun huizen in Rakhine, willen ze dat niet zo lang de situatie daar niet goed is. Dit is de enige belemmering voor hun terugkeer. Het verbeteren van de situatie in Rakhine is volledig de verantwoordelijkheid van Myanmar. Zo lang dat niet gebeurt, tekenen de Rohingya geen verklaring voor vrijwillige terugkeer. Daardoor is de repatriëring vertraagd.

We dringen er bij de internationale gemeenschap op aan om druk uit te oefenen op Myanmar om de Rohingya terug te nemen.

Als vluchtelingen nog niet terugkunnen naar Myanmar, hoe gaat Bangladesh zich dan opstellen met het oog op de toekomst?

Bin Momen: Als er in de nabije toekomst geen terugkeer komt, zit er waarschijnlijk niets anders op dan hen onderdak te blijven geven. We kunnen ze niet tegen hun wil terugsturen. Zoals onze premier zei, we delen onze maaltijden met de Rohingya. Onze regering werkt er hard aan de leefomstandigheden in de opvangkampen te verbeteren. We werken ook aan een eiland waar we een deel van de Rohingya kunnen plaatsen.

Wat vindt u van de kritiek dat dat eiland niet veilig is, vooral vanwege zwaar weer en het risico op overstromingen?

Bin Momen: Dat is een volledig verkeerde perceptie. De volledige Rohingya-bevolking op een geopolitiek gevoelige plaats als Cox’s Bazar houden, is niet haalbaar. Cox’s Bazar heeft eenvoudigweg niet de fysieke capaciteit of infrastructuur hiervoor. Er zullen dus mensen naar een andere plaats moeten en het genoemde eiland is een plaats voor mogelijke verhuizing.

Het plan is om aanvankelijk ongeveer honderdduizend Rohingya op een andere locatie onder te brengen. De kritiek hierop komt van mensen die niet goed geïnformeerd zijn. Onze regering werkt eraan dit eiland leefbaar te maken, met mogelijkheden waardoor mensen zelf in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Voordat dat zover is, zullen er geen mensen verplaatst worden.

Wat vindt u van het vooronderzoek dat het Internationaal Strafhof heeft aangekondigd naar de gang van zaken in Rakhine?

Bin Momen: We vinden dat een positieve ontwikkeling als het gaat om het verantwoordelijk houden van de daders. Als het Strafhof met concrete resultaten komt, kunnen die ook een belangrijke factor zijn bij het opbouwen van vertrouwen onder de Rohingya, waardoor hun terugkeer gefaciliteerd kan worden.

Heeft u een boodschap voor de Myanmarese regering met betrekking tot deze crisis? En voor de internationale gemeenschap?

Bin Momen: We dringen er bij Myanmar op aan om de situatie in de staat Rakhine zodanig te verbeteren dat de Rohingya zo snel mogelijk terug kunnen. De implementatie van de aanbevelingen van de commissie-Kofi Annan is daarbij van belang. En we dringen er bij de internationale gemeenschap op aan om te waken over de bilaterale afspraken die Bangladesh en Myanmar hebben getekend, en om druk uit te oefenen op Myanmar om de Rohingya terug te nemen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content