Portret van Muammar Khaddafi

Muammar Khaddafi leidde zijn land meer dan 40 jaar met harde hand. Nationaal en internationaal kreeg hij vaak heel wat aanzien.

Muammar Khaddafi, de leider van de Noord-Afrikaanse natie Libië, werd geboren in maart 1942. In september 1969 leidde hij als legerkapitein een staatsgreep tegen koning Idris, die resulteerde in de Libisch-Arabische republiek. Hij ontwikkelde het zogenaamd democratisch systeem ‘Jamahiriya’ dat inspraak van de burgers toeliet. In realiteit gleed het land af naar het dictatorschap van Khaddafi. Met zijn sterk Arabisch nationalisme werd hij gezien als een van de jonge revolutionairen in het gebied.

Libië met zijn 6,4 miljoen inwoners was niet genoeg voor Khaddafi, hij wilde almaar meer macht en bezit. Zo pleitte hij voor het oprichten van een Afrikaanse Unie, een natie met een reusachtig leger en met hijzelf als president. Khaddafi wilde gezien worden als een levendige leider en een wereldbekend figuur. Daarom overtuigde hij Afrikaanse leiders om hem te kronen met de titel ‘King of Kings’. Volgens CNN was de internationale gemeenschap niet altijd te vinden voor zijn ideeën en initiatieven en dit zorgde vaak voor problemen voor hem en zijn volk.

Een samenwerking tussen de Verenigde Staten en de Arabische nationalist bleek onmogelijk, waardoor de relatie van Khaddafi met het Westen almaar verslechterde. Tegen 1972 spoorde hij moslims aan om zich tegen de westerse macht te keren, onder andere tegen de Verenigde Staten en Groot Brittannië. Hij ijverde om in de voetsporen te treden van zijn politiek idool Gamal Abdel Nasser, de tweede president van Egypte. “Deze wens bleef onvervuld, de Arabische leiders zagen hem meer als een ‘clown’ dan als een potentiële pan-Arabische leider,” zegt Dirk Vandewalle, een Libische deskundige van de Darmouth Universiteit tegen CNN.

Terrorisme Op internationaal vlak werden Arabische en Afrikaanse leiders vaak verwaarloosd waardoor Khaddafi steeds meer antiwesters werd. “De internationale houding en de neerbuigende opvattingen van de Arabische leiders over Khaddafi zorgde ervoor dat hij in de jaren ’70 en ’80 zijn frustraties in terrorisme uitte”, aldus Vandewalle

In 1986 was Libië betrokken in de dodelijke ontploffingen in een West-Berlijnse discotheek. Dit incident had het overlijden van een Amerikaans dienstlid als gevolg waardoor de toenmalige Amerikaanse president Ronald Reagan de Libische leider tot “mad dog of the Middle East” benoemde. De Verenigde Staten ondernamen ook gewelddadige acties in Libië en legde economische sancties op aan Libië.

De antiwesterse en terroristische houding van Khaddafi leidde twee jaar later, in 1988, tot het opblazen van een Pan Am-vlucht boven Lockerbie in Scotland waarbij 270 mensen om het leven kwamen. Volgens Vandewalle was terrorisme voor hem een eenvoudige manier om het Westen terug te pakken.

Mislukken en bezwijken In 1999 zocht Khaddafi toenadering tot het Westen. Hij overhandigde verdachten in verband met de ontploffing in Lockerbie en het land ging ermee akkoord om zich te ontdoen van massavernietigingswapens. Deze ommekeer zorgde in 2006 voor de herontwikkeling van diplomatieke relaties met de Verenigde Staten. Ook met andere buitenlandse naties lag Khaddafi in de clinch. In 2008 werd zijn zoon gearresteerd door de Zwitserse overheid, waarna de Libische leider enkele drastische maatregelen ondernam waaronder de stopzetting van de olietoevoer naar Zwitserland. In 2009 zorgde Khaddafi voor internationale ophef nadat hij Abdel Basset Al-Megrahi, die veroordeeld werd voor de aanval in Lockerbie, tot held had bekroond.

Uitzonderlijke persoonlijkheidHet politieke leven van de Libische leider Khaddafi heeft niet stilgestaan, maar volgens CNN is het toch zijn persoonlijke stijl die voor zijn wereldbekendheid heeft gezorgd. Hij staat ervoor gekend om zich in bizarre en soms schandalige kledij te vertonen in het openbaar. Wie afbeeldingen zoekt op het internet zal van alles aantreffen, gaande van rijkversierde militaire uniformen tot dierenprints.

Khaddafi werd meestal begeleid door een groep vrouwelijke lijfwachten. Ondanks de talrijke vijanden die Libië heeft, kreeg de leider heel wat respect. Zijn oliebronnen zorgden voor het ontwikkelen van onder andere de gezondheidszorg, educatie en huisvesting voor burgers. Ook het feit dat hij durfde ingaan tegen het Westen, zorgde voor bewondering van (een deel van) het volk.

DoodDonderdag 20 oktober, na meer dan veertig jaar is de heerschappij van de Libische machthebber voorbij. Twee maanden na zijn val werd de 69-jarige kolonel gedood. Khaddafi zou tijdens gevechten in zijn geboortestad Sirte door militieleden gedood zijn.

De Libische Overgangsraad heeft aangekondigd een nieuwe, voorlopige regering te vormen en democratische verkiezingen uit te vaardigen.