Bijna vier jaar nadat de Jasmijnrevolutie president Zine El Abidine Ben Ali uit Tunesië verdreef, en met twee jaar vertraging na enkele interim-regeringen , is het land klaar om zondag 23 november een nieuwe president te kiezen. Keuze te over met een lijst van 27 kandidaten.
Of zo ziet de lijst van het ISIE (L’instance Supérieure Indépendante pour les Elections) er toch uit. Ondertussen hebben namelijk vijf kandidaten zich teruggetrokken: de onafhankelijke kandidaten Noureddine Hached en Mustapha Kamel Nabli, Abderrahim Zouari (Le Mouvement Destourien), Mohamed Hamdi (Alliance Démocratique) en Abderraouf Ayadi (Mouvement Wafa) geven de verkiezingsstrijd op.
‘Bipolarisatie is gevaarlijk’
‘Het huidige gespannen klimaat is vergelijkbaar met dat van 2012 en 2013 en wordt getekend door toenemend geweld en terrorisme‘, verklaart Nabli zijn beslissing op de website van Tunisie 14. ‘Die sfeer verhindert de bevolking op een ernstige manier de toekomstige president te verkiezen.’ Hached stelt op zijn beurt dat de ‘bipolarisatie een gevaar vormt voor het land’ en dat hij ‘pessimistisch is over de komende vijf jaar’.
Toch zijn er nog 22 kandidaten in de running. Een enorm aantal, maar nog net geen record: dat staat sinds 2013 op naam van Mali dat met 36 officiële kandidaten het volk naar de stembus leurde. De vele kandidaten wagen hun kans voor dat ene unieke zitje: de eerste president van de Tunesische republiek die democratisch verkozen zal worden.
Welke kandidaten kunnen echter op de meeste populariteit rekenen bij het Tunesische volk? Een mooie indicator is sociaal netwerk Facebook, dat tevens bij de Jasmijnrevolutie en de daarop volgende Arabische Lente een belangrijke rol speelde. Nu maken ook de toekomstige leiders gebruik van sociale media om het contact met de bevolking te onderhouden.
‘Berlusconi-lookalike’ Slim Riahi, Union patriotique libre
De top drie van populaire Facebookpagina’s wordt aangevoerd door de kandidaat van l’Union patriotique libre (UPL), Slim Riahi met 322.438 fans. Riahi is tegelijk oprichter en leider van de partij die met 5 procent van de stemmen op een derde plaats strandde bij de parlementsverkiezingen eind oktober. Een mager resultaat, maar het maakt van de UPL een niet te negeren factor bij de vorming van een coalitie.
Naast leidersfiguur is Riahi zakenman en president van een voetbalclub. Nieuwssite Europe 1 vergelijkt hem zo al schertsend met Silvio Berlusconi. En hoewel de 41-jarige politicus voor 2011 niet in Tunesië geleefd heeft, is hij erin geslaagd de steun van zeventien partijen te krijgen die zelf geen kandidaat naar voren schuiven.
De zoon van een politiek geëngageerde rechter die zich tegen Habib Bourguiba en Ben Ali kantte, groeide op in Groot-Brittannië en Libië. In dat laatste land zou hij zich verrijkt hebben – in de petroleum- en immobiliënsector – onder het bewind van Moamar Khadafi. Op die manier kwamen de Verenigde Naties met hun onderzoek naar de fondsen van de familie-Khadafi uit op Riahi, zo schrijft Jeune Afrique. Zijn woordvoerder Mohsen Hassen zei op die nieuwssite dat ‘Slim Riahi nooit transacties heeft gedaan met Khadafi, noch met zijn zoon Seïf El Islam, noch met eender welke andere persoon. Het geld dat hij meebracht om de beurs een boost te geven, werd gecontroleerd door de autoriteiten alvorens getransfereerd te worden naar het land.’
Interim-president Moncef Marzouki, Congrès pour la république
Een andere opvallende kandidaat is Moncef Marzouki, die op Facebook op 302.104 fans kan rekenen. Marzouki wil zichzelf graag opvolgen. Hij werd namelijk al verkozen als interim-president als onderdeel van een deal tussen de dominante islamistische partij Ennahda en twee kleine seculiere coalitiepartners Ettakatol en Marzouki’s eigen Congrès pour la république.
De mensenrechtenactivist, arts en politicus wordt gerespecteerd omwille van zijn afkeer van de verstoten Ben Ali. Iets waar de man tijdens zijn huidige campagne ook graag op inspeelt. ‘Het oude regime voert zijn laatste strijd’, verzekerde hij aan Agence France-Presse alluderend op de seculiere partij Nidaa Tounes – winnaar van de parlementsverkiezingen van wie de kandidaat Béji Caïd Essebsi de grote favoriet is en Marzouki’s belangrijkste rivaal.
Nidaa Tounes is een anti-islamistische partij die heel wat leden in haar rangen telt die vroeger dicht bij het autoritaire regime van Ben Ali stonden. ‘Als er een revolutie is, is er altijd een tegenrevolutie’, zegt Marzouki aan AFP. ‘Die tegenrevolutie voert de laatste strijd en zal die ook verliezen. Wees diegenen die hun geschiedenis zelf maken in plaats van de slachtoffers. De Arabische Lente die in Tunesië ontsproot, zal hier niet sterven.’
De enige vrouwelijke presidentskandidaat, de onafhankelijke Kalthoum Kannou, vergelijkt Marzouki dan weer zelf met diegene op wie hij zo veel kritiek uit. ‘Marzouki is een tweede Ben Ali’, zegt ze op de nieuwssite Tunisie 14. In een verklaring op de radiozender Jawhara FM, bevestigde Kannou dat haar concurrent staatsinstellingen en veiligheidsdiensten had ingeschakeld voor zijn verkiezingscampagne. ‘Hij wordt steeds geëscorteerd door veiligheidsagenten en besteedt de middelen van Tunis aan zijn eigen campagne.’
Oude rot Beji Caïd Essebsi, Nidaa Tounes
Essebsi die als kandidaat van Nidaa Tounes als favoriet beschouwd wordt, komt tot slot op een derde plaats als het op ‘fans’ op het sociale netwerk aankomt: 130.550. De 87-jarige Essebsi speelde al op het politieke toneel toen Bourguiba het pas betrad bij de Tunesische onafhankelijkheid in 1956. Na een jaar onder Ben Ali brak hij zijn politieke carrière af. Toch verwijten zijn tegenstanders hem ervan het oude regime te willen terugbrengen. Zijn aanhangers zien Essebsi dan weer als ‘de enige kracht die weerstand kan bieden aan de islamisten van Ennahda’, aan wie Marzouki gelieerd was.
Essebsi wordt in elk geval gesteund door Afek Tounes, de partij die vijfde werd bij de afgelopen parlementsverkiezingen. ‘Tunesië maakt een veiligheids-, economische en sociale crisis door’, klinkt het in een persbericht van de partij. ‘Er zijn grote structurele hervormingen nodig in alle domeinen om het vertrouwen tussen de Tunesiërs en de verschillende sociale actoren te herstellen. Wij zien Beji Caïd Essebsi als de meest geschikte kandidaat om het land deze situatie te helpen overbruggen.’
Links en anti-Ennahda, Hamma Hammami, Front Populaire
Natuurlijk kan niet enkel op Facebooklikes worden afgegaan als het op de presidentsverkiezingen aankomt. Zo staat de kandidaat van het linkse Front Populaire, Hamma Hammami, op een achtste plaats in de ranking van het sociale netwerk. Toch is ook hij een van de drie belangrijkste uitdagers van Essebsi komende zondag.
Het Front Populaire eindigde op een vierde plaats bij de parlementsverkiezingen, maar in een interview met l’Express kan Hammami geen coalitie met Nidaa Tounes verzekeren. ‘We zullen geen postjes accepteren voordat er een akkoord is over een programma, een te voeren beleid’, verklaart hij.
Over een deelname aan een mogelijke eenheidsregering met Ennahda – die tweede werd bij de parlementsverkiezingen, maar geen presidentskandidaat naar voren schuift of steunt – is Hammami duidelijk: ‘We moeten dringend actie ondernemen om Tunesië uit de crisis te helpen. Ik zie echter niet hoe mijn partij kan regeren in een eventuele eenheidsregering met Ennahda of eender welke andere partij van de trojka die verantwoordelijk is voor de situatie waarin het land vandaag verkeert.’
Als geen enkele kandidaat zondag meer dan 50 procent van de stemmen binnenhaalt, zal eind december een tweede verkiezingsronde georganiseerd worden voor de twee kandidaten die de hoogste scores achter hun naam schrijven.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier