In Israël worden dinsdag, zeven maanden vroeger dan eerst gepland, de 120 nieuwe leden van de Knesset verkozen. Met de intrede van de populaire oud-legerbaas Benny Gantz in de politieke arena en een aantal corruptieschandalen, staat premier Benjamin Netanyahu of ‘Bibi’ voor de meest uitdagende verkiezingen uit zijn carrière.
De verkiezingen in Israël waren oorspronkelijk gepland voor november 2019. Maar in december vorig jaar besliste de Israëlische regering om ze te vervroegen, toen duidelijk werd dat haar meerderheid na het vertrek van minister van Defensie Avigdor Lieberman een maand eerder te krap was geworden.
Ruim 40 partijen nemen deel aan deze verkiezingen, maar door de kiesdrempel van 3,25 procent zullen maar 10 tot 14 partijen effectief in de Knesset zetelen.
De kiesstrijd draait vooral tussen Netanyahu’s rechtse partij Likoed en de centrumlijst Blauw en Wit van Gantz en voormalig minister van Financiën Yair Lapid.
Gantz was van 2011 tot 2015 stafchef van het Israëlische leger, en stapte pas vorig jaar in de politiek na de verplichte ‘afkoelingsperiode’. De peilingen voorspellen een nek-aan-nekrace tussen Netanyahu en Gantz, met ongeveer 30 zetels voor elke lijst.
Als een land dat voortdurend in conflicten verwikkeld is, is veiligheid steevast een belangrijk verkiezingsthema in Israël. Op dat vlak vormt Blauw en Wit, dat drie oud-stafchefs telt en zegt samen over 117 jaar militaire ervaring te beschikken, een serieuze concurrent voor Netanyahu, die zichzelf graag profileert als de enige leider die een veilig Israël kan verzekeren. Ze beloofden onder meer geen ‘beschermgeld’ aan Hamas te zullen betalen, en ‘Iran weg te drijven van onze grenzen’. Het scheidingsproces van de Palestijnen willen ze intensifiëren, maar tegelijk moet heel Jeruzalem de hoofdstad van Israël blijven en moeten de nederzettingen worden versterkt.
Blauw en Wit werpt zich ook op als het corruptievrije, zuivere alternatief voor Netanyahu, dat het verdeelde land wil verenigen. ‘Bibi’ schildert hen af als onervaren en links.
Corruptie
Naast Gantz als geduchte tegenstander hangt Netanyahu mogelijk ook een proces boven het hoofd. Openbaar aanklager Avichaï Mandelblit maakte in februari bekend dat hij hem wil aanklagen voor corruptie, fraude en misbruik van vertrouwen in drie zaken. Netanyahu heeft de aantijgingen al meermaals ontkend, en doet ze af als een ‘heksenjacht’.
Ten laatste op 10 juli vindt een hoorzitting plaats, waarna hij al dan niet naar de rechter zal doorverwezen worden. De populariteit van Netanyahu heeft door dit alles niet echt een knauw gekregen, tonen de peilingen. Als hij na de verkiezingen opnieuw premier wordt en hij wordt aangeklaagd, is hij wettelijk gezien niet verplicht om ontslag te nemen, totdat alle rechtsmiddelen uitgeput zijn.
Dat kan jaren in beslag nemen, al kan het zijn dat de politieke druk op hem om af te treden te groot wordt. Gantz en Netanyahu hebben allebei gezegd dat ze niet samen in een regering stappen. Wie van hen ook wint, beiden zullen op zoek moeten gaan naar voldoende kleinere coalitiepartners.
De ruim 6 miljoen stemgerechtigden kunnen dinsdag hun stem uitbrengen tussen 7 uur en 22 uur lokale tijd. De definitieve resultaten worden pas enkele dagen later verwacht.
