Zo’n tienduizend Catalanen proteseteerden bij de openingszitting van het Europees parlement. ‘De zon schijnt hier in Straatsburg, maar er hangen donkere wolken boven het parlement.’
De opening van het nieuwe Europees Parlement was kort maar besmuikt. Daar waren drie redenen voor. De voorzittersverkiezing is door het gehannes op de Top in Brussel uitgesteld tot morgen. ‘Eén dag kan nog niet’, zei een boze Kathleen Van Brempt (S&D) daar op, ‘Maar in geen geval niet langer’. Waarnemend en uittredend voorzitter Antonio Tajani moest wel paal en perk stellen aan de looptijd. Tegen dinsdagavond moeten alle kandidaturen voor het voorzitterschap binnen zijn, morgen gebeurt hoedanook de stemming.
Tweede probleem was er een van protocol. Eurosceptici en uiterst rechts hadden geen boodschap aan de Europese Hymne, Beethovens Ode an die Freude. Ze weigerden op te staan, zoals Gerolf Annemans, of wat uitdagender zoals de verkozenen van Brexit, ze keerden hun rug naar de uitvoerders. Meer dan klagen dat ‘zoiets niet getuigt van rerspect’ kon Tajani niet.
Maar zoals verwacht, derde stoorzender, was de weigering van Tajani om de geloofsbrieven van drie Catalaanse separatisten in ontvangst te nemen. Hij ontzegde hen de toegang tot het halfrond, daarin gesteund door een uitspraak van het Hof van Justitie in Luxemburg. Dat gaf Spanje gelijk omdat het een eed van trouw van de grondwet eist, die in Madrid moet afgelegd worden. De verkozenen van Sinn Féin, Matt Carthy, die bij de uiterst linkse GUE is aangesloten vroeg het woord en eiste dat het Parlement zich van zijn democratische kant zou tonen en de mensenrechten moet respecteren. Tajani keek de andere kant op.
Geert Bourgeois (ECR) zei onmiddellijk dat de Spaanse eis ‘in geen enkele Europese Akte of regelgeving voorkomt. Je bent niet verkozen voor je land maar voor Europa, en dus heeft die eis geen inhoud’. Bourgeois beklemtoont dat de uitspraak van het Hof alleen in kortgeding is gebeurd. Hij wil nu een behandeling ten gronde, omdat het Handvest (van burgerrechten) waarop de drie Catalaanse geroyeerden zich steunen integraal deel uitmaakt van de Europese wetgeving. ‘En dat kan alleen in een ander land, niet in Spanje. Ik zal ervoor ijveren dat dit soort ‘misdrijf’ uit de rechtsorde verdwijnt. Met mijn collega’s Assita Kanko en Johan Van Overtveldt ga ik onmiddellijk steun geven aan de actie van de Catalanen buiten het parlement’.
De verkeerschaos die al van zeven uur de omgeving van station en parlement blokkeerde (‘Een taxi? Veertig minuten wachttijd!’, foeterde een chauffeur) maakte het ze niet zo makkelijk binnen de afgezette weiden te raken.
Daar waren zo’n tienduizend Catalanen samengestroomd als steun voor Carles Puidgemont, Oriol Junqueras en Toni Comin. Ze hoopten dat de door Madrid afgezette president van Catalonië (na de uitroeping van de onafhankelijkheid als gevolg van een volksraadpleging in 2014) Puidgemont, die al jaren in ballingschap leeft in Waterloo, zijn opwachting zou maken. Hij was inderdaad afgereisd naar de Rijn, maar bleef uiteindelijk, op aanraden van zijn advokaten, aan de grnesbrug in Kehl staan. Hij wou het risico niet lopen om door de Franse politie opgepakt te worden – al zijn er nu al drie rechters, in België, Schotland en Duitsland, die zijn uitlevering aan Spanje van tafel veegden. De aanklacht van rebellie strookt niet met de juridische definitie – er is nooit geweld gebruikt. ‘Best een prejudiciële vraag stellen aan het Europees Hof’, zucht Bourgeois, ‘Maar het moet de drie rechters overduidelijk geweest zijn dat er een valse aanklacht is ingediend’.
De opzwepende taak voor de betogers werd alweer door Matt Carthy op zich genomen. ‘De zon schijnt hier in Straatsburg, maar er hangen donkere wolken boven het parlement’, riep hij uit. ‘Het is door te zwijgen medeplichtig aan het uithollen van de democratie. Die Catalanen zijn eerlijk verkozen, hun kiezers zijn niet minder waard dan die van mij of die van Tajani !’
Bij de naam alleen al van Tajani steeg een schril fluitconcert op. Er stonden op het podium maar liefst 25 Europese parlementsleden uit alle gezindten die zich keerden tegen de Spaanse halsstarrigheid. Onder hen Mark Demesmaeker, voortaan senator. ‘Gisteren woonde ik mijn slotzitting nog bij, ik ben gebleven om ze een hart onder de riem te steken. De zaak Catalonië zal met een zwarte bladzijde ingeschreven worden in de geschiedenis van Europa. 2,3 miljoen kiezers is het recht ontzegd hun vertegenwoordiger uit te sturen’.
Strijdmuziek en slogans
De teneur was bij de talloze sprekers (afgewisseld met strijdmuziek, slogans, vlaggenvertoon en een roep om onafhankelijkheid) zeer gelijklopend: Spanje ondergraaft de democratische waarden van de EU, en het parlement is medeplichtig. Een vertegenwoordiger van de Groenen uit Occitanië was het hardst. ‘Jaja, Europa moeit zich met de mensenrechten in Indonesië, Nigeria, Venezuele, heel goed en dapper. Maar het wordt tijd om in eigen boezem te kijken. Het Europa dat alle grenzen wegwerkte, aan de Oder, aan de Alpen, aan het Ijzeren Gordijn, is bezig ze opnieuw te installeren: rijk snijdt arm af, zie naar Griekenland; de Middellandse zee wordt afgegrendeld; West- en Midden-Europa zitten op ramkoers; en ergst van al: de oude rijksgrens tussen Duitsland en Frankrijk, de Rijn, dreigt opnieuw een verdeellijn te worden. Waar is het Europa dat op sociale rechten wou werken, en dialoog aanprijst in plaats van confrontatie?’
Het bedaarde Sloveense parlementslid Ivo Vaigl (ALDE, nu Reform Europe) wees op het voorbeeld van zijn land en bezwoer de Catalanen vredelievend te blijven, maar ook onverzettelijk en verdraagzaam. ‘Vertrouw jullie dromen, en blijf erin geloven’. Ook het nieuwbakken parlementslid Assita Kanko (ECR) is niet te spreken over de platte houding van het parlement. ‘Het verhoogt alleen maar zijn ongeloofwaardigheid’, zei ze strijdvaardig. ‘Ik ben beschaamd dat Europa al maanden bikkelt over topjobs, alleen aan zichzelf denkt, maar niet aan de mensen. Wij zullen ongeremd de Catalanen voluit steunen’.
Of dat ook het geval zal zijn met de Spaanse en andere neofascisten in de fractie? ‘Dat zal ik ook in het halfrond zeggen. De aanwezigheid van vervelende mensen in onze fractie heeft geen impact op ons spreek- of stemgedrag, integendeel. Ik denk altijd aan Gerda, die in een stomerij in Antwerpen werkt. Als zij vanavond thuiskomt, is ze bevreesd voor haar pensioen, wil ze veilig over straat gaan, tijdig een trein kunnen nemen, naar Zcventem vertrekken zonder gevaar op aanslagen. Teveel machtsconcentratie is niet goed’.
Dat verdedigden ook een honderdtal federalistische militanten, die met hun groene vlaggen zo goed als verdronken in de kolkende massa Catalanen. ‘Minder macht voor de nationale regeringen’, was de slogan. De Catalenen zullen het graag gehoord hebben.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
