President Joe Biden, wat betekent dat voor Mexico, Cuba en Venezuela?

Betogers tegen Trump bij de grensmuur in Tijuana, Mexico / 31 oktober 2020. © Belga Image

Het beleid van president-elect Joe Biden zal ook een belangrijke invloed hebben op de Latijns-Amerikaanse buurlanden. Toen zaterdag Biden werd uitgeroepen tot winnaar van de presidentsverkiezingen, reageerden veel Mexicanen, Cubanen en Venezolanen opgelucht en blij. Politoloog en journalist Ernesto Rodriguez legt uit waarom.

Mexico

Een van de belangrijkste beloftes van aftredend president Donald Trump bij de presidentsverkiezingen van 2016 was de bouw van een enorme muur tussen de Verenigde Staten en Mexico. Hij beweerde zelfs dat hij de Mexicanen er de rekening voor zou laten betalen. De voorbije maanden was Trump opvallend stil over zijn muur.

In ieder geval zette een en ander de toon voor Trumps beleid ten aanzien van Mexico. De Republikein eiste van president Andrés Manuel Lopez Obrador dat die migranten uit Centraal-Amerika tegen hield, in ruil voor het ratificeren van het handelsakkoord tussen Mexico, Canada en de VS. Mexico had geen keuze: om zijn economie te beschermen, moest Lopez Obrador daarop ingaan.

Het gevolg is dat veel migranten uit Centraal-Amerika nu in vluchtelingenkampen in Mexico zitten. Tijdens de administratie van Trump werden vluchtelingenkampen een nieuw fenomeen in Latijns-Amerika. Er ontstonden ook pijnlijke taferelen net over de grens in de VS waarbij kinderen in kooien werden gezet en van hun ouders werden gescheiden. Veel van deze ouders zijn ondertussen terug naar Mexico of hun thuisland gestuurd, waardoor er nu nog meer dan 500 kinderen in de VS zitten van wie niet geweten is waar hun ouders zijn. President-elect Biden wil deze kinderen zo snel mogelijk herenigen met hun ouders.

Volgens de voormalige Mexicaanse ambassadeur in Washington, Arturo Sarukhan, zal Joe Biden een positieve invloed hebben op de bilaterale relaties tussen de VS en Mexico. In het verleden heeft Biden als senator nog meegewerkt aan het handelsakkoord tussen Mexico, VS en Canada.

In tegenstelling tot Trump gaat Biden ervan uit dat goede relaties met buurlanden ook positieve effecten hebben op de Verenigde Staten. In plaats van isolationisme en het criminaliseren van migranten wil Biden inzetten op multinationalisme. Hij wil dat de VS mee investeren in landen uit Centraal-Amerika zoals Honduras, El Salvador en Guatemala zodat inwoners uit deze landen minder nood hebben om hun land te ontvluchten.

Biden zal investeren in het klimaat en hernieuwbare energie. Dat zal ook een invloed hebben op het beleid dat Mexico zal voeren ten aanzien van het klimaat.

Cuba

Barack Obama was in maart 2016 de eerste Amerikaanse president sinds 1928 die een bezoek bracht aan Cuba. Onder Obama verbeterden de relaties tussen de VS en Cuba aanzienlijk. Sommige reisbeperkingen werden opgeheven, er waren minder financiële restricties en de ambassades in Havana en Washington werden weer geopend. Het economisch embargo dat sinds 1962 door de VS ten aanzien van Cuba is opgelegd, bleef ongewijzigd. Als vicepresident speelde Biden een belangrijke rol bij deze onderhandelingen.

In 2017 annuleerde Trump een aantal aspecten van de deal tussen Obama en Castro, in 2019 nam hij nog een aantal bijkomende maatregelen. De diplomatieke relaties die tijdens de administratie van Obama werden opgebouwd, bleven wel nog actief.

Abraham Jimenez Enoa, columnist van The Washington Post, kijkt hoopvol uit naar het presidentschap van Biden. Hoewel Cuba officieel een democratisch land is, weet iedereen dat Cubanen in een dictatuur leven. De vrije meningsuiting en persvrijheid wordt stevig aan banden gelegd.

Jimenez Enoa zegt dat hij zelf slachtoffer is van politieke achtervolging en intimidatie omdat hij als columnist over de beperkingen van het Cubaanse systeem schrijft. ‘Twee maanden geleden ben ik daar uitvoerig over ondervraagd en sindsdien word ik sterk in de gaten gehouden. Zelfs vrienden en familieleden van mij zijn al slachtoffer geworden van intimidaties’, zo vertelt hij aan Knack.

Hij hoopt dat Biden met Cuba kan onderhandelen dat Havana economische versoepelingen krijgt in ruil voor minder politieke achtervolgingen. Tot op heden heeft Cuba altijd een soort van draaideurpolitiek toegepast. In ruil voor het vrijlaten van enkele politieke gevangenen, kregen ze economische versoepelingen met de VS onderhandeld. In werkelijkheid werden er dan een vijftal politieke gevangenen vrijgelaten, maar niet veel later worden er weer vijf nieuwe mensen opgesloten louter en alleen omwille van hun kritiek ten aanzien van het regime. De nieuwe president van Cuba, Miguel Diaz-Canel, past dezelfde strategieën toe als de broers Castro.

Cuba kent momenteel zeer moeilijke tijden. Door het coronavirus zijn de inkomsten uit toerisme drastisch gedaald, waardoor de druk op Diaz-Canel om met de VS te onderhandelen toeneemt. Jimenez Enoa denkt dat de kans groot is dat Biden met Diaz-Canel opnieuw rond de tafel zal zitten. Hij kijkt er wel met een bang hart naar en hoopt dat Biden en zijn team enkel toegevingen op economisch vlak zullen doen indien Cuba ook structurele veranderingen inzake schendingen van mensenrechten doorvoert.

Venezuela

Venezuela kampt met een economische ramp, met 2400 procent inflatie en een ongekende zware humanitaire crisis met tekorten aan basisgoederen en maar liefst vijf miljoen vluchtelingen. Trump koos ervoor om de democratische oppositie met Juan Guaido als interimpresident te steunen. Ondanks die steun is Guaido er niet in geslaagd om Maduro van de macht te verdrijven. Trump legde ook zware economische sancties aan Venezuela op.

Verwacht wordt dat Biden eerder voor onderhandelingen zal kiezen dan voor de harde aanpak. Biden zou er niet meteen voor kiezen om de sancties op te heffen, maar hij zou ze willen koppelen aan specifieke doelstellingen die bereikt zouden moeten worden, zoals vrije, eerlijke en geloofwaardige verkiezingen.

De manier om multilaterale onderhandelingen aan te gaan met olieland Venezuela geldt eveneens voor olieland Iran, zo meent Fernando Cutz, voormalig medewerker in het Witte Huis tijdens de Obama-administratie. Hij denkt dat Biden zal samenwerken met de Europese Unie en de Organisaties van Amerikaanse Staten om de democratische oppositie in Venezuela en Maduro te stimuleren om samen op zoek te gaan naar een politieke oplossing voor het interne politieke conflict in Venezuela.

Biden deelt hier dezelfde mening als alle politieke leiders van de regio: de enige manier om in Venezuela uit zijn humanitaire crisis te halen, is door hen aan te moedigen en te ondersteunen om intern het conflict op te halen. Het idee van militair interventionisme, dat gesteund werd door een aantal medewerkers uit de administratie van Trump, zal door Biden van tafel geveegd worden.

Biden zal de relaties tussen Latijns-Amerika en de Verenigde Staten, die onder Obama verbeterden en waar Trump zijn rug naar keerde, terug opbouwen. De VS zullen opnieuw investeren in het Amerikaanse continent. Maar mogelijk nog belangrijker dan deze internationale relaties is het signaal die de kiezers in de VS aan alle latino’s hebben getoond: verkiezingen kunnen resulteren in machtswissels. De overwinning door Biden is een overwinning van de democratie. De Braziliaanse president Jair Bolsonaro, ook wel ‘Trump van de tropen’ genoemd, is gewaarschuwd.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content